Başbakanlıkça oluşturulan heyetin Marmara Bölgesi'nde yaptığı inceleme sonucunda hazırladığı rapor, deprem sonrasında yapılan çalışmalara rağmen önemli sorunların varlığını tespit ediyor. Bolu, Düzce, Sakarya, Kocaeli, Yalova ve İstanbul'u kapsayan bölgede, mevcut sorunları yerinde tespit etmek amacıyla Başbakanlıkça oluşturulan 5 kişilik heyet, mülki ve mahalli idareciler, sivil toplum örgütlerinin temsilcileri ve depremzedeler ile görüşerek "17 Ağustos ve 12 Kasım 1999 Depremleri Sonrasında Bölgedeki Mevcut Durum, Sorunlar ve Talepler" başlıklı bir rapor hazırladı.
İşte tespitler
Raporda, "genel tespitler" şöyle sıralanıyor:
* Vatandaşlarının acılarını en kısa sürede dindirmek, onları deprem öncesindeki yaşam standartlarına tekrar ulaştırmak için, onbinlerce yeni konut, ekonomiyi canlandırmak için kredi destekleri ve binlerce işyeri yapılmasına rağmen, 'plansızlık ve eşgüdüm eksiklikleri' yapılanların vatandaşlarca aynı oranda hissedilmemesi sonucunu doğuruyor, bu da eleştiri ve şikayetlere neden oluyor.
Ayrımcılık yapılıyor
* Farklı uygulamalar ve imkanların eşit dağıtılmaması nedeniyle, bazı illerdeki vatandaşlar, devlet imkanlarından yararlanmada kendi illerine bilinçli olarak haksızlık yapıldığı fikrinde.
* Bolu, Sakarya ve Yalova, deprem yaralarını sarma gayretinde, ancak ekonomiyi canlandırma açısından alınacak çok mesafe bulunuyor. İmkanları daha geniş olan Kocaeli'de sorunlar daha az, İstanbul ise yaraları sarma aşamasını geçti.
Barınma büyük sorun
Rapora göre, deprem sonrasında önemli bir barınma işlevi gören prefabrike konut ve konteynırlar, şimdilerde önemli sorunlara kaynaklık ediyor.
Tespitler şöyle:
* Çadırkent kalmadı, ancak yükseklik sağlamak amacıyla yığılan kum, çakıl gibi malzemeler çadırların sökülmesinden sonra temizlenemedi. Arazilerinde çadırkent kurulan şahıslar bunların temizlenmesini talep ediyor, ancak bu istek imkansızlıklar nedeniyle yerine getirilemiyor. Hibe edilen çadırların çoğu Kızılay'a teslim edildi, ancak bunlar uygun bir şekilde muhafaza edilmedi. Bu nedenle, Kızılay, Afyon depremi sonrasında çadır ihalesi açtı.
* Deprem sonrasında büyük fayda sağlayan konteynırlar sorun haline geldi. Kullanılmayan konteynırlar bugün şehir görüntüsünü, hijyen şartlarını ve asayişi etkiliyor.
Prefabrikler de sorun oldu
* Önemli işlev gören prefabrike konutlar da şu anda sorun kaynağı. Talebin fazla olmadığı bu konutlar, hurda olarak satılmak istense bileelde edilecek gelir, söküm masraflarını dahi karşılamıyor. Sökmeden satış için çareler aranıyor.
Vatandaşlar kalıcı konutlardan memnun değil
* Kalıcı konutların bağlantı yollarının tamamlanmaması, konutların kalitesinin düşüklüğü, ulaşım güçlüğü, altyapı sorunları şikayet konusu. Bazı vatandaşlar bu tür sorunlar nedeniyle hak sahibi oldukları konutları teslim almaya dahi gitmiyor.
* Esnaf, kalıcı konutların şehir merkezine uzak kurulması nedeniyle gelir kaybına uğramaktan şikayetçi.
* Orta hasarlı binalara kiracı bulunamıyor. Şehir merkezlerinin kalıcı konut bölgelerine kayması nedeniyle gayrımenkullerde değer düşmesinden şikayet ediliyor.
Hasarlı binalarda oturanlar var
Herhangi bir onarım yapılmadan hasarlı binalarda oturulmaya devam ediliyor. Bu durum, büyük tehlike arzediyor.
İşte tespitler
Raporda, "genel tespitler" şöyle sıralanıyor:
* Vatandaşlarının acılarını en kısa sürede dindirmek, onları deprem öncesindeki yaşam standartlarına tekrar ulaştırmak için, onbinlerce yeni konut, ekonomiyi canlandırmak için kredi destekleri ve binlerce işyeri yapılmasına rağmen, 'plansızlık ve eşgüdüm eksiklikleri' yapılanların vatandaşlarca aynı oranda hissedilmemesi sonucunu doğuruyor, bu da eleştiri ve şikayetlere neden oluyor.
Ayrımcılık yapılıyor
* Farklı uygulamalar ve imkanların eşit dağıtılmaması nedeniyle, bazı illerdeki vatandaşlar, devlet imkanlarından yararlanmada kendi illerine bilinçli olarak haksızlık yapıldığı fikrinde.
* Bolu, Sakarya ve Yalova, deprem yaralarını sarma gayretinde, ancak ekonomiyi canlandırma açısından alınacak çok mesafe bulunuyor. İmkanları daha geniş olan Kocaeli'de sorunlar daha az, İstanbul ise yaraları sarma aşamasını geçti.
Barınma büyük sorun
Rapora göre, deprem sonrasında önemli bir barınma işlevi gören prefabrike konut ve konteynırlar, şimdilerde önemli sorunlara kaynaklık ediyor.
Tespitler şöyle:
* Çadırkent kalmadı, ancak yükseklik sağlamak amacıyla yığılan kum, çakıl gibi malzemeler çadırların sökülmesinden sonra temizlenemedi. Arazilerinde çadırkent kurulan şahıslar bunların temizlenmesini talep ediyor, ancak bu istek imkansızlıklar nedeniyle yerine getirilemiyor. Hibe edilen çadırların çoğu Kızılay'a teslim edildi, ancak bunlar uygun bir şekilde muhafaza edilmedi. Bu nedenle, Kızılay, Afyon depremi sonrasında çadır ihalesi açtı.
* Deprem sonrasında büyük fayda sağlayan konteynırlar sorun haline geldi. Kullanılmayan konteynırlar bugün şehir görüntüsünü, hijyen şartlarını ve asayişi etkiliyor.
Prefabrikler de sorun oldu
* Önemli işlev gören prefabrike konutlar da şu anda sorun kaynağı. Talebin fazla olmadığı bu konutlar, hurda olarak satılmak istense bileelde edilecek gelir, söküm masraflarını dahi karşılamıyor. Sökmeden satış için çareler aranıyor.
Vatandaşlar kalıcı konutlardan memnun değil
* Kalıcı konutların bağlantı yollarının tamamlanmaması, konutların kalitesinin düşüklüğü, ulaşım güçlüğü, altyapı sorunları şikayet konusu. Bazı vatandaşlar bu tür sorunlar nedeniyle hak sahibi oldukları konutları teslim almaya dahi gitmiyor.
* Esnaf, kalıcı konutların şehir merkezine uzak kurulması nedeniyle gelir kaybına uğramaktan şikayetçi.
* Orta hasarlı binalara kiracı bulunamıyor. Şehir merkezlerinin kalıcı konut bölgelerine kayması nedeniyle gayrımenkullerde değer düşmesinden şikayet ediliyor.
Hasarlı binalarda oturanlar var
Herhangi bir onarım yapılmadan hasarlı binalarda oturulmaya devam ediliyor. Bu durum, büyük tehlike arzediyor.