Madencilik sektöründe tekelleşme tehlikesi
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2010 yılında tekelleşmenin en fazla gözlendiği sektörlerin başında madencilik ve taşocakçılığı sektörü geldi
30.03.2013 00:00:00
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2010 yılına ait Sanayi ve Hizmet Sektörlerinde Yoğunlaşma verilerini açıkladı. Yoğunlaşma oranları, 2010 yılı Sanayi ve Hizmet İstatistikleri çalışması kapsamındaki girişimlerin faaliyet türü birimleri bazında ciro değerleri kullanılarak NACE Rev. 2 sınıflamasına göre sınıflar düzeyinde hesaplandı. Girişimin faaliyet gösterdiği her farklı ekonomik faaliyet sınıfı, faaliyet türü birimi olarak alındı. Bu çalışmada temel alınan yoğunlaşma oranı (CR4), bir ekonomik sınıftaki en büyük 4 girişimin ciroları toplamının, o ekonomik sınıftaki toplam ciro değerine bölünmesiyle elde edildi. Yıllık Sanayi ve Hizmet İstatistikleri (YSHİ) araştırması kapsamında girişimler 515 farklı sınıfta faaliyet gösterdi. CR4’e göre 127 sınıfta çok yüksek, 73 sınıfta yüksek, 86 sınıfta orta, 229 sınıfta ise düşük derecede yoğunlaşma görüldü.
İnşaatta tekelleşme düşük
Toptan ve perakende ticaret sektöründeki sınıfların yüzde 72.5’inde, inşaat sektöründeki sınıfların yüzde 72.7’sinde düşük derecede yoğunlaşma gözlemlenirken, madencilik ve taş ocakçılığındaki sınıfların yüzde 57.1’inde, bilgi ve iletişim sektöründeki sınıfların yüzde 41.7’sinde çok yüksek yoğunlaşma gözlemlendi. YSHİ araştırması kapsamındaki girişimlerin yüzde 40.5’i toptan ve perakende ticaret, yüzde 17.6’sı ulaştırma ve depolama ve yüzde 12.9’u imalat sanayi faaliyetinde bulundu. İmalat sanayi faaliyetinden elde edilen cironun toplam ciroya oranı yüzde 28.6 oldu. Toptan ve perakende ticaretinden elde edilen cironun toplam ciroya oranı ise yüzde 44.4 olarak belirlendi. HABER MERKEZİ
Yoğunlaşma ne demektir?
Piyasa yoğunlaşması endüstrideki firmaların sayısının ve toplam endüstri üretimi içindeki paylarının bir fonksiyonu olarak tanımlanmaktadır. Bir endüstri için yüksek yoğunlaşma oranının söz konusu olması o endüstride piyasanın büyük bir kısmının az sayıda ve büyük ölçekli firmaların kontrolü altında olması anlamına gelmektedir. Yoğunlaşma eksik rekabet şartlarının var olduğu piyasa yapılarıyla ilgili bilgi veren en önemli göstergelerden bir tanesi olarak kabul edilmektedir.
İnşaatta tekelleşme düşük
Toptan ve perakende ticaret sektöründeki sınıfların yüzde 72.5’inde, inşaat sektöründeki sınıfların yüzde 72.7’sinde düşük derecede yoğunlaşma gözlemlenirken, madencilik ve taş ocakçılığındaki sınıfların yüzde 57.1’inde, bilgi ve iletişim sektöründeki sınıfların yüzde 41.7’sinde çok yüksek yoğunlaşma gözlemlendi. YSHİ araştırması kapsamındaki girişimlerin yüzde 40.5’i toptan ve perakende ticaret, yüzde 17.6’sı ulaştırma ve depolama ve yüzde 12.9’u imalat sanayi faaliyetinde bulundu. İmalat sanayi faaliyetinden elde edilen cironun toplam ciroya oranı yüzde 28.6 oldu. Toptan ve perakende ticaretinden elde edilen cironun toplam ciroya oranı ise yüzde 44.4 olarak belirlendi. HABER MERKEZİ
Yoğunlaşma ne demektir?
Piyasa yoğunlaşması endüstrideki firmaların sayısının ve toplam endüstri üretimi içindeki paylarının bir fonksiyonu olarak tanımlanmaktadır. Bir endüstri için yüksek yoğunlaşma oranının söz konusu olması o endüstride piyasanın büyük bir kısmının az sayıda ve büyük ölçekli firmaların kontrolü altında olması anlamına gelmektedir. Yoğunlaşma eksik rekabet şartlarının var olduğu piyasa yapılarıyla ilgili bilgi veren en önemli göstergelerden bir tanesi olarak kabul edilmektedir.