RECEP BAHAR - SAMSUN
Bir Rus atasözü der ki, “Bir kere görmek, 100 kere işitmekten daha iyidir.” Hatta 100 kere ekranlardan seyretmekten de daha aydınlatıcıdır. Bu atasözünün de etkisiyle geçtiğimiz hafta sonu Karadeniz'in incisi Samsun'da 3 Temmuz Salı gecesi oluk oluk yağan şiddetli yağışın ve selin etkilediği, 12 vatandaşımızın hayatını yitirdiği yerleri gezdik. Görüştüğümüz Samsunlular, gece saat 11 sularında başlayan ve yaklaşık 5.5 saat süren yağışın son 20 yılın en şiddetli yağışı olduğunda hemfikir. Hatta bir Samsunlu, “Gece o kadar şimşek çaktı ki,  sabaha kadar ortalık aydınlıktı” diyor. Ancak bu kadar şiddetli bir yağış Samsun'da 1998 ve 2007 yıllarındaki şiddetli yağışlarda olduğu gibi ‘genel bir yıkım'a yol açmamış. Yatağı gerekli önlemler alınmadan değiştirilen Mert Deresi ile Lovelet AVM'nin üzerine kurulduğu Devgeriş (İncirli) Deresi'nin taşarak ortalığı birbirine kattığı gözleniyor. Bunun ötesinde Samsun merkez ile Tekkeköy, Atakum, İlkadım ilçeleri yağıştan ve sellerden çok fazla etkilenmedi.

Dere üzerine AVM!
Bu durum yağışın sadece dere yatakları üzerinde veya yakınlarında yapılan yapılaşmayı ve bölgeyi etkilediğini gözler önüne seriyor. İktidar partisinden olmalarına rağmen Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı Yusuf Ziya Yılmaz ile sel sularının etkilediği TOKİ konutları ile Lovelet AVM'nin bulunduğu Canik İlçesi'nin Belediye Başkanı Osman Genç arasında olayın yaşandığı andan itibaren atışma yaşanıyor. Özellikle selden 2 hafta önce hizmet vermeye başlayan Lovelet AVM, vadinin ortasına ve derenin üzerine kurulmuş. Bu AVM'nin inşaatına Yılmaz'ın karşı çıktığı ancak Genç'in onay verdiği iddia ediliyor. Osman Genç, bizim de Samsun'da bulunduğumuz geçtiğimiz Cuma günü yaptığı açıklamada, “Canik Belediyesi'nin dere ıslahı ile ilgili yasal bir yetkisi bulunmamaktadır” dedikten sonra, şunları kaydetti: “Lovelet'ten geçmekte olan derenin ıslahı, Büyükşehir Belediyesi'nin yazısındaki uyarılar dikkate alınarak ilgili firmaya projesine uygun yapılması, belediyemizce iletilmiş, projesine uygun yapıldığı Büyükşehir Belediyesi, SASKİ Genel Müdürlüğü'nün onayı ve tasdiki ile ortadadır. Ancak burada ki esas sorun, Büyükşehir Belediyesi'ne ait ana içme suyu ishale hattı borusunun dere yatağının denize bağlantısının önemli ölçüde daraltılmasından ve suyun akışını kesmesinden kaynaklanmıştır.”
Öte yandan Rönesans Grubu tarafından inşa edilen 62 bin metrekare kiralanabilir alana sahip bulunan Samsun AVM ile denize nazır otelin dere yatağına yakın inşa edildiği görülüyor. AVM ve otel, kaba inşaat halinde olduğu için selden pek etkilenmedi.

Denizden ayakkabı topladılar!
Yağış gece saatlerinde düştüğü için Lovelet AVM'de ölüm meydana gelmedi. Oysa AVM'nin ilk katı sel sularının baskınına uğradı. Buradaki dükkânların malı yaklaşık 30 metre aşağıdaki denize döküldü. Bazı uyanıkların sandallara binerek denizden ayakkabı ve giysi topladığı da bize ulaşan bilgiler arasında.

TOKİ ucubeleri
Felaket neticesinde 5 vatandaşımıza mezar olan TOKİ konutları ise bir başka ucube... Fotoğrafta da görüleceği gibi bodrum katlar yoldan epey aşağıda yapılmış. Bu durum faciayı da beraberinde getirdi. Bölgede çok sayıda konut inşası ise devam ediyor. Muhtemelen inşaatlar ölümlere rağmen tamamlanacak! Konutlarda hasar yok. Uzmanların verdiği raporlar da, binaların güvenli olduğu yönünde! TOKİ konutları dere yatağına bir miktar uzak ancak Karadeniz'in dereleri uzaklık falan dinlemiyor. Konutların etrafı çamur deryası. Burada çok etkin önlemlerin alınması lazım! Konutların önünde Metro Grossmarket ve onun da önünde Eski Sanayi Sitesi bulunuyor. Hepsi felaketten nasibini almış ancak sel geceleyin yaşandığı için insan kaybı olmamış. Sanayi sitesinde esnaf selden zarar gören dükkanlarını ve kullanılabilecek durumda olan mallarını temizlemekle meşgul. Samsun Valisi Hüseyin Aksoy'un verdiği bilgiye göre, yağışlardan 1940 işyeri, konut ve çeşitli bina hasar gördü. Bunları tasnif edildiğinde 451 konut, bin 326 işyeri, 6 cami, 1 spor salonu, 1 okul, 1 ahır, 153 depo ve 1 köprü afetten etkilendi.

12 vatandaşımız hayata veda etti
Yağışlarda en çok etkilenen Canik ilçesi Cezaevi civarındaki apartman bloklarının zemin katlarına sel sularının girmesi neticesinde TOKİ Kuzey Yıldızı konutlarında 34 yaşında Kenan Yazıcı, 14 yaşında Mücahit Yazıcı, 10 yaşında Bedirhan Yazıcı, Hüseyin Yılmaz, Aziz Yılmaz ve Petrol Ofisi Dolum Tesisleri'nde aracın sel sularına kapılması neticesinde 36 yaşında Emine Bütüner, 9 yaşındaki Berka Bütüner, 6 yaşında Mihra Bütüner ve 22 yaşında Seher Özkan hayatlarını kaybetti. Daha sonra Mert Irmağı Bulvar Köprüsü yanında 45 yaşlarında Mehmet Yaylacıoğlu'nun cesedine ulaşıldı. Ölenlerden birinin adı ise Mustafa Gazel... Bir vatandaşın kimliği ise henüz açıklanmadı.

Hata yoksa ölümler neden?
Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, TOKİ konutlarının projesinde hata olmadığında ısrar ediyor. Peki, hata yoksa ölümler neden? Dere yatağında yoldan aşağıda konut yapmak hangi ‘inşaat mühendisliği el kitabı'nda yazıyor? Bayraktar, “Samsun'dan dersler çıkardık” diyor. Peki, geçmişte yaşadığımız bunca deprem, sel, heyelan felaketi bizim için yeterince ders olmadı mı?