Bonn kentinde yapılan Afganistan'ın geleceği ile ilgili konferanstan yeni bir hükümet modeli çıkmasına rağmen ülkenin barışa yaklaştığını söylemek mümkün değil

Yeni hükümetteki sandalye dağılımı esasen Peştunlar ve Tacikler arasında paylaşılmış durumda

11 Eylül saldırılarından sonra CIA'nın mali kaynaklarıyla bazı Peştun kabilelerini toplayarak öne çıkan Karzai her ne kadar geçici de olsa Başbakanlık koltuğunda otururken kendisinin tabanı oldukça küçük.

Daha Almanya'da hükümetin modeli ortaya konmaya çalışılırken muhalifler arasında soğuk rüzgarlar esmeye başlamıştı.Şu andaki hükümetin meşruiyeti tartışma konusu.Birlik ve beraberlik sorunu da giderilebilmiş değil.

Kuzey İttifakı olarak adlandırılan mefhum aslen tek ortak paydaları Taliban karşıtlığı olan dış mihraklı ve birbiriyle çatışma halindeki 5 hizipten oluşuyor.Kıbrıs Hareketi denen oluşum ve Peşaver Konvensiyonu da aslında yabancıların ortaya çıkardığı ve şuan için askeri açıdan etkisiz görünen iki hizipten ibaret.

Roma Grubu da çatışma durumunda olmamakla beraber güç arayışı içinde bulunan birbiriyle zayıf ilişkili yapı.

Afganistan'da güç mücadeleleri Afgan halkı yerine yabancı devletlerin yardımlarıyla ikame ediliyor.İttifak'ı oluşturan 3 grup 96 yılında Taliban'ın ilerlemesi karşısında zoraki birleştiler. Artık Taliban Yönetimi ortadan kaldırıldığına göre eski defterleri açmanın zamanı geldi.

Hazaralar'ı temsil eden Hizb-i Vahdet,Tacikler'e dayanan Cemiyet-i İslami ,Dostum liderliğindeki Cümbüş-i Milli İslami arasında güven sorunu yaşanıyor.Her grup karşı grubu kendine kazık atabilir düşüncesiyle şüpheyle karşılıyor.

92-96 arasında yaşanan gerilimler bu grupları doğal olarak etkisine alıyor.Kanlı çatışmaların devamında birbirlerine bu tarz yaklaşmalarını da doğal karşılamak gerekiyor.

Anlayacağınız İttifak(!) birbirine pamuk ipliğiyle bağlı.

Bunda 22 yıllık savaşın da payı gözardı edilemez .

Toplumsal-kabilesel yaşam tanımlanamayacak bir dokuda. 25 Milyon nüfuslu Afganistanda taşların yerine oturması hayli zaman alacağa benziyor.Önümüzdeki günlerde-muhtemelen 22 Aralık-geçici hükümet onayıyla BM endeksli çokuluslu güç gelecek.BM gücünün oluşum ve onay sürecine bakıldığında da güç mücadelesi içindeki Afganlar'ın Afgan halkı desteği yerine yabancı devlet yardımlarına güvenmelerinin etkisinin olduğunu anlayabiliriz

1747'de kurulmasından bu yana Afganistan 92 yılına kadar Peştun yönetimindeydi.O zamana kadar da yönetime itirazın olmadığı dikkat çekiyor.Yeni hükümet lideri de Peştun ancak konjonktür çoğu taşı yerinden oynattı.

Başta Raşid Dostum olmak üzere diğer gruplar da hükümetle işbirliği yapmaya karar verdi.Verdiler ama onlar da durumdan hoşnut değil.

Afganistan'daki güç dağılımı etnik dengeleri pek sağlayamadı.Etnik gruplar huzursuz. Bakanlıklar dağıtıldı,Taliban bindiği trenden indirildi,ittifak önümüzdeki günlerde feshedilecek,vilayetler arasındaki gerilimler ve güç mücadelesi usul yavaş suyüzüne çıkacak

Birlik ve beraberlik eksikliği ,temsiliyet sorunu halkı tedirgin etmekte.Uluslararası Barış Gücü yerleştirmekle Afganistan'da etnik sorunu çözmek sanıldıgı kadar kolay değil.Bunu başarmak için mücahitlerden silahsızlanmalarını beklemek de ilk ve önemli bir adım olacaktır. Bölgede barışı temin için uluslarası çabalar sürmekte ama asıl barış içte sağlanmadığı müddetçe çatışmaların dinmesini beklemek boş uğraş olur.

Afganistan şuan için kanamalı Hasta.

Ama içten...

Cevat KIŞLALI