İslam dünyası üzerindeki sinsi hesaplar milyonlarca insanı mülteci durumuna düşürdü. Batılı ülkelerce semirtilen terör örgütleri marifetiyle yüz binlerin katledildiği Ortadoğu'da milyonlarca insan evini barkını terk etmek zorunda kaldı. Mülteciler arasında Suriye, Irak, Afganistan ve Libya vatandaşları başı çekiyor. Sadece 10 milyon Suriyeli ülkesini terk etti.
Bunların yarıya yakını ise Türkiye'de. BM Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) ise dünya genelinde 65 milyon kişinin şiddet ve savaş nedeniyle evlerini terk etmek zorunda kaldığını açıkladı. 61 milyon kişinin 41 milyonu kendi ülkesi içinde evlerini terk etmiş durumda.
Sadece yarısına eğitim verilebiliyor
BM verilerine göre 65 milyon mültecinin yarısı çocuk. En fazla Suriyeliler mülteci durumuna düşerken en fazla mülteciye ev sahipliği yapan ülke ise Türkiye. Türkiye'de ne kadar mülteci olduğu kesin olarak bilinmiyor. Ancak bu sayının 3.5 milyon civarında olduğu ifade ediliyor.
Türk yetkilerin açıklamasına göre tamamına yakını Suriyelilerden oluşan sığınmacılar içinde yaklaşık 25 milyar dolar harcadı. Ekonominin krize girmesinde bu devasa harcamanın da büyük payı olduğu ifade edilirken bu yüksek nüfus beraberinde çok farklı sorunları da getirdi. Örneğin Türkiye'deki mültecilerin yarıya yakını eğitim çağındaki çocuk ve gençlerden oluşuyor. Bu da en az 1.5 milyonluk nüfus anlamına geliyor. Bunların eğitimi kritik önem taşıyor. Eğitimden uzak kalan Suriyelilerin önümüzdeki yıllarda Türkiye'nin başına çok büyük asayiş sorunları açabileceği ifade ediliyor.
850 bin Suriyeli çocuk eğitiliyor
Konuyla ilgili Milli Eğitim Bakanlığı da çalışmalarını sürdürüyor. Eğitim çağındaki Suriyelilerin sayısının 850 bin civarında olduğuna dikkat Milli Eğitim Bakanı İsmet Yılmaz, "Biz şimdi 483 binini karşıladık. Hala açığımız var. Önümüzdeki dönemde de Suriyelilerin tamamını kendi eğitim sistemimize alacağız" dedi.
Yılmaz, Arapça hazırlanmış ve gözden geçirilmiş bir müfredatın Arap öğretmenler, Türkçe derslerinin Türk öğretmenler ve diğer derslerin ise Suriyeli öğretmenler tarafından verildiğini aktardı.  Yılmaz, AB'den gelen 90 milyon euro ile öğretmenlerin maaşının ödendiğini belirtti.
Suriyeliler nasıl eğitim alıyor?
Türkiye'de eğitim alan Suriyeli çocukların yüzde 78'i eğitimlerine Milli Eğitim Bakanlığı'na (MEB) bağlı olan Geçici Eğitim Merkezi'nde (GEM), yaklaşık yüzde 22'si ise devlet okullarında devam ediyorlar. Buradaki öğrenciler derslerini Arapça olarak Geçici Suriye Hükümeti Milli Eğitim Bakanlığı ve MEB tarafından düzenlenmiş ders programlarıyla görüyorlar.
Öğrencilerin GEM'lerde eğitime katılabilmeleri için bulundukları bölgenin polis müdürlüğüne kayıt olmaları gerekli. Kaydı olmayan öğrenciler GEM'lerde derslere girebiliyor ancak diploma ve karne alamıyorlar. GEM'lerde eğitim ücretsiz, bazı okullar varlıklı velilerden bağış alıyor. Uygun sınıfa kaydolabilmeleri için öğrencilerden Suriye'deki eğitim belgeleri, belgeleri yoksa da sınava girmeleri isteniyor.
Öğrenciler diledikleri eğitim yılında devlet okullarına geçiş yapabiliyorlar. Ancak devlet okullarına geçiş oranı oldukça düşük. GEM'lerde eğitimlerini tamamlayan öğrenciler "YÖS" sınavlarında başarılı oldukları takdirde Türkiye'de üniversite eğitimlerine devam edebiliyorlar.
Mülteci çocuklar eğitilmezse büyük sorun olur
Hem Türkiye'deki hem de dünya genelindeki mültecilerin eğitimi konusunda ciddi uyarılar yapılıyor. ABD'nin New York Üniversitesi'nde (NYU) öğretim üyesi olarak görev yapan istatistik ve davranış bilimi uzmanı Dr. Selçuk Şirin katıldığı bir sempozyumda mülteci krizini değerlendirdi. Selçuk Şirin,"Dünya bir şekilde bu insanların önüne bir tabak yemek, başlarına da bir çatı koyabiliyor fakat sorun burada bitmiyor. Yani barınma ve gıdanın ötesinde düşünmek zorundayız. Tüm dünyadaki mülteci sorunu 65 milyon kişilik bir sorun. Bu sorun bu 65 milyonun yarısından fazlasını oluşturan çocukları çok fazla tehdit ediyor" dedi.
"Mülteci konusu, aslında çocuklara ilgili. Mültecilerin yarısından fazlası 18 yaşın altında ve bunların da çoğu 12 yaşın altında" diyen Şirin şöyle devam etti: "Yani tüm mülteci nüfusunun yaklaşık yüzde 40'ı 12 yaş altındaki çocuklardan oluşuyor. Ne yazık bu çocukların sadece yüzde 50'si okula gidebiliyor. Çoğunluğu post-travmatik stres sorunu yaşayan bu çocukların tedavileri ve eğitimleri sağlanmazsa sorunun boyutları daha da büyüyecek" dedi.
Hangi kıtada ne kadar mülteci var?
Ortadoğu ve Kuzey Afrika: Yüzde 39
Afrika: Yüzde 29
Asya ? Pasifik: Yüzde 14
Amerika: Yüzde 12
Avrupa: Yüzde 6