Türkiye'de özellikle küçükbaş hayvan sayısının yüzde 50'den fazla azalması, deri sektörünü 'ithalata bağımlı' hale getirdi. 2011'de ham deri ithalatının 450 milyon dolara ulaşması bekleniyor

RECEP BAHAR - İSTANBUL

Türkiye'de deri sektörü ve buna bağlı olarak 'hayvancılık' İstanbul'da düzenlenen 14. Deri Zirvesi'nde ele alındı. Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker'in de konuşmacı olarak katıldığı buluşmada Türkiye Deri Sanayicileri Derneği (TDSD) Başkanı Erdal Matraş, Türkiye'de deri sanayisinin içinde bulunduğu tabloyu rakamlarla ortaya koydu. Son 5 yılda Türkiye'deki deri işletmelerinin sayısının 850'den 543'e; istihdamın da 25 bin seviyelerinden 11 bin 534'e gerilediğine işaret eden Matraş, Türk deri sektörünün Avrupa'da İtalya'dan sonra ikinci, dünyada da 10. sırada olmasına karşın küresel ticarette hakettiği yerde olmadığını vurguladı.

Hayvan sayısında ciddi gerilemeDeri sektöründe üretim girdilerinin yüzde 65'inin hamderi olduğuna dikkatleri çeken Matraş, hayvan sayısında ciddi azalma olduğunu kaydetti. Ülkemizde TÜİK verilerine göre 1991'de küçükbaş hayvan sayısının 51.1 milyon olduğunu hatırlatan Matraş, bu sayının bugün 26 milyona gerilediğini, büyükbaş hayvan sayısının da 11.9 milyondan 10.7 milyona düştüğünü ifade etti. Kesim adedinin de küçükbaşta 10.3 milyondan 4.6 milyona; büyükbaşta da 4.3 milyondan 1.5 milyona indiğini işaret eden Matraş, bunun sonucunda ham derinin kilosunun son 1 yılda 1.6 TL'den 4.5 TL'ye yükseldiğini ifade etti. Matraş, bu rakamları zikrettikten sonra şu iki soruyu yöneltti: "1. Türkiye'de gerçekten bahsedilen hayvan sayısı var mı? 2. Eğer var ise büyükbaşta 3 milyon olan 2008 kesim rakamlarına ne zaman ulaşılacak?"

İthalat uçtu gidiyor2010 yılı Ocak - Şubat aylarında 19 milyon dolar olan ham deri ithalatının bu yılın aynı döneminde yüzde 236 artarak, 64 milyon dolara yükseldiğini kaydeden TDSD Başkanı Erdal Matraş, böyle devam ederse 2011 yılı ithalatının 450 milyon dolara ulaşacağını bildirdi. 2011'de ithalatımızın ihracatımızın 2 katı olacağını dile getiren Matraş, Türkiye'nin Okyanus ötesinden bile ham deri alarak, dünya deri fiyatlarını da yükselttiğini kaydetti. Matraş, Çin'in toplu ve bilinçli alım yaparak, fiyat artışlarından etkilenmediğine de vurgu yaptı.

KRİZ SEKTÖRÜ VURDUİstanbul Deri ve Deri Mamülleri İhracatçıları Birliği (İDMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Lemi Tolunay, Türkiye'nin deri ürünleri (ayakkabı, saraciye ve deri giyim) ihracatının 2009'da yüzde 22 azaldığına işaret edip, 2010 yılında yüzde 18.2'lik bir artış olduğunu belirterek, ihracatın 1.3 milyar dolara ulaştığını belirtti. Tolunay, ayakkabı ihracatının 400 milyon dolar, saraciye (çanta vesaire) 196 milyon dolar olduğunu ifade etti. Dünya deri mamülleri ticaretinin 156 milyar dolar olduğunu kaydeden Tolunay, Çin'in payının yüzde 29 olduğunu, Türkiye'nin 2023'te 4.5 milyar dolarlık ihracat hedefi koyduklarını sözlerine ekledi. TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi de, Merkez Bankası'nın kur politikalarını eleştirerek, şunları söyledi: "Kur konusunda sıkıntı yaşamasaydık ihracatımız 114 milyar dolar değil, 125 milyar dolar olurdu. İthalatımız da en az 15 milyar dolar düşerdi. Önlemler geçen yıl Kasım ayında alınmaya başlandı. Zamanı boşa harcadık. Bu yıl da kafamızda soru işaretleri var. Türkiye ekonomisi cari açık vermeye devam ederse, sürdürülebilir büyüme riske girecektir".