Birey olarak bize de çok ciddi vazife düşüyor. Her kurum vazifesini yapmış olmasına rağmen, biz, birey olarak vazifemizi yapamazsak sağlıklı bir netice alamayız... Yani hem bizim dışımızdaki etkenler bu konuda vazifesini yapacak, hem de biz üzerimize düşeni yapacağız. Toplum vazifesini yapıyor, sen yapmıyorsan, bunun da bir anlamı yok. Onun için fert olarak bize de çok ciddi vazife düşüyor. Nedir bu vazife? Benim kanaatim bunlar nefsimize karşı vazifelerimizdir. Az evvel söylediğim gibi bu, kulluk noktasında düğümlenir. Nasıl iyi bir kul, iyi bir insan, iyi bir vatandaş olabiliriz? Bunun neticesi Allah'ın rızasını kazanmaya bağlıdır. Nefsimize karşı vazifelerimizi, kendimize karşı sorumluluklarımızı eda etmeliyiz.Yemek içmekten temizliğe kadar, okumasından düşünmesine kadar, hayal kurmasına kadar. Bizim aslında kendi kendimize olan borcumuzu ödememiz lazım. Biz, asıl kendi kendimize borçluyuz.Başka? Bizim yaratılış maksadımız kulluk olduğuna göre, bizi yaratan Rabbimize karşı da vazifelerimiz var. Vazifelerimiz sadece nefis planında değildir. Zaten nefsimize karşı olan vazifelerimiz bir manada Allah'a karşı olan vazifelerimizle at başı yürümesi gerekir. "Öyle ya ben geldim gidiyorum. Bugün varım, yarın yokum." Peki bizi bu aleme gönderen yüce Rabbimize karşı biz ne yaptık? Hangi teşekkürleri yaptık. Bize bu kadar nimetler verdi. El verdi, ayak verdi, göz verdi, kulak verdi. Vermediği bir şey yok. "Buna mukabil ben ne yaptım? Hangi teşekkürü yaptım?" İşte bu teşekkürün formülü Allah'a karşı olan kulluk vazifemizde yatıyor. Bunu yaptık veya yapacağız. Ailemiz devreye giriyor. Ailemize karşı olan vazifelerimiz nelerdir? Öyle ya anamız var, babamız var, hanımımız var, çocuklarımız var. Bu bireylerin birbirlerine karşı vazifeleri var. Herkesi birbirine bağlayan birtakım unsurlar var. Bunları yerine getireceğiz. Bu da yetmez. Çevremize karşı, iş arkadaşlarımıza karşı, milletimize karşı vazifelerimiz var. Sen, millet bütünlüğü içerisinde bir varlıksın. Bu toplumun birtakım değerlerini taşıyorsun. O değerleri bozmaman, onları koruman lazımdır. Bence bütün bunları araştırıp, insanın önüne koyması lazım. Her gün ona bakması lazım. Tabii iyi ahlak sahibi bir vatandaş, Cenab-ı Hakk'ın sevip seçtiği bir kul olmak istiyorsak.