Stratejik çöküş
Hükümetin Esad yönetimine karşı savaştığı için desteklediği, Türkiye içindeki faaliyetlerine göz yumduğu IŞİD'in 80 Türk'ü rehin alması Davutoğlu'nun 'stratejik derinlik' tezinin tam anlamıyla çöktüğünü ortaya koyuyor
13.06.2014 00:00:00
RECEP BAHAR/HABER-ANALİZBir uluslararası ilişkiler uzmanı der ki, "Ortadoğu'da taşlarla oynarsan, o taş başını yarar." Bu kural Irak'ı ortaklarıyla birlikte 2003 yılında işgal eden ABD için de geçerli oldu zira 2011 yılında işgali sonlandırmadan önce ABD, dünyayı etkileyen şiddetli bir ekonomik krizin içine girmişti. ABD, Irak'ta 5 binden fazla askerini kaybetti. Maddi zararı ise 3 trilyon dolar olarak hesaplanıyor. Irak'tan çekilen ABD, arkasında ise etnik ve mezhep hatları boyunca parçalanmış, insani tükenmiş, altyapısı çökmüş virane bir ülke bıraktı. IŞİD de ABD'nin Irak'a bıraktığı mirastan birisini oluşturuyor.ABD'nin yaşadığı ders olmadıAKP Hükümeti de Dışişleri bakanı Davutoğlu'nun 'Stratejik Derinlik' tezi ekseninde Suriye'de benzer bir rüyanın peşine düştü: Beşar Esad gidecekti, yerine Müslüman Kardeşler gelecekti. Bir İngiliz projesi olduğu konusunda akademik camiada çok sayıda makaleye konu olan Müslüman Kardeşler, Mısır'da iş başına geldi ama ancak bir yıl hüküm sürebildi. Suriye'deki Müslüman Kardeşler'in ise 39 aylık isyan süresince adı bile Türkiye'deki 5 yıldızlı otellerin salonları dışında duyulmadı. Ankara'nın bir numaralı tercihi 'bir NATO oluşumu' olan Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) olsa da Beşar Esad'a karşı savaşan tüm örgütlere her türlü desteği verdi. Söz konusu örgütlerin Hatay'da, Kilis'te hatta başka kentlerimizde eğitim karargâhları oluşturulmasına, bomba hazırlamasına, cephane yüklenmesine göz yumuldu. Körfez sermayesinin kaynakları, hazzetmedikleri OSÖ'ya değil Nusra Cephesi ve IŞİD'e Türkiye üzerinden aktı. Nitekim IŞİD ile en rahat iletişim kuran yayın kuruluşunun Katar'daki El Cezire kanalının olması dikkat çekiyor.Önce müttefikti, şimdi terör örgütüBütün bu gelişmeler sonrasında AKP ile IŞİD, ilk kez IŞİD'in yurtdışındaki tek toprak parçamız olan Suriye'deki Süleyman Şah Türbesi'ne baskın düzenlemesi sonrası zıt kutuplarda yer aldı. O süreç aşıldı ancak IŞİD, bu kez Suriye'deki Türkmenleri hedef almaya başladı. Örgüt, Musul'da Irak güvenlik güçleriyle çatışmaya girince Türkiye 7 Haziran'da IŞİD'i terör örgütü ilan etti.Irak'ın kuzeyinde devlet çöktüIŞİD militanları dün de ilerleyişini sürdürdü. Bu arada IŞİD tehdidi nedeniyle komutanlarının ve askerlerin terk ettiği Kerkük'teki 12.Tümen Komutanlığı'na ait karargâhı talan edildi. Görevli rütbeli askerler, IŞİD'den kaçmak için karargâhı terk etti. Komutanlarının ayrıldığını fark eden askerler de üniformalarını çıkararak karargâhtan ayrıldı. Bir tek askerin kalmadığı karargâhta talan başladı. Kimliği belirsiz Kürt oldukları sanılan birçok kişi, karargâha girerek askeri araç, silah, kelepçe, üniforma alıp götürdü. Talan esnasında kargaşa yaşanması, eşyaları paylaşmakta anlaşamayan gruplar arasında çatışma çıkması ve 12. Tümen Komutanlığı'na sadece 1 kilometre mesafede olan polis güçlerinin talanı engellememesi dikkati çekti. Bu arada talan devam ederken Kerkük'ün 15 kilometre güneyindeki karargâhın yol güzergâhında çok sayıda askeri araç kimliği belirsiz kişilerce yakıldı. Askeri eşyaları talan edenlerin Kerküklü olmadığı, Talabani'nin hâkim sürdüğü Süleymaniye plakalı araçlar kullandıkları öne sürüldü.ABD hedefine ulaşıyorIŞİD'in Irak'ta iki önemli şehri ele geçirmesinin ardından, Irak hükümetinin hava sahasını ABD savaş uçaklarına açmak için yeşil ışık yakmaya gönüllü olduğu iddia edildi. Dünkü Yeni Mesaj gazetesinin manşetinde ifade edildiği gibi IŞİD'in yükselişinin arkasında ABD'nin yeniden petrol zengini Irak'a dönme arzusu yatıyor. Amerikan medyasına yansıyan haberlere göre, IŞİD sözcüsü Ebu Muhammed El Adnani'nin "Hedef Bağdat ve Kerbela" sözlerini içeren ses kayıtları gündeme düşerken, ABD'li üst düzey bir yetkili, Irak'ın IŞİD'e karşı hava saldırısı düzenlemesi için ABD'ye göz kırptığını söyledi. ABD'li yetkililerin Irak'taki durumu 'olağanüstü acil' diye değerlendirdikleri vurgulanırken, Musul kentini ele geçirmeden önce 31 Türk şoförü rehin alan, Çarşamba günü de Türkiye'nin Musul Başkonsolosluğu'nu bastıktan sonra aralarında Başkonsolos Öztürk Yılmaz'ın da bulunduğu 49 kişiyi kaçıran IŞİD'e ilişkin haberler Amerikan kamuoyunda geniş yankı uyandırdı.Peşmergeler IŞİD'in karşısına çıkacak mı?Dün sabah ABD'den dönen Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, önce kendisini Esenboğa'da karşılayan Bakan Yardımcısı Naci Koru ve diğer kurmaylarıyla yaklaşık 45 dakika süren bir durum değerlendirmesi yaptı. Davutoğlu daha sonra konutuna geçerek burada da çalışmalarını sürdürdü. Dışişleri Bakanı, daha sonra da Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari ile telefon görüşmesi yaptı. Bu görüşmede IŞİD'in Türkiye'nin Musul Başkonsolosluğu'nu basması ve örgütün Irak içindeki ilerlemesi ele alındı. Zebari'nin merkezi yönetimle Kürt ordusunun IŞİD'e karşı ortak mücadele edeceği mesajı verdiği öğrenildi. Davutoğlu'nun Zebari ile görüşmesinden sonra da Türkiye'nin Bağdat Büyükelçisi Faruk Kaymakçı, Irak Dışişleri Bakanlığı'na gitti. Kaymakçı, bakanlıkta merkezi Bağdat yönetiminin IŞİD'e karşı olası operasyonlarıyla ilgili bilgi almaya çalışıyor.Rehin alınan şoför ailesine telefon ettiÖte yandan Irak'ın Musul kentinde rehin alınan TIR şoförlerinden Mehmet Ceydan, Şanlıurfa'da yaşayan ailesini telefonla aradı. Ceydan'ın, Uzunköy Mahallesi'nde yaşayan ağabeyi İsa Ceydan, kardeşinin Çarşamba günü ailesini telefonla aradığını ve çok kısa süre görüştüğünü belirtti. Ceydan, rehin alınan şoförlerin durumuyla ilgili yetkililerden açıklama beklediklerini ifade etti. Bu arada Güneydoğu Anadolu Dernekler Federasyonu (GÜNFİAD) Genel Başkanı Rıdvan Söylemez de, Musul'da Türk şoförlerin rehine alınmasına tepki göstererek, IŞİD'in Türkiye ve Kürtler için büyük bir tehdit unsuru olduğunu belirtti.Rusya, Bağdat'a destek verecekTerör ve şiddet yapılanması Irak-Şam İslam Devleti'nin (IŞİD) Suriye'de hezimete uğratılmasında etkin rol üstlenen Rusya, örgütün Musul ve Tikrit kentlerini ele geçirmesine tepki gösterdi. Bağdat hükümetine gerekli desteğin verileceğini açıklayan Rusya Dışişleri Bakanlığı, gelişmelerden derin endişe duyulduğunu vurguladı. Bakanlık, Batılı ülkeleri IŞİD gibi terör örgütleri konusunda Suriye ve Irak'ta çifte standart yaklaşımı içinde olmalarının üzücü olduğu değerlendirmesini yaptı. Rusya Dışişleri Bakanlığı, Washington ve diğer Batı başkentlerinde uluslararası toplumun terörü taktik amaçlar yerine tümü ile reddinin gerekliliğinin anlaşılmasına katkı sağlaması ümidini dile getirdi.IŞİD'in panzehiri HizbullahSuriye'deki çatışmalar gösterdi ki, IŞİD militanları Lübnanlı Hizbullah milislerinden çok korkuyor. Nitekim Suriye'de Hizbullah milisleriyle karşılaşmamak için ülkenin doğusundaki Rakka kentinde üslenmeyi tercih ettiler. Öte yandan Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Peşmerge Bakanı Cafer Mustafa, Kerkük'ün Havice ilçesine yakın bölgelerde çatışmaların meydana geldiğini belirterek, "Peşmerge güçleriyle IŞİD arasındaki çatışmalarda 10 peşmergemiz şehit olmuştur. Peşmerge güçleri Kerkük'ün genelinde kontrolü ele almış durumda" diye konuştu. Kerkük Valisi Necmeddin Kerim de çatışmaların Kerkük'e yansımaması için gerekli tedbirlerin alındığını belirtti.