Türbe kitabesinde 1025 yılında yapıldığı anlaşılan İkiz Türbe, Cami, Yağlık ve Medrese'nin restorasyon projesi hazırlanmasına yönelik kazı ve temizlik çalışmaları başlatıldı.
Prof. Dr. Yüksel Özden, İkiz Türbeler'in geçmişinin Türklerin Anadolu'ya gelişi ile hemen hemen aynı döneme denk geldiğini belirterek, “1986 yılında İkiz Türbelerin restore edilmesi için yapılan bir başvuru var. İkiz Türbeler, cami. Yağlık ve medrese 1992 yılında İzmir 2 Nolu Anıtlar Kurulu tarafından tescili yapılmış. Fakat aradan geçen 20 yıl içinde nedense röleve ve restorasyon için bir çalışma başlatılmamış. Geçmiş yıllarda dönemin Aydın milletvekili Yüksel Yalova tarafından restore edilmesi yönünde bir girişim olmuş, fakat yine yapılamamış. İkiz türbe Türk sanat açısından nadir bir örnek olması nedeniyle restorasyona yönelik bilimsel kazı çalışmaları yapılarak Milas Müze Müdürlüğü başkanlığında kazı-temizlik çalışmalarına 16 Temmuz 2012 tarihinde baylandı ve 16 Ağustos 2012 tarihinde tamamlanacak” dedi.
Özden, İkiz türbelerin bir vakıf malı olduğuna dair elde belge ve bulguların bulunmadığını belirtirken, “1986 yılında restorasyon için yapılan başvurunun ardından 26 yıl geçmiş. Bu zaman içinde nedense restorasyon yapılmamış. İl Kültür ve Turizm müdürlüğü tarafından restorasyon projesi hazırlanacak ve Muğla Tabiat Varlıklar Koruma Kurulu Müdürlüğü'nden onaylandıktan sonra röleve ve restorasyon çalışmalarına başlanacak. Burasının restorasyonunun yerel imkânlarla valilik bünyesindeki Koruma Uygulama Denetleme Bürosu (KUDEB) kanalıyla yaptıracağız” dedi.

Yolcuların konaklama noktası
İkiz Türbelerin 1920-1950 yıllarında Aydın'ın Karpuzlu ve Çine ilçesinden Milas pazarına havyanlar sırtında gelirken vatandaşların konakladığı mekan olduğunu belirten köyün ileri gelenlerinden 87 yaşındaki Abdullah Demir, “Burası geçmişte zaviye olarak kullanılan bir mekandı. Benim çocukluğumda Aydın'ın köylerinden Milas pazarına at sırtında gelen köylüler geceyi burada geçirir, onlar için ayrılan odaya bizler ücretsiz yemek verirdik. Dönüşlerinde de geceyi burada geçirir ve sabah erken yollarına devam ederlerdi” dedi.
İkiz Türbelerin hemen yanında bulunan aynı döneme ait caminin imamlığını ise 87 yaşındaki Abdullah Demir yapıyor. Yıkılan ikiz türbelerin tekrar ayağa kaldırılmadan ölmek istemediğini belirten 87 yaşındaki Demir, “Bu cami ve türbe Bin yıllık bir tarihi miras. Zamanla türbelerden birisi tamamen yıkıldı, diğer türbe de yıkılmak üzere. Türbelerin tekrar yapılarak eski haline getirilmesini görmeden ölmek istemiyorum. Camimiz, mahallede kimse kalmadığı için imam da atanmadı. 60 yıldır caminin kapısına kilit vurdurmadım. İmamlığı kendim yaptım ve ibadete açık tuttum” dedi. (İHA)