RECEP BAHAR/İSTANBUL
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından 15 yıldır yapılan ve 26 sektörün tamamını kapsayan İlk 1000 İhracatçı Firma araştırmasının 2016 yılı sonuçları İstanbul'da düzenlenen basın toplantısı ile açıklandı. TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi tarafından açıklanan araştırmayı göre, en fazla ihracat yapan şirketler sıralamasında zirvenin sahibi 3.96 milyar dolarlık ihracat ile Koç Grubu şirketlerinden Ford Otomotiv Sanayi oldu. Listenin ikinci sırasında ihracatını yüzde 55 artırarak 3.19 milyar dolara çıkaran yine Koç Grubu şirketi Tofaş Türk Otomobil yer aldı. Üçüncü sırada ise ihracatı yüzde 5 artışla 2.8 milyar dolara taşıyan Oyak-Renault Otomobil bulunuyor.
İhracatın yarısından fazlasını yaptılar
TİM İlk 1000 verilerine göre; ilk 1000 firmanın geçen yılki toplam ihracatı yüzde 1.13 azalarak 81.4 milyar dolara geriledi. Bu şirketlerin toplam ihracat içindeki payı ise yüzde 57.3 olarak gerçekleşti. Toplam ihracatının yüzde 48.8'ine ilk 500 firma, yüzde 8.5'ine ise İkinci 500 firma imza attı. Türkiye, geçen yıl toplamda 142.5 milyar dolarlık ihracat yapmıştı. Yıllardır en çok ihracat yapılan ülke olan Almanya'dan elde edilen ihracat geliri; yüzde 4.3 artarak 14 milyar dolar oldu. En çok ihracat yapılan ilk 10 ülke arasında daralan tek pazar Ortadoğu'da yaşanan gerilimler nedeniyle Irak oldu. Ülke grupları bazında ise en fazla ihracatta ise 68.3 milyar dolarlık rakamı ile AB ilk sırada yer aldı.
Hedef; 50 firmanın 1 milyar dolar barajını geçmesi
TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, hedeflerinin Türkiye'yi sadece bulunduğu coğrafyada değil, tüm dünyada önde gelen bir ülke haline getirmek olduğunu söyledi. Araştırmanın bu doğrultuda ihracata ışık tuttuğunun altını çizen Büyükekşi, "Listede 1 milyar dolar barajını geçen 10 firma bulunuyor. 2023 yılı hedefimiz 50 firmamızın 1 milyar dolar ihracat barajını aşması. Bu hedefe ulaşmak için daha yüksek katma değere sahip ürünler ihraç etmeliyiz. Ar-Ge, inovasyon, tasarım ve markalaşmaya daha fazla yatırım yapmalıyız" dedi.
104 milyon ton ihracat yapıldı
Geçen senenin rekorlar yılı olduğunu, 2017'nin de Türkiye'nin büyük sıçramalar yaşadığı tarihi bir yıl olacağını dile getiren Büyükekşi, şunları söyledi: "Geçen yıl tam 104 milyon ton ihracat yaptık. Bu bir rekor? Dünya ticaretinden aldığımız payı yüzde 0.89'a çıkardık. Bu bir rekor? AB'nin ithalatından aldığımız payı yüzde 1.28'e çıkardık. Bu da bir rekor... 3.1 milyon kişiye istihdam sağlayan 67 bin ihracatçının temsilcisi olarak, alnımızın terini aklımızın terine karıştırdık. Hedeflerimize emin adımlarla ilerliyoruz."
Otomotiv en fazla payı aldı
Araştırmaya göre veriler şu şekilde gerçekleşti: Geçen yıl İlk 1000'in yüzde 65.1'ini üretici ihracatçı oluşturdu. İlk 1000 Firmanın sektörel performanslarına göre, otomotiv sektörü geçen yıl yüzde 27.2 pay alarak lider olurken, toplam 22 milyar 184 milyon dolar ihracat yaptı. Hazır giyim ve konfeksiyon endüstrisinde yüzde 12.5 pay ile ikinci sırada, Kimyevi maddeler ve mamulleri sektörü yüzde 9.7 pay ile üçüncü oldu. Firma sayısı olarak 179 firma hazır giyim ve konfeksiyon, 106 firma ile kimyevi maddeler ve 100 firma ile otomotiv ilk 3'te yer alan sektörler oldu.

Anadolu da ihracatçı oluyor
Yine İlk 1000 firmanın bölgesel dağılımında Marmara Bölgesi 586 firma ile birinci sırada yer alırken, İstanbul ise 434 firma ile iller bazında birinci oldu. İstanbul, aynı zamanda 57.4 milyar dolar ile Türkiye'nin en fazla ihracat yapan ili oldu. Ancak İstanbul'un ilk 1000'e soktuğu şirket sayısı 2010'da 484 iken, 2016'da 434 oldu. Aynı dönemde İzmir 66'dan 81'e; Gaziantep 52'den 73'e çıktı. İlk 1000 firma sermaye yapılarına göre incelediğimizde; özel sermayeli 726 firma bulunurken, yabancı sermayeli 108 ve kamu sermayeli 3 firma oldu.
151 firma adının açıklanmasını istemedi
Türkiye'nin en büyük 1000 ihracatçı şirketinden 151'i adının açıklanmasını istemedi. TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, Yeni Mesaj'ın sorusu üzerine konuya ilişkin şunları söyledi: "Neden isimlerini açıklamadıklarını onlara sormak lazım. Bunların hangi şirketler olduklarını biz biliyoruz. Bizim yaptığımız sıralama hiçbir şekilde değişmez. Başka araştırmalar ise müracaat edenleri dikkate alırlar. Biz şirketlerden ihracat rakamları dışındaki verileri talep ediyoruz."