Namaz kılmanın esprisi Allah'ı zikretmektir. Allah'ı hatırlamaktır. Ayeti kerimede: "...Bana kulluk et; Beni zikir için namaz kıl (TaHa, 20/14) buyuruluyor.

Burada çok enterasan bir incelik var. Bir başka ayette de: "Resulüm!) Sana vahyedilen Kitab'ı oku ve namazı kıl. Muhakkak ki, namaz hayasızlıktan ve kötülükten alıkoyar. Allah'ı anmak/zikir elbette (ibadetlerin) en büyüğüdür. Allah yaptıklarınızı bilir" (Ankebut, 29/45) buyuruluyor.Demek ki, namazın namaz olabilmesi için, Cenabı Hakk'ın istediği inceliğin, ihlasın onun içinde olması lazım. O da Allah'ı hatırlamak, anmaktır. O namazın Allah için olmasıdır. O duyguyu, o hali, bir müminin namazda her an yaşamasıdır. Yani namazda gafil olmamasıdır. Neden? Çünkü, "Beni zikir için namaz kıl" buyuruluyor.Burada asıl olan, namaz değil, Allah'ı zikirdir. Evet, namaz farz. Ama, farz olan namazın da özü ne oluyor? "li zikri/Benin zikir için" ölçüsü oluyor. Beni an, "Beni zikret diye Ben sana namazı emrettim," beyanı var ortada. Namaz, demek ki bir eğitim oluyor.Cenabı Hak; "O namaz kılanlara veyl olsun" (Maun, 107/45) diyor. Veyl'in bir manası "yazıklar olsun." Bir başka manası da, cehennemde bir kuyunun adıdır. Demek kime veyl olsun diyor Allah? Namaz kılanlara. Nasıl namaz kılanlara? Allah'ı zikirden gafil olarak namaz kılanlara. Namazın ruhu "li zikri/Allah'ı zikir için" olmasıdır. Bu şu demek: Allah'ı, namaz boyunca hatırladığın, O'nun huzurunda olduğunu bildiğin namaz namazdır. Onun dışında, Allah'tan gafil olarak tahsildara vergi verircesine bir insanın kıldığı namaz, demek ki, veyli gerektiren namazdır. Sonu da bunun pişmanlıktır. Demek, namaz zikir için kılınır. Özü, zikrullahtır namazın. Hac da Allah'ı zikir içindir. Evinizden çıkıyorsunuz, taa Beytullah'ı tavaf edene kadar yolda yaptığınız bütün herşey Cenabı Hakk'ı zikirdir. İstiğfar, selatü selam, kelime-i tevhid gibi zikir lafızlarıyla insan Beytullah'ı görene kadar Cenab-ı Hakkı zikreder. Beytullah'ı gördüğü zaman yaptığı da yine duadır, zikirdir. Tavafında da yine Cenabı Hakk'ı zikreder.Arafat başlı başına bir zikirdir, tesbihattır. Kur'an okumak, dua yapmak, vakfe, hülasa bunun tamamı zikir. Müzdelife'ye geliyorsunuz; tamamen zikir. Mina'ya geliyorsunuz, tamamı zikir. Hatta, Cemerat/Şeytanı taşlamak biz buna küçük, orta büyük şeytanları taşlamak diyoruz da bir zikirdir. Orada taşlamayı yaparken yaptıklarınız bir zikirdir.

RAHMETEN Lİ'L-ÂLEMÎN HZ. MUHAMMED (SAV) / Prof. Dr. Haydar BAŞ'ın kaleminden Gönül Sohbetleri