NAMAZIN DIŞINDAKİ ŞARTLAR
15.04.2005 00:00:00
1) Hadesten taharetHades: sonradan meydana gelme; pislik, necâset; abdestin bozulması anlamında fıkhî bir terimdir. Abdest, boy abdesti veya teyemmümle giderilen ve varlığı hükmen kabul edile" pislik. Ayrıca buna "necâseti hükmiyye" de denir. Namazın altı şartından birincisi hadesten tahârettir.Hades; hadesi asğar (küçük hades) ve hadesi ekber (büyük hades) diye ikiye ayrılır. Küçük hades; abdestsizliktir. Büyük hades (hadesi ekber), boy abdestidir; yani guslü gerektiren hallerdir. Bunlar cünüblük, aybaşı (hayız) ve lohusalık halleridir.Kendisinde büyük hades meydana gelen kimse; namaz kılamaz, camiye giremez, Kur'ânı Kerîm okuyamaz. Kur'ânı Kerîm'i tutamaz. Kur'ân âyetlerine el süremez, hayızlı ve lohusaysa eşine yaklaşamaz... Hadesi asğar (küçük hades): yalnız namaz kılmaya, Kur'ânı Kerîm'i tutmaya ve Kur'ân âyetlerine el sürmeye engeldir.Küçük hades, abdest ile giderilir. Büyük hades ise boy abdesti (gusül) ile giderilir. Su bulunmadığı yerlerde; gerek hadesi asğar, gerekse hadesi ekber için teyemmüm yapılır. (Geniş bilgi için bkz. Ömer Nasuhi Bilmen. Abdest, Gusül, Namaz, Teyemmüm).2) Necasetten taharetNecaset: pislik, kan, sidik ve dışkı gibi pis şey. Ruhsat olmaması halinde namazın sıhhatine engel olan pisliktir. Necâset, temizliğin; necis de temiz olanın zıddıdır. Necis, dinen pis olan şeyi ifade eder. Hakikî veya hükmî necis için kullanılır. Hakikî necise "habes", hükmî olanına ise "hades" denir. Necis sıfat, neces şekli ise isim olarak kullanılır.Necâset, hakikî ve hükmî olmak üzere ikiye ayrılır. Hakikî necâset, sözlükte kan, sidik ve dışkı gibi gerçek pislik olarak var olan şeyleri; terim olarak ise, namazın sıhhatine engel olan pisliği ifade eder. Hükmî necâset ise, insan bedeninde manevî olarak bulunan abdestsizlik veya cünüplük hâli için kullanılır...
