En büyük banka yastık altında
Tasarruf yapmayı planlayanlar arttı
Araştırmanın kapsadığı üç dönem birlikte incelendiğinde, tasarruf etmeyenler arasında tasarruf planlayanların oranının istikrarlı bir artış gösterdiğine işaret eden Abay, gelecek dönemde tasarruf yapmayı planlayanların oranı yüzde 45'ten yüzde 54'e yükselirken bu gelişmeyi tasarruf tabanının genişletilmesine yönelik son dönemde atılan adımlara dair ümit verici bir sinyal olarak yorumladı. Buna karşın, 18 yaş üstü kentsel nüfusun hala yüzde 89'unun tasarruf sahibi olmadığına dikkati çeken Abay, toplumda tasarruflara dair algının iyileşmesinin, tasarrufları arttırarak ülke ekonomisinin büyümesine katkı sağlayacağını söyledi. Pınar Abay, araştırmanın ikinci çeyrek sonuçlarına göre, katılımcıların yüzde 61'inin yeterli gelirleri olmadığı için tasarruf yapamadığını söyledi. Bu oranın araştırmanın başından beri aynı kalmasının, sorunun yapısal boyutunun bir işareti olarak yorumlanabileceğini ifade eden Abay, “Araştırmanın dikkat çeken bir başka sonucu ise tasarrufunu nasıl değerlendireceğini bilmediği için tasarruf yapmadığını söyleyenlerin oranındaki düşüş. Bu düşüş finansal kurumların müşterilerine daha iyi ulaştığının bir sinyali olabilir. Önümüzdeki dönemde, daha uzun bir zaman serisinde bu verileri analiz etme imkanı elde ettiğimizde, daha kapsamlı analizler yapabileceğiz” dedi.
Tasarruf yapabilenler azaldı
Tasarruf sahipleri içinde düzenli tasarruf edenlerin oranının 2011'in son çeyreğinde yüzde 70 olurken, 2012'nin ikinci çeyreğinde yüzde 59'a düştüğünü söyleyen Abay, “Araştırmanın kapsadığı her üç çeyrek de ekonomik aktivitede belirgin bir yavaşlamanın yaşandığı bir döneme denk geldi. Düzenli tasarruf etme eğilimindeki düşüş, bu dönemdeki gelir artışındaki yavaşlama ve dış gelişmelerin yarattığı belirsizlik çerçevesinde yorumlanabilir” ifadelerini kullandı. Abay, yakın dönem harcamalara yönelik tasarruf eğilimin göreli olarak azaldığına dikkat çekerek, “Tasarruf nedenleri arasında gelecek kaygısı ön planda kalmaya devam ederken, bunu özel harcamalar izliyor. Ancak, 2012'nin ilk çeyreğinde tasarruf edenlerin yüzde 18'i yakın dönem günlük harcamalar için tasarruf ederken, bu oran ikinci çeyrekte yüzde 8'e düştü. Bununla birlikte, 2012'nin ikinci çeyreğinden bu yana açık şık olarak izlediğimiz “çocukların geleceği için tasarruf”a işaret edenlerin oranı ise yüzde 11 ile yakın dönem harcamalara yönelik tasarrufun önünde yer alıyor” şeklinde konuştu.
Gelecek kaygısı tasarruf yaptırıyor
2012 ikinci çeyrekte kentli 18 yaş üstü nüfus içinde tasarruf sahiplerinin oranı yüzde 10 ile yüzde 12 arasında kalmaya devam ederken, tasarruf sahibi olmayanların içinde gelecek dönemde tasarruf yapmayı planlayanların oranında belirgin bir artış gözlemlendi. Araştırmanın kapsadığı her üç çeyrekte de gelir en önemli tasarruf kısıtlayıcı faktör olarak dikkat çekti. Yastık altı döviz/TL (nakit), vadeli TL mevduattan sonra en çok tercih edilen tasarruf aracı olarak, altın ve diğer değerli taş ve metal'in önüne geçti. Tasarrufunu nasıl değerlendireceğini bilmediği için tasarruf yapmadığını söyleyenlerin oranı 2011'in son çeyreğinde yüzde 17 olurken, 2012'nin ikinci çeyreğinde yüzde 13'e düştü. Tasarruf yapmak bir alışkanlık, ancak 2012'nin ilk yarısında kısmen düzenli tasarruf edebilme eğiliminde gerileme gözlemlendi. Tasarrufun en önemli gerekçesi ise “gelecek kaygısı” ve “ilerideki özel bir harcama” 2012'nin ikinci çeyreğinde, yakın dönem harcamalara yönelik tasarruf eğilimi göreli olarak azalırken, çocukların geleceğine yönelik tasarruf ilk dört tasarruf etme nedeni içinde yer aldı. ANKA