Sıcak krampları ölüme kadar götürür
15.06.2004 00:00:00
İlkyardım ve Acil Tıp Uzmanı Dr. Mehmet Dokur, hayat ve enerji kaynağı olan Güneş'in, bazı durumlarda insan hayatını tehdit edebildiğini belirterek, sıcağa maruz kalmayla gelişen hayati tehlikeleri, 'Sıcak krampları, sıcak bitkinliği ve sıcak çarpması' olarak sıraladı. Bu rahatsızlığın, aşırı egzersizden sonra ve çoğunlukla bacak kaslarında ağrılı kramplar şeklinde kendini gösterdiğini anlatan Dr. Mehmet Dokur, "Sıcak kramplarının nedeni pek bilinmiyor, ortaya çıkması için sıcak ortam da şart değil. Vücudun su-tuz dağılım dengesi bozulmuştur. Egzersiz sonucu gelişen sıvı kaybının, duyarlı kaslara etkisiyle ilişkili olabilir" dedi. Dr. Dokur, sıcak krampları olan bir hastanın önce bulunduğu ortamdan uzaklaştırılması gerektiğini ifade ederek, "Mümkünse serin bir ortama alınmalıdır. Hasta yatırılarak veya oturtarak dinlendirilmelidir. Ağızdan su veya sulandırılmış dengeli tuz solüsyonları vermek yararlı olacaktır" diye konuştu.
Dengeyi iyi kurun
Sıcak bitkinliği ve baygınlığının, aşırı sıcağa maruz kalma sonucu en sık karşılaşılan rahatsızlık olduğunu kaydeden Dr. Mehmet Dokur, "Aşırı terleme sonucu su-tuz kaybı ve sonuçta kan hacminin azalmasıyla şok gelişir. Sıklıkla güneş altında kat kat elbiselerle maç seyreden kişilerde görülür. Bu durumda terleme fazladır ancak ısı kaybı azdır. Kan hacminin azlığıyla seyreden şok tipi gelişir. Cilt soğuk-nemli ve yüz gri-soluktur. Baş dönmesi, göz kararması, çarpıntı ve bayılma hissi görülebilir. Bazen de baş ağrısı ve bulantı eşlik edebilir. Hastanın ağzından ölçülen ateşi çoğunlukla normal veya biraz yüksektir" dedi. Dr. Dokur, sıcak bitkinliği veya baygınlığı belirtileri olan hastanın serin bir ortama götürülmesi ve üzerindeki sıkı giysilerin çıkartılması gerektiğini vurgulayarak, "Hasta sırtüstü yatırılmalı ve ayakları vücut seviyesinden 30 cm yükseltilmelidir. Şuuru açıksa, su veya dengeli tuz solüsyonları içirilmelidir. Bilinci kapalı hastaya ağızdan sıvı veya katı herhangi bir şey verilmemelidir" diye konuştu.
Sıcak çarpmalarında ilk müdahale
Sıcak çarpmasının, aşırı sıcağa maruz kalmanın, en az görülen ve en dramatik sonucu olduğunu bildiren Dr. Mehmet Dokur, "Aşırı ısı, vücudun ısıdan korunma mekanizmalarını bozmuştur. Sıcak çarpması olan kişilerde terleme mekanizmaları bozulduğu için terleme olmaz ve cilt kurudur. Tedavi edilmemiş sıcak bitkinliği sıcak çarpmasına ilerlemişse aksine cilt nemlidir. Sıcak çarpmalarında hastanın şuuru giderek kapanır, nabız sayısı ve dolgunluğu azalır. Tedavi edilmezse daima ölümle sonuçlanır" uyarısında bulundu. Dr. Dokur, sıcak çarpması belirtileri olan hastanın önce hızlıca sıcak ortamdan uzaklaştırılması, giysilerinin çıkartılması ve üzerine ıslak havlular konulması gerektiğini belirterek, "Kliması maksimum serinliğe ayarlanmış bir ambulans veya araçla, hasta en kısa sürede hastaneye götürülmelidir. Hastanın durumu hakkında hastaneye mutlaka önceden bilgi verilmelidir. Çünkü bu hastalar için acil serviste buzlu su banyosu hazırlanması gerekir" dedi.
Dengeyi iyi kurun
Sıcak bitkinliği ve baygınlığının, aşırı sıcağa maruz kalma sonucu en sık karşılaşılan rahatsızlık olduğunu kaydeden Dr. Mehmet Dokur, "Aşırı terleme sonucu su-tuz kaybı ve sonuçta kan hacminin azalmasıyla şok gelişir. Sıklıkla güneş altında kat kat elbiselerle maç seyreden kişilerde görülür. Bu durumda terleme fazladır ancak ısı kaybı azdır. Kan hacminin azlığıyla seyreden şok tipi gelişir. Cilt soğuk-nemli ve yüz gri-soluktur. Baş dönmesi, göz kararması, çarpıntı ve bayılma hissi görülebilir. Bazen de baş ağrısı ve bulantı eşlik edebilir. Hastanın ağzından ölçülen ateşi çoğunlukla normal veya biraz yüksektir" dedi. Dr. Dokur, sıcak bitkinliği veya baygınlığı belirtileri olan hastanın serin bir ortama götürülmesi ve üzerindeki sıkı giysilerin çıkartılması gerektiğini vurgulayarak, "Hasta sırtüstü yatırılmalı ve ayakları vücut seviyesinden 30 cm yükseltilmelidir. Şuuru açıksa, su veya dengeli tuz solüsyonları içirilmelidir. Bilinci kapalı hastaya ağızdan sıvı veya katı herhangi bir şey verilmemelidir" diye konuştu.
Sıcak çarpmalarında ilk müdahale
Sıcak çarpmasının, aşırı sıcağa maruz kalmanın, en az görülen ve en dramatik sonucu olduğunu bildiren Dr. Mehmet Dokur, "Aşırı ısı, vücudun ısıdan korunma mekanizmalarını bozmuştur. Sıcak çarpması olan kişilerde terleme mekanizmaları bozulduğu için terleme olmaz ve cilt kurudur. Tedavi edilmemiş sıcak bitkinliği sıcak çarpmasına ilerlemişse aksine cilt nemlidir. Sıcak çarpmalarında hastanın şuuru giderek kapanır, nabız sayısı ve dolgunluğu azalır. Tedavi edilmezse daima ölümle sonuçlanır" uyarısında bulundu. Dr. Dokur, sıcak çarpması belirtileri olan hastanın önce hızlıca sıcak ortamdan uzaklaştırılması, giysilerinin çıkartılması ve üzerine ıslak havlular konulması gerektiğini belirterek, "Kliması maksimum serinliğe ayarlanmış bir ambulans veya araçla, hasta en kısa sürede hastaneye götürülmelidir. Hastanın durumu hakkında hastaneye mutlaka önceden bilgi verilmelidir. Çünkü bu hastalar için acil serviste buzlu su banyosu hazırlanması gerekir" dedi.
