Tüm uyarılara rağmen Irak'ın kuzeyinde bağımsızlık referandumu yaparak Barzani yönetiminin tutuşturduğu gerilim ateşini söndürmek kolay olmayacak gibi görünüyor. Hele de ateşe körükle giden Barzani yönetiminin yaptıkları bölgeyi kanlı bir savaşa doğru sürüklüyor.

Geçtiğimiz salı günü Irak Başbakanı Haydar El İbadi, havalimanları da dahil olmak üzere, sınır kontrollerinin 3 gün içerisinde Bağdat'a verilmemesi halinde Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nin (IKBY) tüm uluslararası hava uçuşlarını durduracaklarını bildirmişti. Bağdat'ın talebini Barzani yönetimi reddetti.

27 Eylül'de Irak Sivil Havacılık Kurumu'ndan yapılan yazılı açıklamada, yabancı şirketlerin Erbil ve Süleymaniye Havalimanları'na yönelik tüm uçuşlarını cuma gününden itibaren askıya alması talep edilmişti. Bu talebin gereği olarak 29 Eylül saat 18.00'den itibaren Türkiye'den Süleymaniye'ye ve Erbil'e yapılan bütün uçuşlar da süresiz olarak iptal edilmiş durumda.

Barzani ağır darbe aldı

Gerilimi tırmandıracağını bile bile bağımsızlık referandumuna giden Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY), Bağdat yönetimi ve komşularından gelen yaptırımlarla köşeye sıkıştı. Erbil ve Süleymaniye'ye tüm uçuşların durdurulması, Barzani yönetimine ağır darbe vurdu. Barzani, Bağdat ve BM'ye çağrıda bulunarak uçuş yasağının bir an önce kaldırılmasını istedi.

IKBY Hükümet Sözcüsü Sefin Dizayi, yaptığı yazılı açıklamada "siyasi bir karar" olarak nitelendirdiği uçuş yasağının halkın toplu şekilde cezalandırılması anlamına geldiğini ileri sürdü. Merkezi hükümete, "4 yıldır uygulanan ekonomik yaptırımlara uçuş yasağını eklememe" çağrısı yapan Dizayi, bu yasağın DEAŞ'la mücadele, göçmenler ve ticarete olumsuz yansımaları olacağını savundu.

ABD de 'referandum gayrimeşru' dedi

Türkiye ve İran başta olmak üzere bölge ülkelerinden Suriye referandum sonuçlarını tanımadığını açıklamıştı. 29 Eylül'de açıklama yapan ABD Dışişleri Bakanı Tillerson da "ABD, tek taraflı referandumu tanımamaktadır. Oylama ve sonuçlar meşruiyetten yoksundur; biz birleşik, federal, demokratik ve müreffeh bir Irak'ı destekliyoruz" demişti.

Avrupa ülkelerinden İngiltere, Fransa ve Almanya da referanduma karşı olduklarını duyurmuştu. Rusya da oylamadan sonra yaptığı açıklamayla Irak'ın toprak bütünlüğüne destek verdiğini ilan etmişti. 25 Eylül'de gerçekleşen tartışmalı referandumda yüzde 92 oranında 'evet' sonucu çıkmıştı.

Irak'tan iki ülkeyle eşzamanlı tatbikat

Irak merkezi hükümetinden son yapılan açıklama savaşa ne kadar yakın olunduğunu ortaya koyuyor. Irak Savunma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Bağdat'ın İran ve Türkiye ile koordinasyonlu bir şekilde Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) sınır kapılarının kontrolünü ele geçirmeyi planladığı belirtildi.

Açıklamada ayrıca sınır kapılarının merkezi yönetimin kontrolüne geçmesinin komşu ülke (Türkiye ve İran) ve ilgili taraflarla kooridinasyonlu şekilde yapılacağı kaydedilerek, söz konusu uygulamada hiçbir gecikme olmadığı ifade edildi. İlk konvoy Irak askerlerinin kontrol altına alınacak sınır kapılarına doğru harekete geçtiği bilgisi de geliyor.

Bu arada Silopi-Habur bölgesinde Türk askerleriyle 14 gündür ortak tatbikat gerçekleştiren Irak Silahlı Kuvvetleri, dün itibarıyla İran'da yeni bir tatbikat başlattı. İran devlet televizyonu, Tahran ve Bağdat yönetimine bağlı askeri birliklerin sınırda ortak askeri tatbikata giriştiğini duyurdu.

Erbil direnirse savaş çıkabilir

Irak merkezi hükümeti ile IKBY arasındaki sınır kapısı sorunu, 25 Eylül'de gerçekleştirilen bağımsızlık referandumundan bu yana sürüyor.

Zaman kazanmak için kendilerine sınır kapılarının teslim edilmesi konusunda resmi bir talep gelmediğini iddia eden Barzani yönetiminden daha önce sınır kapılarını Bağdat'a teslim etmenin sözkonusu olmayacağı yönünde açıklama gelmişti.

Sınır kapılarına doğru ilerlediği açıklanan Irak ordu güçleriyle Barzani'ye bağlı peşmergeler arasında bir çatışma yaşanması durumunda Türkiye ve İran'ın da olaya dahil olması gündeme gelecek.

Barzani geri adım mı atıyor?

Öte yandan köşeye sıkışan Barzani'nin bağımsızlık referandumu dosyasını iki yıl askıya almaya hazır olduğu iddia edildi.

Barzani yönetiminden ismi açıklanmayan bir yetkili Şarkül-Evsat gazetesine yaptığı açıklamada; Mesut Barzani'nin 29 Eylül'de Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı İyyad Allavi'ye gönderdiği mektupta, Erbil ile Bağdat arasındaki krizin kontrol altına alınması doğrultusunda bağımsızlık meselesini iki yıllığına askıya almaya hazır olduğunu bildirdiğini iddia etti.

Irak askerleri Türkiye'den geçebilir

Gelen açıklamalarda IKBY sınır kapılarının nasıl kontrol altına alınacağına, Irak güçlerinin Türkiye ve İran üzerinden mi ilerleyeceğine dair detay verilmedi. Ancak 23 Eylül'de olağanüstü toplanan TBMM'de kabul edilen hükümete sınır ötesi operasyon konusunda yetki veren tezkerede yer alan, "...Türk Silahlı Kuvvetlerinin gerektiği takdirde sınır ötesi harekat ve müdahalede bulunmak üzere yabancı ülkelere gönderilmesi ve aynı amaçlara matuf olmak üzere yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye'de bulunması, bu kuvvetlerin hükümetin belirleyeceği esaslara göre kullanılması ile risk ve tehditlerin giderilebilmesi için her türlü tedbirin alınması ve bunlara imkan sağlayacak düzenlemelerin hükümet tarafından belirlenecek esaslara göre yapılması için..."

ibare Irak askerlerinin Türkiye üzerinde geçerek kendi sınır kapılarını kontrol edebileceklerinin yasal zemininin oluşturuyor. Zaten Türk ve Irak askerinin katılımıyla Silopi-Habur bölgesindeki tatbikat 13 gündür devam ediyor.

Bu bağlamda İran'daki sınır kapısının kontrol altına alınması için görevlendirilen Irak askerleri Türkiye'den İran'a geçebilir. Mevcut tezkere tüm bunlara izin veriyor. Irak Devlet Televizyonu geçtiğimiz günlerde Irak ordusundan bir heyetin İran'a giderek IKBY sınırında incelemelerde bulunduğunu duyurmuştu.