Irak'ta 12 Mayıs'ta yapılacak parlamento seçimi, sadece Irak'taki genel siyasi dengeyi değil, aynı zamanda yerel dinamikleri de çok yakından etkileyecek. Yerel dinamikler bağlamında seçim sonuçlarından en çok etkilenecek grupların başında ise Iraklı Kürtler geliyor.

2003'ten itibaren Iraklı Kürtler, parlamento seçimlerine farklı formasyonlarda girdi. Başlangıçta aralarında ayrım gözetmeksizin büyük ittifaklar kurarken, zamanla Irak'ın geri kalanındaki partiler gibi onlar da küçük-büyük, stratejik ya da geçici ittifaklarla seçime katıldı. 2018 seçimleri ise Iraklı Kürtlerin en fazla bölünmüş olarak girdiği seçim yılı olacak.

Yeni partiler öne çıkıyor

Barzani ailesinin Kürdistan Demokrat Partisi (KDP), Talabani ailesinin Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB), Goran (Değişim), Kürdistan İslami Birliği (KİB) ve Kürdistan İslami Grubu (KİG) gibi bölgenin bilinen oluşumlarının yanı sıra bu seçimde iki yeni parti ya da hareket ön plana çıkmakta.

Bunlar eski IKBY başbakanlarından Berham Salih'in önderliğini yaptığı Demokrasi ve Adalet Koalisyonu (DAK), diğeri ise Süleymaniye merkezli bir yayın kuruluşu olan NRT ve bazı büyük emlak işleriyle bilinen genç iş adamı Şasvar Abdulvahid'in liderliğindeki Yeni Nesil (YN) Hareketi. Peşmerge bölgesi sınırları içinde her bir parti seçimlere ayrı ayrı katılıyor olsa da Iraklı Kürtlerin 16 Ekim 2017 sonrası çekilmek zorunda kaldığı Musul, Kerkük ve Selahaddin gibi tartışmalı bölgelerde durum biraz daha farklı.

KDP, Kerkük'te seçime katılmayı reddedip arka planda KİB'i desteklerken, KYB'nin kalesi sayılan vilayette Goran, DAK ve KİG ittifak kurarak seçime katıldı.

Böylesine karmaşık bir yapı içinde gerçekleşecek seçimin Iraklı Kürtler üzerindeki etkileri. temelde iki ana kategori üzerinden değerlendirilebilir: Seçimin Peşmerge bölgesinde siyasetin doğasının değişimi hakkında fikir verecek olması ve seçim sonuçlarının Peşmerge bölgesinde bu yılın ikinci yarısında yapılacak seçime muhtemel yansımaları.

İkili siyasi yapı sonra eriyor 

2003'ten beri Peşmerge bölgesinde siyaset, iki partinin (KDP ve KYB) domine ettiği ve aile-aşiret-parti-çıkar dörtlüsüne dayalı bir yapıya sahipti.

Ekonomik kaynakları kontrol eden, kendisine ait askeri gücü, aile-aşiret-din-parti kimliği temelli siyasal ve toplumsal meşruiyetleri bulunan KDP-KYB ikilisinin hegemonyasındaki ikili siyasi düzene Goran Partisi'nin meydan okuması dokuz yıldır devam ediyor.

Fakat Goran'ın tek başına muhalefet görevini üstlenmeye çalışması, hiçbir zaman yeterli olmadı. Goran da hükümetlerin içinde yer aldı. Fakat son birkaç ayda Goran'ın yanı sıra ortaya çıkan DAK ve YN, Peşmerge bölgesinde muhalefet için yeni bir dinamizm oluşturma ihtimalini artırdı.

Seçimin sonucunun Peşmerge bölgesindeki siyasal gelişmeleri ve yaklaşan seçimi derinden etkileyeceği açık. Ancak, bölgede sağlıklı kamuoyu araştırmaları yapılmadığından şimdilik bir sonuca varmak mümkün değil.

Bölgede ekonomi bitti

Peşmerge bölgesinde ekonomik sorunlar iyice arttı. Birkaç yıl öncesine kadar Irak'a ekonomik açıdan ihtiyaç duymayacak kadar zengin olduğunu düşünen Peşmerge bölgesi, bugün iflas sınırını çoktan geçti.

Aylarca maaşını alamayan insanlar artık sokaklara dökülüyor. Üstelik bu durum gösterilerin hiçbir zaman eksik olmadığı Süleymaniye'yi aşarak Erbil'e dahi sıçradı.

Son dönemde Peşmerge bölgesindeki yolsuzluklara ve bölgeyi siyaseten domine eden ailelerin elindeki ekonomik güce tepki daha da büyüdü. Maaş kesintileri, hayat pahalılığı, gelir adaletsizliği, işsizlik, yolsuzluk ve adam kayırmacılık gibi ekonomik ve idari sorunlar bölgede kendini gösteriyor.

Bu arada geçen yıl başarısız bağımsızlık referandumu girişimi de Barzani ailesinin gücüne darbe vurdu. Irak ordusunun Peşmerge güçlerini Kerkük'ten jet hızıyla çıkarması Peşmergenin itibarını yerle bir etti.

HABER ANALİZ/YENİ MESAJ-AA