İstanbul'da önceki gün tamamlanan 5. Vakıfların Fıkhi Sorunları Sempozyumu'nda konuşan Kosova İslam Birliği Başkan Müsteşarı Vedat Sahiti ve Bosna - Hersek Müdürlük Müftüsü Senajid Zajimovic, Sırplar ile Yunanlıların yıllar boyunca Balkanlarda cami ve mescidlerle Müslüman vakıf eserlerini yakıp yıktığına işaret ettiler

RECEP BAHAR - İSTANBUL

İstanbul'da 3 gün süren ve önceki gün tamamlanan "5. Vakıfların Fıkhi Sorunları Sempozyumu'nun Pazar günü gerçekleştirilen "Balkanlarda Vakıflar" başlıklı oturumunda konuşan Kosova İslam Birliği Başkan Müsteşarı Vedat Sahiti, Osmanlı Devleti'nin Balkanlardan çekilmesiyle birlikte dönemin dünya güçlerinin Kosova'yı Yugoslavya'ya bağladığına işaret ederek, böylece Müslüman bir ülke olan Arnavutluk'un zayıf tutulmak istendiğine dikkatleri çekti. Bugün Yunanistan sınırları içinde yer alan Yanya'da 1. Dünya Savaşı'nda Yunanlıların mescidleri yakıp yıktığını dile getiren Sahiti, "Yunanlılar çok ırkçı bir millet. Yanya'daki Osmanlı eserlerinden eser bırakmadılar. 2. Dünya Savaşı'ndan sonra Yanya Müslümanlardan arındırıldı ve Müslümanların eserleri yok edildi" dedi.Bugün Makedonya sınırları içinde kalan Manastır'daki Müslümanların durumuna da dikkatleri çeken Sahiti, buradaki Müslümanların göçmen olmadığını, aslı unsur olduğunu hatırlatarak, "Ancak bunlara hala azınlık gözüyle bakılıyor" şeklinde konuştu.

Vakıf arazileri gaspedildiYugoslavya'da vakıf arazilerinin Tito zamanında Toprak Reformu yoluyla gaspedildiğini dile getiren Sahiti, şunları söyledi: "Kosova'daki vakıf arazilerinin yüzde 90'ı zaptedildi. Kosova'da 1989 - 1999 yılları arasında 200 mescid Sırplar tarafından yakılıp yıkıldı. Kömünist dönemde ise mescidler fabrikalara ve depolara dönüştürüldü. Bütün bunlar İslam ülkeleri ile iyi ilişkiler içinde olan Tito döneminde oldu. Tito, Müslümanlara büyük acılar çektirdi."

Kosova'daki Müslümanlar topluluk değilKendisine "5. Vakıfların Fıkhi Sorunları Sempozyumu" için "Kosova'daki Müslüman Topluluğu" adına davet gelmesini eleştiren Sahiti, Kosova'daki halkın yüzde 95'inin Müslüman olduğunu hatırlatarak, "Bize nasıl 'topluluk' denir" şeklinde sitemde bulundu. Şu anda Kosova'da 750 cami veya mescidin olduğunu bildiren Sahiti, Sırplar tarafında yıkılan mescidleri yeniden onardıklarını vurguladı. Sırpların mescidlerin yanı sıra arşivleri de yakıp yıktığını dile getiren Sahiti, şunları söyledi: "Sırpların yaktıkları mescidleri ve diğer Müslümanlara ait eserleri kitap haline getirdik. Bu kitabı Lahey'deki Uluslararası Adalet Divanı'na sunduk."

İslami liselerde karma eğitim yokKosova'da şu anda 6 İslami eğitim veren lise olduğunu, bunlarda 4'ünün erkek, 2'sinin ise kızlara has olduğunu bildiren Sahiti, "Lise düzeyinde erkekler ve kızlar ayrı okullarda eğitim görüyor. Üniversitelerde ise karma eğitim var. Bu okulları bitirenler istedikleri üniversitelere girebiliyor. Bir de başkent Priştine'de İslami Üniversite bulunmakta. Buradaki öğrencilerin yarısını kızlar oluşturuyor. Kosova devleti ile Arap ve İslam ülkelerinin yapılan hizmetlere desteği yok! Mescidlerin yapımına katkıda bulunuyorlar. Yardımları da müteahhitlere gidiyor" şeklinde konuştu. İslam ülkelerinin özellikle Lahey Uluslararası Adalet Divanı'nda devam eden Kosova ile ilgili davada kendilerine yardımcı olmasını isteyen Sahiti, "Sırplar camilerimizi yıktı. Adalet Divanı'nda kendimizi iyi avukatlarla temsil edebilmemiz için yardıma ihtiyacımız var. Bunun için fon oluşturulmalı" dedi.

Bosna'daki durum da farklı değil Sempozyumda konuşan Bosna - Hersek Müdürlük Müftüsü Senajid Zajimovic de, Bosna'da Avusturya - Macaristan İmparatorluğu ve Yugoslavya dönemlerinde vakıf eserlerinin yakılıp yıkıldığına işaret ederek, "Özellikle 1947 - 1948'de Müslüman vakıflarının malları büyük saldırıya maruz kaldı. Mülklerine el konuldu. Müslümanlara ait 80 mezarlığa el konuldu. Bu mezarlıklara bizleri aşağılamak için tuvaletler inşa edildi. 1992-95 yılları arasındaki savaşta 1 Milyar Bosna Markı (Yaklaşık 1.1 milyar TL) nispetinde vakıf arazileri ve eserleri zarar gördü. Bu vakıf mülkleri ile hayır hizmetleri yapıyorduk. Bu gelirden de mahrum kaldık" şeklinde konuştu.