Dava süreci
Sivas olayları ile ilgili dava süreci şöyle gelişti: Halk ozanı Pir Sultan Abdal'ı anma etkinliklerinde, 2 Temmuz 1993 günü cuma namazından çıkan bir grup, Aziz Nesin'in "İslam'ın kutsal değerlerini hafife alan sözleri" üzerine geniş çaplı gösteri yaptı. Gösteri esnasında, "kimliği meçhul kişiler" Madımak Oteli'ni ateşe verdi. Sanatçıların da aralarında bulunduğu 37 kişinin hayatını kaybettiği olaylardan sonra başlatılan soruşturmalar kapsamında Kayseri DGM'de 94 kişi hakkında 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu'na muhalefet, Sivas Ağır Ceza Mahkemesi'nde 78 kişi hakkında "yangın çıkartarak 35 kişiyi öldürmek, 45 kişiyi öldürmeye tam kalkışmak", Sivas Asliye Ceza Mahkemesi'nde ise 102 kişi hakkında 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu'na muhalefet suçlarından dava açıldı. Sivas ve Kayseri'de açılan üç ayrı dava, güvenlik gerekçesiyle Ankara'ya alındı. Ankara Ağır Ceza ve Asliye Ceza mahkemelerinin görevsizlik kararı vermesi üzerine, dosyalar Ankara DGM'ye gönderildi. Ankara DGM de oyçokluğu ile görevsizlik kararı vererek, bu konudaki uyuşmazlığı çözmesi için üç ayrı dava dosyasını Yargıtay'a gönderdi.
Yargıtay'dan yönlendirme
Yargıtay'ın, "sanıkların eylemlerinin TCK'nın 146. maddesi kapsamında değerlendirilmesine ve davaya bakmakla görevli mahkemenin Ankara DGM olduğuna" karar vermesinin ardından, dosya tekrar bu mahkemeye geldi. Ankara 1 No'lu DGM'de, 79'u tutuklu 124 sanığın yargılanmasına, 21 Ekim 1993 Perşembe günü başlandı ve 18 duruşma sonunda 26 Aralık 1994 Pazartesi günü hüküm kuruldu. DGM, 124 sanıktan 26'sını, "birden ziyade kişiyi yangın çıkarmak suretiyle öldürme, faili belli olmayan adam öldürme" suçlarından 20 yıl hapis cezası çarptırdı, ancak olayda yazar Aziz Nesin'in tahrikini gerekçe göstererek cezaları 15 yıla indirdi. Mahkeme, 60 sanığı 2911 sayılı Kanunu'na muhalefet suçundan 3'er yıl hapis cezası mahkum etti. Yakalanamayan eski Sivas Belediyesi Meclis Üyesi Cafer Erçakmak'ın dosyasını ayıran mahkeme, 37 kişinin de beraatını kararlaştırdı. Karar, dönemin Ankara DGM Başsavcısı Nusret Demiral ile müdahil avukatlarınca temyiz edildi.
İkinci yargılama
Ankara 1 No'lu DGM'de, bozma kararından sonra, 19 Kasım 1996 Salı günü ikinci kez görülmesine başlanan dava, 14 duruşma sonra karara bağlandı. Mahkeme, ikinci kararında, 33 sanığı idam cezasına mahkum etti.
Yargıtay'dan bir bozma daha
Yargıtay 9. Ceza Dairesi, bu kez, 33 sanık hakkındaki idam kararını usul yönünden bozdu. Daire, usul eksikliği olarak sanıkların "nüfus cüzdanlarındaki mühürlerin okunmaması ve soyadlarındaki çelişkiyi" gösterdi. DGM'de üçüncü kez görülmesine 26 Şubat 1999'da başlanan davada, sanıklar Mevlüt Atalay, Durmuş Tufan ve Ali Kurt, Pişmanlık Yasası'ndan yararlanmak istediklerini söylediler. İçişleri Bakanlığı, PKK'lı teröristlerin yararlandığı Pişmanlık Yasası'ndan 3 sanığın yararlanamayacaklarını bildirdi.
Ve karar
Ankara 1 No'lu DGM, davanın başladığı 21 Ekim 1993'ten sonra 6 yıl7 ay 26 gün süren yargılama sonunda 3. kararını 16 Haziran 2000'de açıkladı. Mahkeme, bu kararında 33 sanığı idam cezasına çarptırırdı.
Başbağlar Katliamı'nın sanıkları bulunamadı bile
Sivas Olayları'nı sürekli gündemde tutmaya çalışan çevrelerin, bir gün sonra Sivas Olayları'na misilleme olarak yapıldığı konusunda kuşku bulunmayan Erzincan'ın Başbağlar Köyü'nde 33 kişinin katledildiği olayı hiç gündeme getirmemeleri dikkat çekiyor. Sivas olaylarına şu veya bu şekilde karışan kişilere Cumhuriyet Tarihi'nin en ağır cezaları verilirken; Başbağlar Köyü'nde 33 kişiyi katleden caniler bulunamadı bile. Dönemin DYP-SHP Hükümeti'nin Başbağlar Köyü'ndeki katliama karışan 'canileri' bulmak için yeterli çaba sarfetmemesi dikkat çekmişti.