Kendi imkanlarıyla elde ettiği Osmanlı dönemine ait eserleri sergileyen Esat Uluumay yaşadığı Bursa'da şahit olduğu kültür tahribine dikkat çekerek, "Dünyada kültür mirasını bizim kadar yok eden başka millet yok" diye konuştu.

*Genç yaşlarda gönül verdiği Türk halk kültürünü tanımak ve gelecek nesillere aktarmak amacıyla biriktirdiği Osmanlı dönemine ait kıyafetler, takılar ve çeşitli objeleri açtığı, "Osmanlı Halk Kıyafetleri ve Takıları Müzesi"nde sergileyen Esat Uluumay, tam bir Bursa ve Osmanlı sevdalısı... Ömrünü adeta Türk halk kültürünü tanımak ve tanıtmak, bu kültüre ait çeşitli objeleri biriktirmek için geçiren, Anadolu Folklor Vakfı Kurucu Üyesi Esat Uluumay, Bursa'da doğup büyüdüğünü ve atalarının da Osmanlı döneminde Bursa'da saraçlık ve tabakçılık yaparak geçimlerini sağladıklarını söyledi.

*Bursa: Türk kültürünün mahşeri

Bursa'nın kendisi için büyük önem taşıdığını, bunun sadece doğup, büyüdüğü şehir olmasından kaynaklanmadığını anlatan Uluumay, Bursa'nın, Türk kültürünün en güzel örneklerinin bir arada bulunduğu ender kentlerden biri olduğunu kaydederek şöyle devam etti: "Bursa adeta Türk kültürünün mahşeri. Çünkü Bursa'da, Kafkaslar'dan, Balkanlara ve Anadolu'nun dörtbir yanından gelip yerleşmiş insanlar var. Bursa, küçük bir Anadolu gibi. Bursa'nın fiziksel varlığını koruyamadığımızı görünce, ben de hiç değilse kültür varlıklarını korumak istedim. Bunun için çalışmalara başladım ve konuyla ilgili bulduğum tüm eserleri toplamaya başladım. Araştırma yaptıkça, Türk halk kültürünün en önemli öğelerinden olan kıyafet konusunda, Bursa'da oldukça çok malzeme olduğunu farkettim. Bu objeleri biriktirmeye başladığım yıllarda, Anadolu'nun çeşitli bölgelerinden gelen insanlar, maddi durumları iyi olmadığı için ailelerinden kalan bu değerli kıyafetleri, takıları antikacılara satıyorlardı. Özellikle 1960-1980 yıllarında birçok eşyayı böylelikle toplayabilme imkanı buldum."

Balkanlardan, Kafkaslara kadar olan tüm Türk yörelerinin kıyafetlerini Bursa'da bulabildiğine dikkati çeken Uluumay, üniversite yıllarında Türkiye'nin ilk folklor enstitüsünü kuran Ord. Prof. Ziyaeddin Fahri Fındıkoğlu'ndan, halk kültürüyle ilgili araştırma tekniklerini öğrendiğini ve bunun böyle geniş bir koleksiyona sahip olmasına katkı sağladığını bildirdi.

Şu an koleksiyonunda çeşitli yörelere ait yaklaşık 150 civarında kıyafet bulunduğunu vurgulayan Esat Uluumay, kıyafetlerin yanı sıra takıları da topladığını, koleksiyonunda kadınlarda ve erkeklerde kullanılan takıların her formundan birer parça bulunduğunu bildirdi.

Uluumay, "Bursa'nın tahrip olduğunu gördükçe içim acıyordu. Dünyada kültür mirasını bizim kadar yok eden başka millet yok. Ben de, hiç olmazsa menkul kültür mirası eserlerini korumak için mücadele vereyim dedim" dedi.

*Kurduğu müzede sergiliyor

Koleksiyonunu sergilemek için 1999 yılında bir müze kurmaya karar verdiğini, çeşitli kurum ve kuruluşların destekleriyle tarihi Şair Ahmet Paşa Medresesi'nde, "Uluumay Osmanlı Halk Kıyafetleri ve Takıları Müzesi"ni oluşturduğunu belirten Uluumay, müzede 45 yıllık merakının sonucunda oluşturduğu geniş koleksiyonunu sergileme imkanı bulduğunu vurguladı.

Müzede, tarihi 17. yüzyıla uzanan Anadolu ve Osmanlı Rumelisi'nden çeşitli yerlere ait 70 kıyafet ve 350 parça takı sergilendiğini anlatan Uluumay, "Kültürün en önemli öğelerinden biri, kıyafettir. Çünkü, kıyafet ve takı çok geniş konuları kapsıyor. Müzenin modadan tekstile, dericilikten kuyumculuğa kadar birçok konuya kaynak teşkil edecek bir yapısı var. Müze, görsel ve plastik sanatlara da kaynak olabilecek yapıda" diye konuştu.

Müzesinde ayrıca Türk kültürünün önemli unsurlarından olan hamam ve kahve kültürleriyle ilgili birer müze oluşturacak kapasitede malzeme de bulunduğuna da değinen Uluumay, bunların yanı sıra oyalar, bohçalar, Anadolu ve Rumeli çorapları, heybeler ve seccadeler gibi el sanatları ürünleri, silah ve Türk kültüründe önemli yer tutan atçılık konusunda da koleksiyonları bulunduğunu sözlerine ekledi.