ABD'nin, raporun New York'a ulaşmasının ardından BM Güvenlik Konseyi'nin dönüşümlü başkanlığını elinde tutan Kolombiya'yı ikna ederek ilk kopyayı Washington'a götürdüğü, burada raporun kopyalarının çıkarıldığı belirtiliyor. ABD'nin bu tavrı, diğer Konsey üyelerinin tepkisini çekti. Öte yandan, raporun Bağdat yönetiminin kimyasal ve biyolojik silah üretim programlarına yardımcı olan ülke ve firmalar hakkında çeşitli bilgiler içerdiği, bu ülkelerin bazılarının Doğu Avrupa ülkeleri olduğunu ortaya koyduğu belirtiliyor. 

Neden önce ABD?

ABD'li yetkililer, Irak'ın silah bildirim dosyasını, 'güvenli biçimde çoğaltmak için' Washington'a götürdüklerini savunuyorlar. Ancak gözlemciler, ABD'nin tavrının, çok sayıda BM Güvenlik Konseyi üyesi tarafından bir çeşit 'el koyma' olarak görüldüğüne dikkat çekiyorlar

Konsey'de çatlak

Güvenlik Konseyi'nin nükleer kulübe üye olan 5 daimi üyesi olan ABD, İngiltere, Fransa, Rusya ve Çin, raporun, gizli ve hassas bilgiler dahil olmak üzere tamamını inceleme fırsatı bulacak. Buna karşılık nükleer silah yapma kapasitesi bulunmayan 10 geçici üyeye, raporun "sansür edilmiş" metni dağıtılacak.

Rapora sansür

BM kaynakları, bu ülkelere verilecek rapordan nükleer silah yapımıyla ilgili bilgilerin yer aldığı kısımların çıkartılacağını ifade ettiler. Silah denetim uzmanlarınca gerçekleştirilecek bu uygulamanın bazı Konsey üyelerini kızdırdığı bildirilirken, uzmanlar, atom bombası yapımıyla ilgili hassas bilgilerin henüz bu teknolojiye sahip olmayan ülkelerin eline geçmesini önlemek amacıyla bu yola başvurulduğunu ifade ettiler.

Raporun bölümleri

Irak'ın sunduğu raporda, kimyasal madde yapımı, bu amaçla firmalarla kurulan ilişkiler ve bir radyasyon bombası yapım projesinin bile yer aldığı kaydedildi. Kaynaklar, raporun nükleer, kimyasal, biyolojik ve balistik füze programı olmak üzere 4 bölümden oluştuğunu da belirttiler.

Atom bombası yapılamamış

Irak'ın, BM'ye sunduğu ve kitle imha silahlarıyla ilgili hususları içeren 12 bin sayfalık raporun ilginç ayrıntıları yavaş yavaş su yüzüne çıkmaya başlarken, Irak lideri Saddam Hüseyin'in başdanışmanı General Amir El Saadi, "Irak'ın 1991 Körfez savaşı öncesinde atom bombası yapmaya çok yaklaştığını" ifade etti, "ancak ülkesinin artık bu tür ihtirasları bulunmadığını" söyledi.

Doğu Avrupa zanaltında

Bu arada raporu inceleme fırsatı bulan kaynakların belirttiğine göre rapor, Bağdat yönetiminin kimyasal ve biyolojik silah üretim programlarına yardımcı olan ülke ve firmalar hakkında çeşitli bilgiler içeriyor. Irak'a bu konuda yardımcı olan ülkelerin bazılarının Doğu Avrupa ülkeleri olduğu belirtilmekle birlikte şimdilik bunların adlarının gizli tutulması kararlaştırıldı. Öte yandan Irak, 1991'den sonra, Güvenlik Konseyi'nce yasaklanmış olmasına rağmen, Doğu Avrupa ülkelerinden uzun menzilli füze yapımı için parça satın aldığını raporda itiraf ediyor.