EKONOMİ SERVİSİ

Rusya'da sadece son bir ayda domates fiyatlarının yüzde 17 artması, ülkede Türk domatesi etrafındaki hararetli tartışmaları alevlendirdi. Rus medyasındaki haberlerde, Türk ürününe olan yasağın kaldırılması için "en uygun zaman" olduğu değerlendirmeleri öne çıkarılırken, diğer yandan yerli üreticiler yasak 2020'ye kadar uzatılsın diye yoğun lobi yapıyorlar. Uzmanlar göre Rusya hükümeti bir yol ayrımında: Ya Türkiye'ye yasak devam edecek ve yerli üreticilerin 2017-2018 yılına ilişkin yatırım projeleri hayata geçirilecek. Ya da Türk domatesine kapı açılacak ve halkın daha ucuza domatesi yemesi sağlanırken yerli yatırımlar darbe yiyecek. Rusya'da son bir haftada domates fiyatları yüzde 5'den fazla arttı.
Bu durum, "Pazar Türk domatesine açılırsa fiyat artışı kırılır mı?" sorusunu gündeme taşıdı. Yerli üreticilerin Rus hükümetine, "Türk domatesine yasak 2020'ye kadar devam ederse biz ülkede talebin tamamını karşılayacak hale geliriz. Ama eğer Türk mallarına pazarı açarsanız, önce belki yüzde 10-20 civarında fiyatlarda düşüş yaşanır ama sonra Türk üreticiler yeniden pazarda kontrolü ele geçirecekleri için fiyatları yükseltmeye başlarlar" diye baskı yaptıkları belirtildi.
'Kaygılar yersiz'
Rusya Üreticiler Birliği Başkanı Sergey Korolyev, Türk domatesine yasağın fiyatları arttıracağı kaygısının yersiz olduğunu iddia etti. Korolyev, "Türk domatesi gelirse fiyatlar hemen yüzde 10-15 düşer" dedi. Korolyev bu durumda Türk şirketlerim pazarda ağırlık kazanacağını vurgularken, bunda önemli bir neden olarak Rusya'da üretilen domates sadece 20 gün dayanırken Türk domatesinin dayanma süresinin 1.5 ayı bulmasını gösterdi.
Korolyev Türk domatesi sayesinde fiyatların yüzde 10-20 düşeceğine işaret etti. Rusya'da 2016'da domates üretiminin 297 bin tonla rekor kırması bekleniyor. Ancak hala bunun iki katı ithalat yapılıyor.
Domates çiftçisinden tabutlu protesto
Antalya Toptancı Hali'nde oda, dernek başkanları, çiftçiler ve komisyoncular, domateste fiyatın düşük, girdi maliyetlerinin yüksek olmasını protesto etti. Toptancı halinde buluşan oda, dernek başkanları, üretici ve komisyoncular basın toplantısı düzenledi.
Grup, "Rusya kapısı açılsın", "Domatese pazar bulunsun", "Komisyoncu üretici el ele" yazılı dövizler açtı. Antalya Ziraat Odası Başkanı Nazif Alp, yaptığı konuşmada, ürün fiyatının düşük, tarım girdilerinin yüksek olması nedeniyle çiftçinin zor durumda olduğunu savundu. Acilen pazara ihtiyaç duyulduğunu ifade eden Alp, Rusya pazarının açılmasından yana olduklarını vurguladı.
Rusya dışında diğer ülkelerde de pazar arayışlarının sürdüğünü anlatan Alp, tarlaya değil, ürüne destek istediklerini kaydetti. Antalya Toptancı Hal Yaş Sebze ve Meyve Komisyoncuları Derneği (ANTKOMDER) Başkanı Cüneyt Doğan ise kilogram başına ya da arıya verildiği gibi destek istediklerini söyledi. Basın toplantısı sırasında bir grup üretici alana tabut getirdi. Toplantının ardından çiftçi İsa Yıldırım, cübbe, sarık giyip temsili cenaze namazı kıldırdı. Daha sonra