Bahçeler sökülüyor
Para kazanamayan tarım kesiminin kafası allak bullak. Çiftçi, sürekli farklı ürünleri denemek zorunda bırakılıyor. Isparta Ziraat Odası Başkanı Bayram Kutlu, Yeni Mesaj'a, 5 kuruş para kazanamayınca elma bahçesini söktüğünü söyledi
23.06.2014 00:00:00
RECEP BAHAR / ISPARTAIsparta sadece 'gül'ü ile değil üzümü, şeftalisi, elması ve kirazıyla ünlü bir ilimiz, kısaca meyve deposu. Tarım kenti Isparta'nın kaderi son 3 aydır bizzat giderek haber yaptığımız Hakkâri'den, Bitlis'ten, Muş'tan, Niğde'den, Nevşehir'den, Rize'den, Adana'dan, Şanlıurfa'dan kısaca ekip biçme, ağaç yetiştirme ile iştigal eden diğer kentlerimizden farklı değil. Çiftçilikle uğraşan insanlarımız tüm Türkiye'de olduğu gibi ailesini geçindirmesi için gerekli kazancı sağlayamıyor. Çiftçi, bir sene bir miktar para kazansa da ertesi yıl kazanç elde edemiyor, zarar yazıyor. Bu durum tarım kesiminin özellikle bankalara borçlu hale getiriyor. Dünkü yeni Mesaj gazetesinde yer aldığı gibi maalesef özellikle Ege ve Akdeniz bölgelerimizde çok sayıda çiftçimiz bağını, tarlasını, meyve bahçesini bankalara kaptırmış durumda. Bu sene tarım kesimini önce kuraklık, ardından don ve fırtına, son olarak aşırı yağış vurdu. Ülkemizin her bölgesi afetlerden etkilendi. Uygulanan IMF ve Dünya Bankası politikaları nedeniyle son 12 yıldır büyük sıkıntı yaşayan çiftçilerimiz, bu sene daha büyük sıkıntılarla yüz yüze bulunuyor. Son olarak ziyaret ettiğimiz Isparta'da da durum farklı değil?Elma bahçesini söken başkanIsparta Ziraat Odası Başkanı Bayram Kutlu, Yeni Mesaj'a verdiği mülakatta para kazanamadığı için elma bahçesini söktüğünü dile getirdi. Bayram Kutlu ile önce Isparta'nın Türkiye'nin önemli kiraz üretim merkezlerinden olması nedeniyle kirazdaki son durumu konuştuk. Isparta'da geçen yıl 25 bin ton kiraz üretildiğine işaret eden Kutlu, "Bu sene don ve doludan dolayı rekoltede düşüş var ama kesin bir rakam verebilmek güç. Don ve dolu Isparta merkezde ürüne bir kaç köy dışında zarar vermedi. Türkiye'nin önemli kiraz merkezi Uluborlu'da ciddi etkilenme var" dedi. Kirazın dondan etkilenmemesi için 4 kez ürüne kar suyu verilmesi gerektiğini hatırlatan Kutlu, "Kar suyu verilmeyince don olayında kirazda çatlama oluyor. Maalesef çiftçimizin ekseriyeti bunu bilmiyor" diye konuştu. Alıcıların Isparta'da 5-5.5 TL'ye ihracat için kiraz aldıklarını dile getiren Kutlu, "Geçen sene fiyat 3 TL idi. Alıcılar kirazı bahçede seçerek alıyor. Üretici 5-5.5 TL'lik fiyatla para kazanmaz ama bu fiyat az da olsa tatmin edici. Kirazın kalibresi (iriliği) 26-32 arasında olmalı. Kalibre 26'nin altına düştüğünde fiyatı yarı yarıya azalıyor!" dedi. Isparta'nın da yaşanan don ve dolu olayları nedeniyle afet kapsamın alındığına işaret eden Kutlu, il genelinde üzüm, elma, şeftali ve kirazda ciddi zarar olduğunu kaydetti. Kutlu, Gelendost ve Eğirdir'de yaygın olarak yapılan elma üretimi konusunda ise şunları söyledi: "Geçen yıl elma üreticisi bir miktar para kazandı. Bunun hikâyesi var: Ben bir TV kanalında Suudi Arabistan'dan TIR'ların Isparta'ya elma almaya geldiğini açıkladım. Bir açıklama ile fiyatlar değişti. Üreticiler, 'Başkan senin sayende bir miktar para kazandık' dediler." Elma üreticiliğinin zor olduğuna işaret eden Kutlu, "Elma bahçem vardı... 5 kuruş para kazanamayınca, ağaçları kestim, şimdi şansımı kirazda deniyorum. Başka üreticiler de 'Başkanın bir bildiği var, biz de elma ağaçlarını kesip kiraz dikelim' dediler. Elmanın ilaç vesaire masrafı kirazdan çok" dedi.Üretici kazanmalı ama nasıl?Üreticinin mutlaka para kazanması gerektiğine işaret eden Isparta Ziraat Odası Başkanı Kutlu, "Üretici kazanamazsa ağacını keser, tarlasını ekmez. O zaman tüketici de 1 TL'ye yemesi gereken elmayı 3 TL'ye, hatta ithal edilirse daha pahalıya yer" diye konuştu. Çiftçi para kazanmalı ama nasıl? İşte bu noktada Bağımsız Türkiye Partisi (BTP) Genel Başkanı Prof. Dr. Haydar Baş'ın Milli Ekonomi Modeli (MEM) devreye giriyor. MEM, çiftçiye para kazandıracak projeleri bünyesinde barındırıyor. Detaylandırmak gerekirse: Çiftçilerin tarlaları, bahçeleri ve kendileri ücretsiz devlet tarafından sigortalanacak; çiftçi yetiştirdiği ürününün fiyatını kendi belirleyecek; devlet çiftçiye ürün alım garantisi verecek; devlet 5 yıl boyunca ayağa kalksın diye çiftçilerin mazot, gübre, ilaç masraflarını karşılayacak; çiftçilerin ürünlerinin pazarlamasını bizzat devlet üstlenecek; devlet çiftçiye 6 ay öncesinden avans verecek? MEM'deki bu ve benzeri projeler hatırlatılınca çiftçilerin yüzleri gülüyor ama seçim dönemlerinde Meclis'e giren partilerin propagandalarına kurban gittiklerini söylüyorlar. Maalesef propagandaya kurban gidenin kendisi sistemin kurbanı oluyor.Bir dokun bin ah işitIsparta Merkez'de halka pazarında ürünlerini satmak için küçük tezgah açan çiftçiler de dert küpü. Satıcıların çoğu kadın... Bahçelerinden topladıkları kirazları, erikleri ve sebzeleri burada satıyorlar. Kirazın kilosu 3 ile 5 TL arasında. Toptan sattıklarında fiyatın 1 TL'ye kadar düştüğünü söylüyorlar. Çiftçiliğin bittiğini ifade ediyorlar ama yapacak başka iş de yok!Gülün hem dikeni batıyor hem de para kazandırmıyor* Yıllık 10 bin ton kiraz üretimi ile Türkiye'nin önemli üretim merkezlerinden Uluborlu'da Haziran ayının sonunda kiraz festivali yapılıyor ama düne kadar bu sene yapılıp yapılmayacağı belli değildi. Uluborlu Beldiye Başkanlığı, bu sene normal koşullarda 38.'si yapılması hereken festival tarihini hala açıklamadı. Don olayının bunda etkili olduğu belirtiliyor. Festivalin mutlaka yapılacağını söyleyenler de var. * Türkiye genelinde zirai don ve dolu konusunda 60 bin hasar ihbarı yapıldı. Bu bağlamda Isparta da afet bölgesi ilan edildi. Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) tarafından yapılacak ödemelerin programı netleşmedi. Çiftçilerin bankalara borçları birikip duruyor.* Dünyanın en büyük gül yağı üreticisi olan Türkiye'de Isparta'nın yanı sıra Afyon, Burdur ve Denizli'de de son yıllarda gül ekimi yapılıyor. Gül, 56 farklı kozmetik ürün ve gıda ürünlerinde kullanılıyor. Gül ile uğraşan çiftçiler Yeni Mesaj'a bu işin zor olduğunu, para kazanamadıkalrını ama 'gül'den ötürü işlerini severek yaptıklarını söylediler!