YENİ MESAJ/İSTANBUL
Avrupa'yı sarsan zehirli yumurta skandalı Almanya, Belçika ve Hollanda'dan sonra İngiltere ve Fransa'ya da sıçradı. İngiltere Gıda Standartları Ajansı 'fipronil maddesi karışan yumurtaların ülkedeki dağıtımını ivedilikle araştırdıklarını' açıkladı. Fransa Tarım Bakanlığı bu zehirli yumurtaların tüketiciyle buluşup buluşmadığını henüz tespit edemediklerini ekledi.
Belçika'nın 20 Temmuz'da Avrupa Birliği Komisyonu'nu uyarması sonucu ortaya çıkan skandaldan sonra bu ülkedekilere ek olarak Almanya ve Hollanda'daki yumurtalar süpermarketlerden çekilmişti.
Hollanda 26 Temmuz'da, Almanya da 31 Temmuz'da AB Komisyonu'na benzer uyarılarda bulunmuştu. Hafta başında bir açıklama yapan AB Komisyonu, Birlik çapındaki hızlı uyarı sistemi ile hangi yumurtalara zehir bulaşmış ve Almanya üzerinden İngiltere ve Fransa'ya dağıtılmış olabileceğinin tespit edilebileceğini söyledi.
Soruşturmalar peş peşe açıldı
Belçika, Hollanda ve Almanya soruşturma başlatmış durumda. İçinde fipronil tespit edilen yumurtalara şu ana kadar Almanya'nın 16 eyaletinin 15'inde rastlandı. Hollanda çiftçi örgütü LTO'nun tahminlerine göre ülkedeki milyonlarca tavuk itlaf edilebilir.
Tahminlere göre krizin patlak verdiği günden bu yana 300 binden fazla tavuk hâlihazırda itlaf edilmiş durumda. Hollanda'daki tavuk çiftliklerinin beşte biri kapatılmış durumda. Belçika'da ise kapatılan çiftlikler ülkedekinin dörtte birini oluşturuyor.
Zehir Türkiye'ye bulaştı mı?
Yumurta üretiminde dünyanın önde gelen ülkelerinden biri olan Türkiye, Hollanda'dan yumurta ithal etmiyor. Ancak Türkiye işlenmiş yumurta sarısı tozu gibi ürünler ithalatı gerçekleştiriyor.
UN Comtrade verilerine göre Türkiye, İtalya, Amerika, Fransa, Arjantin, Ukrayna, Almanya, Hollanda ve Polonya'dan 2008-2012 yıllarında yumurta sarısı tozu ithalatı gerçekleştirdi. Buna göre Türkiye, bugün zehirli yumurta skandalıyla sarsılan Almanya, Hollanda ve Fransa gibi ülkelerden 2008-2012 yılları arasında 1 milyon 725 bin dolarlık yumurta sarısı tozu ithalatı gerçekleştirdi.
Uzmanlar uyarıyor!
Avrupa'da zehirli yumurta paniği yaşanırken Avrupa'yla pek çok alanda entegre olan Türkiye'nin bu tehlikeden ne kadar etkilendiği merak ediliyor.
Geçtiğimiz günlerde açıklama yapan Tüketici Başvuru Merkezi (TBM) Gıda Komisyonu Üyesi Gıda Mühendisi Nurten Sırma, Türkiye'deki kayıt dışı yumurta satışının, geçen günlerde Hollanda'da yaşanan "fipronil" kaynaklı zehirli yumurta skandalından "daha kötü sonuçlar" doğurabileceği uyarısı yapmıştı.
"Nasıl olsa Türkiye'de Fibronil satışı yok, diyerek durumu göz ardı etme lüksümüz yok" diye konuşan Sırma, "34 yıl önce yasaklanan DDT, hala semt pazarlarında, pet şişeler içinde, tezgah altlarında markasız olarak satışa sunuluyor. Üstelik DDT, çevrede ve insan vücudunda yarattığı kalıcı tahribattan ötürü 2010 yılında imzaladığımız Stockholm sözleşmesi gereğince de yasaklı kimyasallar arasında. Bu yıl ikincisi yapılan 2017 Ulusal Kalıntı İzleme Planı'nda bin 138 sefer yumurta numunesinin analiz yapılması planlanmıştır. Bu sayı kayıt dışı ve köy tavukçuluğu rakamları hariç 18 milyar yumurta üretimi sağlayan Türkiye için yetersiz bir rakamdır."
Fipronil nedir?
Fipronil maddesi hayvanlardaki pire, bit ve keneleri yok etmek için kullanılan bir böcek ilacı. Maddenin, kümes hayvanları gibi insanların tükettiği hayvanlarda kullanımı yasak. Bu tip hayvanlara temas etmesi durumunda tüy ve deri tarafından emilen madde yumurtalara bulaşabiliyor.
Dünya Sağlık Örgütü, fipronil maddesini 'orta derecede tehlikeli' olarak tanımlıyor ve yüksek miktarlarda tüketildiğinde böbrek, karaciğer ve tiroit bezlerine ciddi etkileri olabiliyor.