RECEP BAHAR / İSTANBULİstanbul Bilgi Üniversitesi Sivil Toplum Kuruluşları Eğitim ve Araştırma Birimi, "Sosyal Koruma Harcamaları, Askeri Harcamalar ve İç Güvenlik Harcamaları" ile ilgili rapor hazırladı. Prof. Dr. Nurhan Yentürk tarafından kaleme alınan raporda Suriye'de yaşanan çatışmaların Türkiye'ye maddi etkileri de yer alıyor. Rapordaki satır başları ve detaylar şöyle: İç güvenlik harcamaları artıyor2012 yılı başında Bütçe Kanunu yayınlandığında iç güvenlik harcamalarının düşürülmesinin planlandığı görülmüştü. Ancak gerçekleşen iç güvenlik harcamaları incelendiğinde 2006 yılında 10 milyar TL olan harcamaların son 7 yılın en yüksek seviyesine çıkarak 2013 yılında 27 milyar TL'ye ulaştığı görülüyor. Harcamalardaki yükselişte İçişleri Bakanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü'nün harcamalarındaki artışın katkısı bulunuyor. İç güvenlik harcamalarında en büyük pay Emniyet Genel Müdürlüğü'ne ait olduğu görülüyor. 2006 yılında harcama 5 milyar TL iken bu miktar 2012 yılında 13 milyar TL'ye yükseldi. Bu büyümenin daha da artacağı görülüyor. 2013 yılı kanunlaşan harcama tutarı 14 milyar 777 milyon TL. 2014 için bütçe öngörüsü 16 milyar TL. Biber gazı alımlarıBu artışların içinden 'sermaye giderlerinin' 2012 yılından itibaren TOKİ tarafından Güney Doğu ve Doğu Anadolu illerine yapılan 250 adet karakol inşaatı nedeniyle, 'mal alımlarının' ise biber gazı alımları nedeniyle olup olmadığı netleşmedi zira biber gazı alımı konusunda milletvekilleri tarafından 2012 ve 2013 yıllarında verilen soru önergeleri cevaplandırılmadı. Örtülü ödenek harcamaları artıyor2011 ve 2012 gerçekleşen harcamalar karşılaştırıldığında örtülü ödenek harcamalarını da içeren Gizli Hizmet Giderleri'ndeki artış göze çarpıyor. 2006 yılında bu rakam 293 milyon TL iken, 2011 yılında 627 milyon TL'ye çıktı. Gizli Hizmet Giderleri'nin çok hızlı bir artış ile 2012 yılında 1 milyar TL ye yükseldiği görülüyor. Bu artışın esas olarak Suriye'ye yönelik harcamalardan kaynaklandığı düşünülüyor. Hükümetin Beşar Esad yönetimine karşı çarpışan isyancıları örtülü ödenekten karşıladığı öne sürülüyor. Suriyelilere 4 milyar TL harcandıMerkezi yönetim kapsamındaki idareler içinde Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı'nın harcamalarında 2011 ve 2012 yıllarında artış görüldü. 2010 yılında bu kurumun harcaması 633 milyon TL iken, 2011 yılında gerçekleşen harcama 2 milyar 554 milyon TL, 2012 yılında ise 2 milyar 877 TL olarak gerçekleşti. Bu artışların 2011 yılına dek düşen kısmını esas olarak Van depremi ile ilgili yapılan harcamalar oluşturuyor. Ancak 2012 yılında yapılan harcamalar ise esas olarak Suriyeli mültecilere yönelik yapılan harcamalardan kaynaklanıyor. Askeri harcamaların milli gelire oranı sabit kaldıTürkiye'deki askeri harcamaların 2006 yılında 19 milyar TL, 2012 yılında 33 milyar 549 milyon TL olduğu görülüyor. 2013 yılında kanunlaşan harcama 37 milyar TL. 2014 bütçe öngörüsü 40 milyar 822 milyon TL. Askeri harcamaların GSYH'ya (milli gelire) oranı son yıllarda yüzde 2.3 civarında çıkıyor. TL cinsinden incelendiğinde askeri harcamalarda cari fiyatla bir artış gerçekleşmiş ve öngörülmüş olsa da GSYH'ya (milli gelire) oranı sabit. Suriye'deki savaşın askeri harcamalar üzerindeki etkilerini ise önümüzdeki yıllarda görebileceğiz. Uluslararası karşılaştırmalar, Türk ordusunun mevcudu yaklaşık 600 bin askeri ile dünyada en büyük 11. ve Avrupa'da ise Rusya'dan sonra en büyük 2. ordu olduğunu gösteriyor. Milli Savunma Bakanlığı, askeri harcamaların yüzde 75'inin personel ve personel ihtiyaçlarına yönelik mal ve hizmet alımı, yüzde 25'inin ise modernizasyon projelerine yönelik olduğunu açıkladı.