Akaryakıtzammının nedeni ÖTV
09.09.2002 00:00:00
Petrol ürünleri satış fiyatlarına yapılan zamlarda öncelikle vergi konusu önem arzediyor. Akaryakıt ürünleri fiyatlandırmasında ÖTV, belli bir oran yerine maktu (belli tutar) olarak alındığından, vergi gelirinin reel olarak azalmaması için, her ayın üçünde açıklanan enflasyon (TEFE) rakamlarına paralel vergi artırılıyor.
LPG ve otogazda da benzer durumdan kaynaklanan ayarlamalar, bütçedeki vergi geliri hedeflerinin tutturulması ve akaryakıt fiyatlarında fiyat elastikiyeti sağlaması amacıyla, her ay enflasyonunaçıklanmasının ardından düzenli olarak uygulanıyor. Ayrıca rafinerilerin petrolü dolar karşılığında alması ve dolar bazında ilave edilen dağıtıcı ve bayi payları da, dolar değer kazandığında, Türk Lirası olarak yakıt fiyatlarına yansıyor.
Fiyatlandırmada uluslararası ham petrol fiyatları da etkili oluyor, artışlar ürün satış fiyatlarına yansıtılıyor.Fiyatlandırmanın detayına bakıldığında, ürünlerin gümrüksüz satış fiyatının belirlenmesinde, bu ürünlerin uluslararası borsalardaki fiyatların yayınlandığı "Platt's European Marketscan" ve "Platt's LPgaswire" isimli yayınlar baz alınıyor. Türkiye'deki petrol rafinerileri, uluslararası piyasalarda oluşan fiyatların "yüzde 3 eksi veya yüzde 3 fazlasından" oluşan koridorda bir satış fiyatı belirliyor ve bunun üzerine ÖTV ile KDV'yi ekleyerek dağıtım şirketlerine satıyor.
Dağıtım şirketleri, kendilerine izin verilen payı aldıktan sonra akaryakıt istasyonlarına veriyor ve istasyonlar da bayi karlarını ilave ederek akaryakıtı tüketiciye ulaştırıyor. Dağıtım şirketi ve bayilerin alacakları toplam pay son olarak LPG'de 22 sent, motorinde 8.50 sent, benzinde 10 sent olarak belirlenmişti. Yapılan fiyat ayarlamalarının mümkün olduğunca geniş bir periyottayapılması amacıyla akaryakıt satış fiyatları, uluslararası fiyatlara paralel "artı-eksi yüzde 3'lük" koridor içinde belirleniyor.
Petrol ve kurdaki artış
Bu arada Uluslararası piyasalarda yılbaşında 21.06 dolar olan petrolün varil fiyatının, Irak'a olası bir ABD müdahalesi nedeniyle yüzde 32.6 oranında artarak 27.94 dolara kadar yükselmesi, akaryakıt ürünlerindeki artışta önemli rol oynadı.
Yılbaşında 1 milyon 450 bin lira düzeyindeki ABD dolarının değeri,yüzde 12.7 artışla bugün 1 milyon 635 bin lira düzeyinde bulunuyor.
Bunun yanı sıra toptan eşya fiyatlarındaki yüzde 18'lik artışın etkisi de dikkate alındığında, kurşunsuz benzinin litre fiyatı 1 milyon 262 bin liradan yüzde 26.9 oranında artarak 1 milyon 602 bin liraya yükseldi. Buna rağmen geçtiğimiz aylarda dolar bazında 1.06 dolara kadar yükselen kurşunsuz benzin fiyatları, geçen sürede geriledi ve halen 97 sent düzeyinde bulunuyor.
LPG ve otogazda da benzer durumdan kaynaklanan ayarlamalar, bütçedeki vergi geliri hedeflerinin tutturulması ve akaryakıt fiyatlarında fiyat elastikiyeti sağlaması amacıyla, her ay enflasyonunaçıklanmasının ardından düzenli olarak uygulanıyor. Ayrıca rafinerilerin petrolü dolar karşılığında alması ve dolar bazında ilave edilen dağıtıcı ve bayi payları da, dolar değer kazandığında, Türk Lirası olarak yakıt fiyatlarına yansıyor.
Fiyatlandırmada uluslararası ham petrol fiyatları da etkili oluyor, artışlar ürün satış fiyatlarına yansıtılıyor.Fiyatlandırmanın detayına bakıldığında, ürünlerin gümrüksüz satış fiyatının belirlenmesinde, bu ürünlerin uluslararası borsalardaki fiyatların yayınlandığı "Platt's European Marketscan" ve "Platt's LPgaswire" isimli yayınlar baz alınıyor. Türkiye'deki petrol rafinerileri, uluslararası piyasalarda oluşan fiyatların "yüzde 3 eksi veya yüzde 3 fazlasından" oluşan koridorda bir satış fiyatı belirliyor ve bunun üzerine ÖTV ile KDV'yi ekleyerek dağıtım şirketlerine satıyor.
Dağıtım şirketleri, kendilerine izin verilen payı aldıktan sonra akaryakıt istasyonlarına veriyor ve istasyonlar da bayi karlarını ilave ederek akaryakıtı tüketiciye ulaştırıyor. Dağıtım şirketi ve bayilerin alacakları toplam pay son olarak LPG'de 22 sent, motorinde 8.50 sent, benzinde 10 sent olarak belirlenmişti. Yapılan fiyat ayarlamalarının mümkün olduğunca geniş bir periyottayapılması amacıyla akaryakıt satış fiyatları, uluslararası fiyatlara paralel "artı-eksi yüzde 3'lük" koridor içinde belirleniyor.
Petrol ve kurdaki artış
Bu arada Uluslararası piyasalarda yılbaşında 21.06 dolar olan petrolün varil fiyatının, Irak'a olası bir ABD müdahalesi nedeniyle yüzde 32.6 oranında artarak 27.94 dolara kadar yükselmesi, akaryakıt ürünlerindeki artışta önemli rol oynadı.
Yılbaşında 1 milyon 450 bin lira düzeyindeki ABD dolarının değeri,yüzde 12.7 artışla bugün 1 milyon 635 bin lira düzeyinde bulunuyor.
Bunun yanı sıra toptan eşya fiyatlarındaki yüzde 18'lik artışın etkisi de dikkate alındığında, kurşunsuz benzinin litre fiyatı 1 milyon 262 bin liradan yüzde 26.9 oranında artarak 1 milyon 602 bin liraya yükseldi. Buna rağmen geçtiğimiz aylarda dolar bazında 1.06 dolara kadar yükselen kurşunsuz benzin fiyatları, geçen sürede geriledi ve halen 97 sent düzeyinde bulunuyor.
