Dünya çöplüğe dönüşüyor
17.10.2004 00:00:00
Çöp sorunu, çevre problemlerini daha da arttırıyor. Diğer ülkelerde olduğu gibi Türkiye de çöplerin güvenlikle gömüleceği yerleri tüketmek üzere
Her yıl üretilen çöp dağları eritilmezse, sonunda dünyanın bir çöplüğe döneceği kesin. Kağıt, plastik, cam ve alüminyum gibi maddeleri yeniden değerlendirmek iyi bir başlangıç sayılabilir. Ancak, çöp bidonlarına giden çöpleri azaltmak için herkesin daha da fazla çaba göstermesi gerekiyor. Alınacak basit tedbirlerle nehirleri ve denizleri gelecek nesillere temiz ve sağlıklı olarak bırakmak mümkün.
Uzmanlar, yemek artıklarını çöpe atmak yerine gübre olarak kullanabilmek için bahçeye gömmeyi tavsiye ediyor. Çöpleri azaltmanın yanında, gübre üretmek ve bunu bahçede kullanmanın toprağın kalitesini arttırdığını belirten uzmanlar, "Şimdiye kadar gübre üretmediyseniz hemen başlayın. Fareleri davet eden et, balık, sıvı ve katı yağlar hariç, yemek artıklarının hemen hepsi gübreye dönüştürülebilir. Kendi bahçesi olmayan birçok kişi, topluma ait bahçeler için gübre üretebilir. Böylece hem taze sebze bulabilirsiniz, hem yeni arkadaşlar edinirsiniz, hem de mutfaktaki çöplerden kurtulursunuz" diyorlar.
Karton veya cam ambalajı seçin
Süpermarkette alışveriş yaparken ambalajı en az olan seylerin seçilmesi gerektiğini vurgulayan uzmanlar, "Ambalaj seçimi yaparken plastik ambalaj yerine karton veya camı seçin. Bunları yeniden değerlendirmek mümkündür. Plastik şişeler içinde aldığınız ürünlerin şişelerinin altına bakarak yeniden değerlendirilebilir olmalarına dikkat edin" hatırlatmasında bulunuyor.
Uzmanlar, meyve ve sebzelerin açık olarak alınmasını, satın aldıktan sonra da poşete konulmamasını öneriyor. Alışverişi toptan yapmanın gereğine işaret eden uzmanlar şunları kaydediyor: "Toptan alışveriş yaparsanız, atacağınız ambalaj maddesi miktarı azalır. Çarşıya pazara giderken yanınıza kendi bez torbalarınızı alın. Ülkemiz her yıl, artık işe yaramayan milyarlarca poşeti gömmek zorundadır. Çarşıya çıkarken nasıl evinizin anahtarını ve cüzdanınızı yanınıza almayı unutmuyorsanız, kendi fıle ve torbalarınızı da yanınızda götürmeyi unutmazsanız kısa zamanda bu alışkanlığı kazanırsınız." Atılabilir bardak ve fincanlarla içilen kahve ve çay sebebiyle bir günde oluşan çöp yığınının göz önünde bulundurulması gerektiğini ifade eden uzmanlar, düzenli olarak dışarıda kahve ve çay içen kişilere, atılabilir bardak ve fincanları kullanmak yerine kendi fincanlarını kullanmalarını öneriyor.
Sokağa çöp atmayanı
Uzmanlar, sokağa atılan çöplerin, sonuçta nehirlerde ve denizlerde birikebileceğine dikkat çekerek, "Göze çirkin görünmesi bir yana, suda yaşayan canlılara da zarar verir. Denizlerde yaşayan kuşlar ve memeli hayvanlar, plastik ve polistren atıklarını yutarak ölürler. Kuşlar plastik torbalara takılıp boğulabilirler" diye uyarıyorlar. Arabaların ev yolu üzerinde veya sokakta yıkanmaması gerektiğini belirten uzmanlar, "Yağmur suyu kanallarına hem pislik hem de deterjanlı su ve kimyasal maddelerin gitmesine sebep olursunuz. Arabayı çimenlerin üzerinde yıkarsanız sular toprağa süzülür ve çimeni gübreler" diyorlar.
