RECEP BAHAR/İSTANBUL
"Dimyat'a pirince giderken, eldeki bulgurdan olduk." Türkiye ile Avrupa Birliği arasında 18 Mart 2016'da Brüksel'de gerçekleştirilen zirveden iki önemli karar çıkmıştı. Bunlardan biri Türkiye üzerinden Avrupa'ya giden sığınmacı sayısını önlemek, diğeri ise Türk vatandaşlarına 'vizesiz Avrupa' imkânı sağlamaktı. Anlaşmanın sığınmacı boyutunda Türkiye ciddi çaba gösterdi ve Türkiye üzerinden Avrupa'ya geçen sığınmacı sayısı günlük 2000'li seviyelerden 60 ile 111 arasına düştü.
Buna rağmen AB, Türk vatandaşlarına vizesiz seyahatte yan çizdi. Hatta 15 Temmuz darbe girişiminden bu yana 'vize tedariki' sürecini daha da zorlaştırmaya başladı. Oysa 18 Mart Anlaşması uyarınca en geç Ekim 2016'da 'vizesiz Avrupa' süreci başlayacaktı.
'Çok girişli vize' nadirattan oldu
AB ülkeleri ile Schengen birliğine dahil Norveç; İzlanda, ve İsviçre, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına artık nadir durumlarda çok girişli Schengen vizesi veriyor. Son dönemde Almanya dışındaki ülkeler 'çok girişli Schengen vizesi' vermeyi önemli ölçüde azalttı.
İstanbul'da Türk vatandaşlarına çok girişli vize konusunda en cömert davranan İtalya'nın İstanbul Başkonsolosluğu bile son dönemde cimrileşti! İki günde vize vererek bu alanda en hızlı Avrupa Birliği üyesi olan İtalya, geçen yıl 'çok girişli' vize verdiği Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına bu yıl "tek girişli kısa süreli vize" vermeye başladı.
Gelişmenin peşine düşen Yeni Mesaj gazetesi durumun Türkiye ile bazı Avrupa Birliği üyeleri arasında yaşanan gerginlikten kaynaklandığı bilgisine ulaştı. AB ülkeleri özellikle AB ülkelerinden ithalat yapan işadamlarına vize konusunda daha cömert davranıyor ve 6 aylık Schengen vizesi verebiliyor.
Türkler için ciddi külfet
1985'te imzalanan Schengen Anlaşması uyarınca Fransa, Almanya, Belçika, Hollanda, Lüksemburg, İtalya, Portekiz, İspanya, Yunanistan, Avusturya, Danimarka, Finlandiya, İzlanda, Norveç, İsveçÇekya, Estonya, Macaristan, Letonya, Litvanya, Malta, Polonya, Slovakya, Slovenya ve İsviçre'ye Schengen vizesi ile girilebiliyor.
Söz konusu vizeyi almak için 60 Euro vize ücreti, 30 Euro da IDATA ya da VFS Global gibi aracı kuruluşlara 'hizmet harcı' ödemesi yapmak gerekiyor.
Bu bağlamda ödenmesi gereken toplam minimum ücret 90 Euro... Lüksemburg gibi bazı ülkeler ise pasaportun gönderimi için 30 TL kargo ücreti talep ediyor. Eğer vize işlemini bir uzman kuruluşla takip ettirmek istediğinizde bir 30 Euro da oraya ödemek gerekiyor. Bir de IDATA ve VSF Global'in "hızlı randevu almaya olanak tanıyan; ücretsiz fotokopi ve çıktı alma imkanı, çay, kahve, alkolsüz içecekler ve  çeşitli ikramlar, kolay ve hızlı ödeme imkanı" sunan VIP vize hizmeti bulunuyor.
Bunun için de ekstadan 140 TL ödeme yapmak gerekiyor. Söz konusu hizmetlerden (!) yararlanıldığında ya da yararlanmak zorunda bırakıldığınızda (zira bazen vize başvurusu için 1 hafta sonraya randevu verilebiliyor, bunu aşmanın tek yolu VIP başvuru!) her bir vize başvurusu için 400-600 TL arasında bir harcama yapmak gerekiyor.
Milyonlarca Euro'yu cukka ediyorlar
Schengen ülkeleri bu durumu su-istimal ederek, 'çoklu' vize vermek yerine tek girişli vize vermeyi tercih ediyor. Böylece vize ücretlerinden sağladıkları gelirlerini artırıyorlar. Türk vatandaşları her yıl Avrupa ülkelerine 100 milyon Euro'dan fazla vize ücreti ödüyor.
Türkiye 19 AB ülkesine vize uygulamıyor
Mevcut durumda Türkiye 19 AB üyesi ülke vatandaşlarına vizesiz giriş sağlıyor. Buna karşın, Türkiye 9 AB ülkesinden vize talep etmekte olsa da bu prosedür modern gümrük hizmetleri sayesinde oldukça kolay olup umumi pasaport sahibi vatandaşlara 15 Euro karşılığında 90 günlük ve birden fazla giriş yapmalarına izin veren vize vermekte.
Türkiye'nin kapıda vize uyguladığı AB ülkeleri şunlar: Avusturya, Belçika, Hırvatistan, Hollanda, İngiltere, İrlanda, İspanya, Kıbrıs ve Portekiz... 2013 yılında 19 üye ülke vatandaşına vize uygulamaması ile Türkiye, yaklaşık 180 milyon Euro'luk bir geliri gözden çıkardı.
Gürcistan'a bile vizesiz Avrupa imkânı
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Antalya'da yaptığı konuşmada, vize konusunda şunları söyledi:  "AB'nin esasen daha başından beri hak ettiğimiz ama 12 Eylül darbesinden sonra tekrar uygulamaya başladıkları vizeyi, vatandaşlarımıza bir an önce kaldırması lazım.
AB ile uzaktan yakından ilgisi olmayan birçok ülkenin vatandaşlarına serbest vizeyi sağladılar. En son Gürcistan'a da sağladılar ki bizim komşumuzdur. Adeta pasaportsuz karşılıklı kimlikle seyahatlerimizi yapabildiğimiz bir ülkedir. Bunda bir mahsur yok ama Türkiye'nin ve Türk milletinin bunu hak ettiğini, AB'nin de anlaması lazım. Ama biz yine dünyanın değişik bölgelerinde vizesiz seyahati sağlamak için çalışıyoruz."