Akaryakıt kaçakçılığı, Gürcistan ve Ukrayna'dan Doğu Karadeniz'e; Romanya ve Bulgaristan'dan ise Orta ve Batı Karadeniz ile Marmara bölgesine doğru yapılıyor. Sahil Güvenlik Komutanlığı, deniz yoluyla yapılan akaryakıt kaçakçılığı konusunda Meclis Araştırma Komisyonu'na bir rapor sundu. Raporda, akaryakıt kaçakçılığının hangi yöntemlerle yapıldığı örneklerle ortaya konuldu.

6 farklı yöntem kullanılıyor

Rapora göre, deniz yoluyla akaryakıt kaçakçılığı 6 farklı yöntemleyapılıyor.

Birinci yöntemle; Bulgaristan ve Romanya'dan yerli veya yabancı gemilere yüklenen akaryakıt, uluslararası sularda küçük tonajlı gemilere transfer ediliyor. Bu gemiler, transfer edilen motorini balıkçı gemilerine, küçük deniz araçlarına ve kara tankerlerine veriyor. Bu yöntem, Karadeniz sahilinde; Anadolu karaburun, Rumeli karaburun, Kilyos, Kefken ve Şile açıklarında; Marmara'da ise Ambarlı, Silivri, Ahırkapı, Maltepe, Tuzla-Pendik, Yalova, Gemlik Körfezi ve Kapıdağ yarımadasında yoğunluk kazanıyor.

Raporda, 24 Nisan 2003'te Rumeli Feneri'nin 10 mil açıklarında tespit edilen Yeliz-4 adlı balıkçı teknesine sahil güvenlik botu tarafından yapılan arama ve kontrolde 90 ton kaçak motorinin ele geçirilmesi buna örnek olarak verildi. Bu motorinin Karadeniz'de bir Rus gemisinden alındığı tespit edildi.

Yöntem 2: sahte belge düzenleyerek

İkinci yöntemle, deniz liman bayiliği almış olan şirketlerce sahte belge düzenlemek suretiyle arttırılan akaryakıt iç piyasaya satılıyor. Bu yönteme örnek olarak 12 Haziran 2003'te 3 ayrı transit gemiye vermek üzere gümrüksüz 150 ton motorini Solventaş/İzmit iskelesinden gümrük muhafaza memuru nezaretinde alan ve sarnıçları mühürlenen Kurşun-53 adlı tankerde sahil güvenlik botu tarafından yapılan kontrollerde geminin yakıt sarnıcındaki motorinin transit motorindeki gibi renklendirilmediği tespit edildi.

Yöntem 3: Transit gemiler vasıtasıyla

Üçüncü yöntemle; transit geçen/bekleme yapan gemilerden acente motorları veya balıkçılarca akaryakıt alınarak kullanılıyor veya piyasaya sürülüyor. Bu tür kaçakçılık daha çok Prenses Adaları bölgesiile Haliç, Haydarpaşa, Harem, Kadıköy ve Moda kıyılarında yapılıyor.

Diğer yöntemler

Akaryakıt kaçakçılığı, yasal olarak ithal edilen akaryakıtın beyan edilenden daha fazlasının yurda sokulması, transit gemilerden sintine atığı adı altında atıkla birlikte karışık yakıt alınarak bu karışım yetki verilmemiş sahil tesislerinde dinlendirme tanklarında ayrıştırılarak, elde edilen yakıtın piyasaya satılmasıyla da yapılıyor. Deniz araçları yakıtının ÖTV'den muaf tutulması nedeniyle bazı tekne sahiplerinin aldıkları akaryakıtı tüketicilere satmak suretiyle kendilerine menfaat sağladığına da raporda işaret edildi. Raporda, 26 Aralık 2004'te çıkarılan "Gemilerden Atık Alınması veAtıkların Kontrolü Yönetmeliği"nin kaçak akaryakıt suçunun önlenmesinde yeterli olmadığı kaydedildi.

4 bin 500 ton akaryakıt

Raporda, sahil güvenlik komutanlığı tarafından 1999 yılından bu yana suçüstü yapılan akaryakıt kaçakçılığı olaylarına da yer verildi. 1999 yılında 8, 2000 yılında 11, 2001 yılında 12, 2002 yılında 16, 2003 yılında 10, 2004 yılında 15 ve 2005 yılının 3 ayında 3 suçüstü olayında toplam 4 bin 500 ton kaçak akaryakıt ele geçirildi. Ele geçirilen kaçak akaryakıtın çok büyük bölümünün motorin olduğuna dikkati çekildi.