TÜİK de şikayetçi
RECEP BAHAR - İSTANBUL
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Başkanı Birol Aydemir, İstanbul'da düzenlediği basın toplantısında Kurum'a yönelik eleştiriler konusunda açıklamalarda bulundu. Aydemir, "TÜİK işsizlik rakamlarıyla oynuyor" iddiaları karşısında ürettikleri "iş istatistikleri"nde hiç bir şekilde oynama olmadığı savunmasında bulundu. Aydemir, "Her istatistiğimiz doğru mudur? Hayır ama veriler eğer yanlış geliyorsa benim yapacak bir şeyim yok. İş istatistiklerindeki verilerin biz de doğru olmadığını biliyoruz. Niye? Çünkü işveren muhasebecisine verdiğinin, Maliye'ye gönderdiğinin aynısını bize veriyor. Kayıt dışı kısmını göstermiyor. Bunun karşısında ne yapabiliriz? Adam demiş ki 'benim cirom bu kadar, istihdamım bu kadar'. Ne yapabiliriz buna.. 'Hayır arkadaş senin ciron bu kadar' diyecek bir pozisyonumuz yok ki" dedi. TÜİK'in aynı şekilde büyüme rakamlarında da verileri analiz ettiğini ve bir tahmininin söz konusu olmadığını belirten Aydemir, "Bize veriler neyi söylüyorsa, alandan topladığımız verileri analiz eder ve sonucu açıklarız. Bizi rakamın büyüklüğü, küçüklüğü değil, onu doğru yayınlamak ilgilendirir. Yorum yapmayız, zaten ilgilendirdiği anda biz, TÜİK olarak yanlış yapmaya başlarız. TÜİK tahmin yapmaz, yorum da yapmaz. Yaptığımız zaman çünkü bir yerin tarafı oluruz. O nedenle sonuçlar neyse onu açıklarız" açıklamasında bulundu.
Kamu kurumlarından istatistik toplarken zorluk yaşadıklarını kaydeden Aydemir, "Halbuki idari kayıtlar bizimle paylaşıldığı zaman bizim birçok istatistiğimiz de daha düzenli ve iyi olacak. Bu idari kayıtlar paylaşılmadığı için zaman zaman sıkıntı çekiyoruz" dedi.
Kara para gayrimenkule gidiyor
Kurum olarak kayıt dışını büyük oranda yakaladıklarını bildiren Aydemir ancak tamamını yakalamalarının mümkün olmadığını açıkladı. Aydemir, tarım dışı istihdamda kayıt dışılık oranının yüzde 25.5'e düştüğünü kaydetti. Suç ekonomisinden gelen gelirleri de büyük oranda yakaladıklarını açıklayan Aydemir, bu gelirlerin nerede kullanıldığının sorulması üzerine, "Suç ekonomisinden gelen paralar nerede kullanılıyor, en temel gayrimenkulde kullanılıyor" ifadelerini kullandı.
Harcamalarla açıklanan milli gelirin, bu yıl gelir yöntemiyle açıklanacağını bildiren Birol Aydemir, "Gelir yöntemiyle milli gelir açıklanacak. Her yıl da tekrarlayabiliriz" dedi.
Eleştirileri daha iyiyi yapmanın yolu olarak gördüklerini, yapılan eleştirilerle ilgili, bunları ya yapıyor olacaklarını ya da başlamış olduklarını dile getiren Aydemir, bazı şeylerin zaman aldığını, 7 aydır kurumun başında olduğunu, istatistik üretmenin bu kadar zor olduğunu bilmediğini söyledi.
Aydemir, 2-3 sayfalık istatistik ve 8-10 sayfalık tablonun arkasında yüzlerce insanın çalıştığını, büyük bir iş yükü olduğunu, yüz binlerce veri toplandığını kaydetti. Aydemir, boşanma istatistiklerinde de boşanmanın yüzde 40'ının ilk 5 yılda olduğunu, sonra 16 yıldan sonra boşanmanın arttığını dile getirerek, bunların tartışılması gerektiğini söyledi.
Böyle hesaplanıyor enflasyon
Öte yandan, TÜİK'in enflasyonu hesaplarken oluşturduğu sepette en ağırlıklı 20 ürün şu şekilde verildi: Kira, Taze Sebzeler, Ekmek, Elektrik, Otomobil, Su, Benzin, Cep Telefonu Görüşme Ücreti, Et, Taze Meyveler, Tüp, Dolmuş Ücreti, LPG, Sigara, Doğalgaz, Kömür, Mazot, Beyaz Peynir, Lokantada Yenen Yemek, Deterjanlar... Bu ilk 20 ürün sepetin toplam ağırlığının yüzde 52.55'ini oluşturuyor. İlk 50 ürünün ağırlığı ise yüzde 70... Enflasyonu hesaplamak için 81 il merkezi ile 74 ilçede 27 bin 500 işyerinden 375 bin fiyat derleniyor. Sebze, meyve, et, süt gibi hızlı tüketilen ürünlerin fiyatları haftada bir kere derlenirken, diğer ürünlerin fiyatları ayda bir kez toplanıyor.