HABER MERKEZİ

Afganistan'da
eğer bir aile ferdi NATO birlikleri tarafından öldürülürse tetiği çekenin Alman
veya İtalyan olması, parasal açıdan Amerikalı ya da İngiliz olmasından daha
iyi! CIVIC yani "Masum Çatışma Kurbanları Kampanyası" adlı sivil toplum
örgütünün yaptığı bir araştırmaya göre, 10 yıldır süren savaşta İngiliz
ordusunun kurbanların yakınlarına verdiği tazminat 210 dolara kadar
düşebilirken, Alman birliklerinin 25 bin dolara varan tazminatlar ödediği
kayıtlara geçmiş.

NATO
birliklerinin neden olduğu sivil ölümler, Afgan hükümeti ile Batılı
müttefikleri arasındaki gerilimin ana nedenlerinden biri. Özellikle de geçen
hafta sonunda bir ABD askerinin 16 Afgan sivili öldürmesinin ardından gerilim
iyice arttı. Taliban'ın güçlü olduğu Kandahar vilayetine bağlı bir köydeki
katliamından ötürü ABD'nin kurban yakınlarına tazminat ödeyip ödemeyeceği henüz
bilinmiyor. Kurbanların 11'inin aynı aileden olduğu biliniyor.

 CIVIC tarafından yapılan bir incelemeye göre,
ABD hava saldırıları gibi hukuki çerçevede gerçekleştirilen operasyonlarda
öldürülen siviller için, kişi başına 2 bin 500 dolara varan tazminatlar ödüyor.
İlk olarak iki yıl önce hazırlanan raporun düzenli olarak güncellendiği
bildiriliyor.



Hem hukuk, hem
de ordu yönetmeliği çiğnendi



CIVIC
için incelemeler yapan insan hakları araştırmacısı Trevor Keck, Afganistan'ı
sarsan son katliamda Amerikan askerinin gayet açık bir şekilde savaş hukukunu,
insan hakları hukukunu ve ABD ordusunda askerî adalet kodu olarak bilinen
yönetmeliği ihlal ettiğini belirtiyor. Keck, benzeri durumlarda, hem adaletin
yerini bulması için sorumluluğun üstlenilmesini, hem de tazminat ödenmesini
talep ettiklerini kaydediyor. İngiliz birliklerinin bir kurbanın yakınlarına
210 dolar ile 7 bin dolar arasında değişen miktarlarda tazminat verdiği
biliniyor. CIVIC'in raporuna göre, Alman birlikleri 2008 yılında bir kontrol
noktasında üç kişinin öldürülmesinden sonra tazminat olarak maktüllerin
ailelerine 20 bin dolar nakit ve 5 bin dolar değerinde de bir otomobil verirken,
İtalya da 2009 yılında öldürülen 14 yaşındaki bir kız çocuğunun ailesine 13 bin
500 dolar tazminat ödedi.

Afganların
sivil kurbanları bildirebilmeleri ve tazminat talep edebilmelerinin standart
bir prosedürü bulunmuyor. Bu da adaletin yerini bulmadığı hissini
güçlendiriyor. Mevcut kurallar, çoğu zaman, okuma yazması olmayan köylülerin,
hangi birliğin kendi evlerine geldiğini bulmasını ve kimi zaman yüzlerce
kilometre uzaklıktaki üsse gitmesini talep ediyor. Çoğu köylünün farklı
ülkelerden yabancı askerleri birbirlerinden ayırt edememesi de, zorlaştırıcı
bir diğer etken.



3 binden fazla
sivil ölü



Afganistan'daki
savaş 11'inci yılına girdi. Birleşmiş Milletler'in verilerine göre, ülkedeki
yabancı birliklerin operasyonları sırasında 2011 yılında 410 sivil hayatını
kaybetti. Bu da 2010 yılına oranla yüzde 4'lük bir düşüş anlamına geliyor.
Savaş başladığından bu yana hayatını kaybeden sivillerin toplam sayısı 3 bini
geçiyor.