İstanbul Altın Borsası Başkanı Serdar Çıtak, İAB'nin 7. kuruluş yıldönümü anısına, borsa uzman personeli tarafından çeşitli bilimsel çalışmalardan derlenen ve ilk Türk topluluklarından günümüz Türkiye'sine uzanan tarih sürecinde altın ile ilişkilerin ortaya koyulduğu eserin önsözünde, altının tarih boyunca Türkler için önemli bir yere sahip bulunduğuna işaret etti. Çıtak, şu görüşleri dile getirdi: "Altın kullanımının, M.Ö. V'inci ile IV'üncü yüzyıllarda yaşayan Türk topluluklarına kadar uzandığı bilinmektedir. Özellikle Orta Asya kurganlarında yapılan arkeolojik kazılarda ortaya çıkan altın hazineler ve mevcut tarihi belgeler bunu kanıtlamaktadır.
Türkler için önemli bir semboldü
Hunlarla başlayıp Selçuklular, Osmanlılar ve günümüz Türkiyesine kadar uzanan dönemde bu parlak sarı metal, her zaman gizemini ve çekiciliğini korumuştur. Türkler için önemli bir statü sembolü olan altın, savaş malzemeleri, bayraklar, sanat eserleri, kumaşlar ve süs eşyasının yanı sıra sikke darp edilmesinde de kullanılarak çok önemli bir ekonomik değer olmuştur."
Serdar Çıtak, Türklerin bilinen kayıtlara göre 2.500 yıldır devam eden altınla yolculuklarının günümüz dünyasında altın sektöründe söz sahibi olmalarının itici gücünü oluşturduğunu vurguladı.
Bir tür güç göstergesiydi
Yrd. Doç. Dr. Ali Ahmetbeyoğlu'unun akademik danışmanlığında Yeşim Öztekin, Özlem Tağtekin ve Murat Güvenç tarafından yayına hazırlanan "Tarih Boyunca Türkler'de Altın" kitabında, altının eski büyük Türk devletlerinde çok önemli bir değer taşıdığı anlatılıyor.
Bu değerin, devletin güçlerini oluşturması bakımından olduğu kadar, gelenek ve inanışlarda da yer aldığı vurgulanan kitap, Göktürk yazıtlarında altının, zenginlik ve varlık olarak görüldüğüne işaret ediyor.
Tahtların altından olduğu, Göktürkler'in bayrağının tepesinde altından bir "kurt başı" bulunduğu, Oğuz beylerinin kullandığı miğferlerde altın kullanıldığı, Osmanlı devletinin tuğ ve bayraklarının tepelik veya babalarının da bazen altın olduğu anlatılankitapta, kişilerin de soyluluk ve süs gerekleri için altın eşyası kullandığı belirtiliyor.
Altın işletmeciliğinde zirve
Kitapta, Türk erkeklerinin tarihte altın küpe, yüzük kullanım amaçları da şöyle dile getiriliyor:
"Altın yüzükler, İslamiyetten önce de Türklerde bir nişanlanma işareti olarak kullanılırdı. Altın küpe ise Türklerde erkekler tarafından da yiğitlik ve alplik olarak kullanılırdı. "
Başlıca meslekleri demircilik olan bozkır Türk topluluğunda mükemmel kılıç, kalkan, kargı, mızrak imal edildiği hatırlatılan kitapta, "Türk kılıçlarının hayvan figürlü kabzaları, altın levhalarla kaplanmış ve kıymetli taşlarla süslenmiştir. Kemer tokaları, kayış uçları, kav mahafazası, ok kutuları, zırhlar, tolgalarçok kere işlemeli altın ve gümüş ile bezenirdi" denildi.
Kitapta, şimdiye kadar yapılan arkeolojik çalışmalar sonucunda elde edilen bulguların, Türklerin altın madenciliği ve işlemeciliğinde yüksek seviyelere ulaştığını gösterdiği vurgulanıyor.
"Tarih Boyunca Türkler'de Altın" kitabı, Osmanlı İmparatorluğu ve Cumhuriyet döneminde altın kullanımına da ışık tutuyor.
Osmanlı hazinesindeki sandıkların altın sikkelerle dolu olduğunu nakleden kitapta, Osmanlı saray kuyumculuğunun günümüze ulaşan benzersiz zenginlikteki koleksiyonu arasında altın, yeşim, necef, fildişi, tutya gibi değerli taş ve madenlerden yapılan çeşitli objelerbulunduğu kaydediliyor.
Kitapta, Osmanlı döneminde kıymetli madenlerden para kullanımına yer verilirken, "Kanuni devri, devletin en zengin olduğu devirdi. Kırktan fazla darphanede para basılıyordu" deniliyor.