GERİ ADIM
Tarım ürünlerinde karşılıklı yaptırımlar ve gümrük vergisi uygulamaları yüzünden gerilen Türk-Rus ticari ilişkileri cephesinden "umut verici" bir haber geldi.
Uçak krizi sonrası yaptırım kapsamına alınan ve "tam denetim" adı altında sıkı kontrolden geçirilen Türkiye menşeli yüklerin bu hafta başından beri Rusya gümrüklerinden "kısmen" daha hızlı girmeye başladıkları bildirildi. "Gevşemenin" tüm yüklerde olmadığı, "nisbi kolaylık" yaşandığı bildiriliyor. Henüz Rusya Federal Gümrük Servisi'nden bu konuda bir açıklama yapılmadı. 2015 sonundan beri geçerli olan uygulamada, Türkiye'den gelen malların tamamı, istisnasız olarak gümrük beyannameleri Rusya'da sisteme girildiğinde "kırmızı ışık" uyarısı geliyor. Bu yükler için "tam denetim ve kontrol" manasına geliyor. Bu yüzden Türk mallarının Rusya'ya girişinde uzun beklemeler "rutin" haline gelmiş ve ticarete büyük darbe vurulmuştu. Üstelik sadece "Türk menşeli" mallarda değil, Türkiye üzerinden Rusya'ya getirilen üçüncü ülke mallarında da aynı "sıkı denetim" uygulaması dikkati çekiyordu. Ancak bu hafta başından beri Rusya gümrüklerinde durumun "bir ölçüde" olumlu yönde değişmeye başladığını haberleri geldi.
Umut verici gelişme
Bazı sektör temsilcileri Türkiye'den gelen malların gümrük beyannameleri sisteme girildiğinde "default ve otomatik olarak" ve tüm beyannamelerde "kırmızı ışık" yanmadığı, geçişlerin daha rahat gerçekleştiğini açıkladı. Rusya'ya ihracak yapan bir sektör yetkilisi, bu konuda Rusya gümrüklerine giden resmi bir yazı ya da talimat olduğuna dair bilgi olmadığını ancak "fiili uygulama" başladığı kanaati oluştuğunu vurguladı. Aynı kaynak, "Zaten uçak krizi sonrasında da yazılı bir duyuru olmaksızın ani bir talimatla tam denetim uygulaması başlatılmıştı.
Son birkaç günlük uygulama, Rus tarafının Türk malları üzerindeki bu denetimi azalttığı düşüncesi yarattı. Özellikle büyük şirketlerin malları gümrüklerden çekilirken tam denetim yapılmadığına tanık olduk. Bunun kısmi ve geçici bir durum olmamasını ve genel uygulama haline gelmesini umuyoruz" dedi. Rusya gümrükleri, 2015 sonundan beri Türkiye'den getirilen mallara karşı en sıkı kontrol rejiminin uygulanmaya başlamıştı. Bazı sektör temsilcileri, "Türkiye'den gelen mallara, terörü destekleyen ülke muamelesi yapılarak güvenlik gerekçesiyle sıkı denetim yapılıyor. Bu durumda pek çok malın birkaç ay gümrüklerde kalması riski var. 2008'de benzer sıkıntılar yaşanmıştı" değerlendirmesini yapmışlardı.
Rusya'dan flaş vize açıklaması
Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Aleksey Meşkov, Türkiye'ye uygulanan vize işlemleriyle ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Türk vatandaşları için belirli kategorilerde vize işlemlerini kolaylaştırmaya hazır olduklarını söyleyen Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Aleksey Meşkov, "Dışişleri'nde vize konusu gündeme geldi. Biz de Rus tarafının, hizmet pasaportu sahipleri ve Rusya ile çalışan iş adamları için vize formalitelerini kolaylaştırmaya hazır olduğumuzu bir kez daha söyledik" dedi. Türk kamyon şoförleri için vize işlemlerini kolaylaştırmanın önemli bir konu olduğunu belirten Meşkov, Türk havayolu şirketlerinin mürettebatı için vize işlemlerinin kolaylaştırılmasına dair yapılan görüşmelerdeyse son aşamaya gelindiğini kaydetti.