logo
20 NİSAN 2024

Fakirlik tarih olacak

27.06.2003 00:00:00
Bağımsız Türkiye Partisi Genel Başkanı Prof. Dr. Haydar Baş'ın ekonomiye getirdiği tarihî yorumun bir bölümünü, "paranın icra ettiği fonksiyon" ile "emisyonun nasıl vazgeçilmez bir kural" olduğunu, AB ile ABD ekonomisinin niçin durgunluk içine girdiğini dün yayımlamıştık. Bugün ise vergi konusunda ortaya koyduğu yeniliği, sürekli büyümenin sağlanması için gerekli gördüğü şartları ve parayı esaret altına alma mekanizması olarak nitelediği faizle ilgili yine kendine özgü ve tarihî değerlendirmelerini yayımlıyoruz.

Yepyeni bir

vergi modeli

Fakir ve tüketen kesim olmak üzere toplumun neredeyse % 80'ine tekabül eden kesiminden vergi almamayı öngören yepyeni bir vergi modeli ortaya koyan BTP Lideri Prof. Dr. Haydar Baş, patenti tamamen kendine ait vergi modelinin argümanlarını şöyle ortaya koyuyor:

"Zengin kesimin cebinde para zaten mevcut. Onların para sıkıntısına düştüğü yok. Para sıkıntısına düşen kesim fakir kesimdir. Alım gücü elinde olmayan kesimdir. Bizim sistemimize göre talebin artması için mutlak surette talibin gücünün olması lazım. Talip, yani mala arzusu, iştiyakı olan insanın gücünün olması lazım. Cebinde parası olması lazım. Talip olan kesim ise şu anda sıkıntıda olan kesimdir. İşte biz bu kesimden vergi almayarak onu güçlendiriyoruz. Böylece talebini arttırıyoruz. Artı, faizsiz kredi ile onu daha da güçlü hale getiriyoruz. Böylece bu kesim talip olma fonksiyonunu bihakkın eda etmiş oluyor. Çarşıya, pazara gittiği zaman alış verişini rahatlıkla yapabiliyor. Yani vücutta kan var, hareket kabiliyeti güçlü olduğu için talep kendiliğinden ortaya çıkıyor. Talep ortaya çıkınca da arz gerekiyor. Arzı kim yapacaktı? Üretici sınıf yapacaktı. Bizim getirdiğimiz sistemde birini tutuyor, birini atıyor değilsiniz. Arzı da teşvik için oraya da proje mukabili faizsiz kredi veriyorsunuz. O da devreye giriyor. Bu, bir tüketiyordu. Bu, bir satıyordu. Şimdi bu, on tüketiyor. Bu, on üretiyor. Bu, 20 tüketiyor. Bu, 20 üretiyor. Yani bizim vergi sistemimizde hem tüketiciyi hem de üreticiyi güçlendirme mantığı, mantalitesi hakimdir."

Herkese zenginlik imkanı

BTP Lideri Prof. Dr. Haydar Baş, özellikle ABD'deki ekonomistlerin çözemedikleri meselelerden biri olarak gösterdikleri "sürekli büyümenin sağlanması" konusunda yaptığı açıklamada sürekli büyümenin ancak üretim ve tüketimin aynı anda desteklenmesi suretiyle gerçekleşebileceğini söylüyor. Üretici ve tüketiciye aynı anda desteğe sadece patenti kendine ait vergi sisteminde yer verildiğini belirterek şöyle diyor:

"Zaten ekonominin sürekli büyümesi lazımdır. Sürekli büyümesi için de tüketenin sürekli tüketmesi, üretenin de sürekli üretmesi lazımdır. Tüketenin sürekli tüketebilmesi, üretenin de sürekli üretebilmesi için her ikisinin de güçlü olması gerekiyor. Her ikisinin güçlü olabilmesi için de paranın, mutlak surette, istediği zaman, istediği miktarda elinde olması gerekiyor. İşte biz bu parayı hem tüketenden vergi almayarak, hem faizsiz kredi de vererek sağladığımız, üretene de proje mukabili faizsiz kredi olarak verdiğimiz için üretim ve tüketim hızı artıyor. Büyüme gerçekleşiyor. Büyüme bunun dışında olmaz. Bugün zaten dünyanın tıkandığı nokta da bu. Bir bakıyorsunuz arzı arttırıyor, talep kısılıyor. Talebi arttırıyor, arzı kısıyor. Öyle değil, her ikisini de tahrik ederek sınırsız bir kulvarda koşuşa tabi tutacaksınız. Bizim modelimizde fakirlik artık hayal olacak. Herkes zengin olmaya mecbur ve de memur olacak."

Faizle kanımız emiliyor

Adam Smith'in, "yastık altında atıl duran parayı faizle yatırıma dönüştürürsünüz", Keynes'in de "Faizle para para kazanır. Sistem faizle kontrol edilir" şeklinde ortaya koydukları görüşlere kesinlikle katılmadığını söyleyen BTP Lideri Prof. Dr. Haydar Baş, faizin, vücuttaki kanın emilmesi misali piyasadaki parayı emen, esaret altına alan, emek ve üretimin devreye girmesine ket vuran bir gizli hırsızlık aracı olduğunu söylüyor. Prof. Dr. Haydar Baş, bu konudaki görüşlerini şöyle dile getiriyor:

"Faiz bir defa vücuttaki kanın emilmesine, yok olmasına vesile olan bir araçtır, bir vasıtadır. Mevduat, para, vücudun kanı gibidir. Toplumda piyasa hareketini, ekonomik hareketi temin eden şey paradır. Para, emeğin ve üretimin karşılığıdır. Emeği ve üretimi devreye koyabilmeniz için mutlak surette paranın devrede olması lazımdır. Yani emeği de devreye koyacak şey paradır, üretimi de devreye koyacak şey paradır. Para olmadığı zaman ne emeği devreye koyabilirsiniz, ne üretimi devreye koyabilirsiniz. 10 milyon kişinin elinde olması gereken paranın 10 kişinin eline geçmesi, 10 milyon insanın emeğini, üretimini, 10 kişinin eline teslim etmek demektir. Çünkü diğer insanların emeği de, üretimi de devreye girmiyor. Emek ve üretimlerinin devreye girmesi için onların cebinde para olması lazımdır. Siz bir işçiyi bedava çalıştırabilir misiniz? Bedava bir ev yapabilir misiniz? Mümkün değil. Yani ticaretiniz, ziraatiniz, hayvancılığınız, hepsinin devreye girebilmesi için mutlak surette paranın elinizde olması lazımdır. Ama siz faizle bunları yapacak olan sermayeyi kalkıyor 10 veya 100 kişinin eline bırakıyorsunuz, bloke ediyorsunuz. Bu imkan, 10 milyon insanın yapacağı iş, üretim 10 kişinin eline geçiyor. Yani her şey belli ellerde bloke ediliyor, stoklanıyor. O zaman toplumda fevkalade bir istihdam meselesi ortaya çıkıyor. İstihdam problemi ortaya çıkıyor. İşsizlik ortaya çıkıyor. Bunun önüne geçemiyorsunuz. 'Canım, işte bir tanesi bin kişilik bir fabrika kurdu. Bunu görmüyor musun?' denilebilir. Mesele bin kişinin, bir milyon kişinin çalışması değil ki, on milyon insanın ataletten kurtulmasıdır mesele. O bakımdan paranın belli ellerde bloke edilmesi değil 10 milyon insanın cebinde olması, elinde olması lazımdır. İşte faiz, sülük gibi parayı piyasadan toplayan, emen bir mekanizmadır, bir eylemdir, bir olaydır. Piyasanın kanını emen bir canavardır. O canavarı, o sülüğü toplumun üzerinden kaldırmak lazım. Kaldırdığınız zaman herkesin cebi rahatlayacak, herkesin cebine para girecek. Yani para esaretten kurtulacak, özgürlüğüne kavuşacak. O zaman sizin paranız olacak, emeğiniz devreye girecek, üretiminiz devreye girecek. Benim param olacak, benim üretimim, emeğim devreye girecek. Kısaca demek isterim ki toplumda bireylerin emek ve üretiminin devreye girebilmesi için faizin kalkması şart ve de esastır. Bunların tamamından verim alabilmemiz için de yine faizin kalkması şarttır."

İtirazlara reddiye

" Burada 'Her insanda iş yapma kabiliyeti var mı?' itirazı ile karşılaşılabilinir. Peki, bu itirazı yapan sen, o belli insanlardaki bu kabiliyeti neden lütufkâr davranıp da herkese tam öğretmiyorsun? Cenab-ı Hak, seni mi akl-ı evvel yarattı? Bu insanların o kadar aklı yok mu? Bari, 'Benim hırsızlık kabiliyetim herkesinkinden daha fazla. Onunla beraber iş buluyorum, beceriyorum' söyle ki bilelim. Bu, tabiri caizse gizli bir hırsızlığın da adıdır. Toplumdaki bu kadar enerjiyi, bu kadar emeği ve de üretimi devre dışı bırakmanın, dolaylı yollardan belli tekellerde bunları buluşturmanın adı daha başka ne olabilir ki?! Diyebiliriz ki faiz toplumların maddi dengesini sarstığı gibi, insanların emeğinin devreye girmesine mani olduğu gibi, işsizliğine vesile olduğu gibi, üretimini kısıtladığı gibi, insanların başı boş, bigane, hadiselerden uzak bir tarzda yaşamasına, çok insanın para kazanabilmek için ahlak dışı yollara baş vurmasına vesile olabilecek, insanları yanlış yollara sevk edebilecek bir unsurdur. Onun için Türk ekonomisinin özellikle bu sülüğün tasarrufundan kurtulması lazımdır. Bütün dünyanın bu sülüğün tasarrufundan kurtulması lazım ki dünya rahat bir nefes alabilsin."
Devletin malı deniz, yiyen ıstakoz
Beşiktaş 5 maç sonra kazandı
Galibiyet Serdar Topraktepe yönetiminde geldi
Geçen yılki yatırım tutarı 3.7 milyar dolar
5 yılda 11.2 milyar dolarlık yatırım yaptı
Randevusunu iptal etmeyen yandı
Koca'dan MHRS açıklaması
Seçim sonrası ilk karşılaşma
Özel ve Kılıçdaroğlu aynı karede
Polis aracında ağlayarak pişman olduğunu söyledi
Jandarma üniforması ile GBT yapıyordu
İsviçre'de çıkan haber tartışma yaratmıştı
Beypazarı'ndan 'mevzuat' açıklaması
Yeni seçilen CHP’li başkanların ‘genelge’ sıkıntısı
Liyakat mi sadakat mi?
İsrail, Suriye'nin hava savunma sistemlerini hedef aldı
Saldırıda maddi hasar meydana geldi
Polat çiftine 'vergi usul kanuna muhalefet'ten tahliye
Diğer suçlardan 'tutukluluk' devam ediyor
CHP'den iktidarın arazi satışlarına tepki
'AKP enkaz bırakarak çöküyor'
Yüksek et fiyatı sorunu ithalatla çözülemez
Et ürünlerinde KDV kaldırılsın
Merkez Bankası anketi açıklandı
Dolar, enflasyon, faiz tahminleri belli oldu
Gelecek burada
10 yılda 20 kat büyüyecek
Çocuk nüfusumuz açıklandı
Nüfusumuzun yüzde 26'sı çocuk
Devletin malı deniz, yiyen ıstakoz
Beşiktaş 5 maç sonra kazandı
Galibiyet Serdar Topraktepe yönetiminde geldi
Geçen yılki yatırım tutarı 3.7 milyar dolar
5 yılda 11.2 milyar dolarlık yatırım yaptı
Randevusunu iptal etmeyen yandı
Koca'dan MHRS açıklaması
Seçim sonrası ilk karşılaşma
Özel ve Kılıçdaroğlu aynı karede
Polis aracında ağlayarak pişman olduğunu söyledi
Jandarma üniforması ile GBT yapıyordu
İsviçre'de çıkan haber tartışma yaratmıştı
Beypazarı'ndan 'mevzuat' açıklaması
Yeni seçilen CHP’li başkanların ‘genelge’ sıkıntısı
Liyakat mi sadakat mi?
İsrail, Suriye'nin hava savunma sistemlerini hedef aldı
Saldırıda maddi hasar meydana geldi
Polat çiftine 'vergi usul kanuna muhalefet'ten tahliye
Diğer suçlardan 'tutukluluk' devam ediyor
CHP'den iktidarın arazi satışlarına tepki
'AKP enkaz bırakarak çöküyor'
Yüksek et fiyatı sorunu ithalatla çözülemez
Et ürünlerinde KDV kaldırılsın
Merkez Bankası anketi açıklandı
Dolar, enflasyon, faiz tahminleri belli oldu
Gelecek burada
10 yılda 20 kat büyüyecek
Çocuk nüfusumuz açıklandı
Nüfusumuzun yüzde 26'sı çocuk

Tokat depreminde 5 bina yıkıldı, 15 bina ağır hasar aldı

Tokat'ta incelemelerde bulunan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakan Yardımcısı Refik Tuzcuoğlu, "Şu ana kadar alınan 500 ihbardan 50 yapı incelendi, 5 yıkık, 15 de ağır hasarlı yapı tespit edildi" dedi.
19.04.2024 16:34:00
İhlas Haber Ajansı
Tokat depreminde 5 bina yıkıldı, 15 bina ağır hasar aldı
Tokat depreminde 5 bina yıkıldı, 15 bina ağır hasar aldı
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakan Yardımcısı Refik Tuzcuoğlu, Tokat'ta 5.6 büyüklüğündeki depremin merkez üssü olan Sulusaray ilçesinde incelemelerde bulundu.

Tokat Valisi Numan Hatipoğlu, Bakan Yardımcısı Tuzcuoğlu'na deprem hasarı hakkında bilgi verdi. İlçe hükümet konağı önünde gazetecilere açıklama yapan Tuzcuoğlu, "Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımız olarak da Sayın Bakanımız Mehmet Özhaseki beyin hemen talimatlarıyla biz de kendi bakanlığımızın çalışmaları açısından her türlü önlemi, tedbiri ve gayreti ortaya koyduk. Arkadaşlarımızı çok hızlı bir şekilde bölgeye sevk ettik. Gerek çevre illerden buraya transfer ettiğimiz teknik arkadaşlarla, gerekse bakanlık merkezinden buraya yönlendirdiğimiz teknik ekiplerimize, hasar tespit ekiplerimizle birlikte gerek Yozgat ve Tokat'ta çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Şu anda 20 ekip 50 teknik personelle birlikte bu çalışmalarımız yürüyor, ihtiyaç halinde yine Sayın Valimizin, yine AFAD'ımızın koordinasyonunda teknik ekip sayılarımızı arttırabiliriz. Birkaç gün içerisinde de inşallah bu bölgedeki tüm hasar tespitlerini de tamamlamayı düşünüyoruz" dedi.

"Ağır hasar 99 öncesi yapılan binalarda"

Tuzcuoğlu yaptıkları incelemede depremde ağır hasar alan binaların 1999 yılı öncesi yapılan binalar olduğuna dikkat çekerek, "Gerek Tokat'ta gerek Yozgat'ta baktığımız zaman ağırlıklı olarak hasar gören yapıların yine 1999 öncesi binalar olduğunu tespit ediyoruz. Bunların çoğunluklu olarak 40-50 yıl öncesine ait kerpiç yapılar, yığma yapılar, mühendislik ve fen hizmetlerinden yoksun olan yapılmış olan binalar olduğunu görüyoruz. Dolayısıyla ülkemiz bir deprem bölgesidir. Gerek kuzeyden geçen fay hatları, gerek Doğu Anadolu ve güneyden geçen fay hatları, gerekse Ege ile Ege'deki fay hatlarını göz önüne aldığınız zaman ülkemizin tamamı çok önemli bir deprem bölgesi oluyor. Himalayalar'dan Alp'lere kadar uzanan bu hat içerisinde bizim ülkemiz depremsellik açısından, risk açısından beşinci ülke konumunda. Öyle olunca muhakkak suretle biz yapılarımızı sağlam, sıkı ve mühendislik hizmetleri çerçevesinde inşa etmek zorundayız. Depremden çok fazla bir şey olmayabilir. Ama yapılarımız eğer ona dayanaklı değilse o zaman maalesef istenmeyen tablolarla karşı karşıya kalıyoruz" diye konuştu.

"500 ihbar geldi, 5 bina yıkıldı, 15 bina ağır hasar aldı"

Tuzcuoğlu, depremin ardından 500'e yakın ihbar alındığını ifade ederek şunları söyledi:

"Değerli arkadaşlar Tokat ilimizde bakanlığımızın yapmış olduğu çalışmalarda 500 ihbar aldık şu ana kadar. Bu ihbarların sayısı artabilir. Özellikle şu anda hemşehrilerimizin bir kısmı evlerine giremiyorlar. Bunlar giriş yapmaya başladıkları zaman muhtemeldir ki orada birtakım ihbarlar da alınacak. Bu ihbarların sayısı artabilecek ve biz de yapılan her türlü ihbara teknik ekiplerimizle beraber hemen gidip yerinde inceleme, araştırma ve neticelerimizi ortaya koyacağız. Şu ana kadar incelenen 50 yapıdan 5 tanesi yıkık görünüyor. Yine 15 tane ağır hasarlı yapı görünüyor. Az önce de bahsetmiş olduğum gibi bunların büyük çoğunluğu yine kerpiç işte yığma yapılar. Mühendislik hizmetinden yoksula yapılmış olan yapılar. Diğerlerini de yine en kısa sürede tamamlamış olacağız. Kamu binalarımızla alakalı bir hasar görünmüyor. Bu sevindirici bir şey. Aslında depremle alakalı bizi en çok teselli bulduran konu bir can kaybı olmaması."

Bakan Koca: Randevu sorununu kalıcı şekilde çözeceğiz

"Önümüzdeki günlerde kademeli şekilde tedbirleri hayata geçirecek ve randevu sorununu kalıcı şekilde çözeceğiz." 
19.04.2024 16:30:00
Haber Merkezi
Bakan Koca: Randevu sorununu kalıcı şekilde çözeceğiz
Bakan Koca: Randevu sorununu kalıcı şekilde çözeceğiz
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, "Önümüzdeki günlerde kademeli şekilde tedbirleri hayata geçirecek ve randevu sorununu kalıcı şekilde çözeceğiz." ifadelerini kullandı.

Bakan Koca, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, Bakanlığın ilgili birimleri ve hastanelerin yöneticileriyle yaptıkları toplantılarda Merkezi Hekim Randevu Sistemi'ndeki sorunları temel faktörleriyle ele aldıklarını belirtti.


Randevu bulmakta yaşanan sıkıntıları çözmek için yaptıkları çalışmalardan önemli sonuçlara ulaştıklarını aktaran Koca, "Önümüzdeki günlerde kademeli şekilde tedbirleri hayata geçirecek ve randevu sorununu kalıcı şekilde çözeceğiz." değerlendirmesini yaptı.

Randevu sorununa karşı hem vatandaşları hem de hekimleri memnun edecek bir çözüm oluşturduklarını belirten Koca, şunları kaydetti:

"Öncelikle iptal edilmeyen randevulardan kaynaklanan, kullanılamayan kapasitemizi diğer vatandaşlarımızın kullanımına açacağız. Bu kapsamda, gelemeyeceği randevuyu iptal etmeyen vatandaşlarımız söz konusu durumun ilkinde 15 gün içerisinde aynı branşa randevu alamayacak. Aynı şekilde randevusuna ikinci kez gelmediğinde 15 gün içerisinde tüm branşlardan randevu alamayacak. Son dakika iptalleri nedeniyle atıl kapasite oluşmaması için randevu iptal süresini, en geç bir önceki gün saat 23.59'la sınırlandırıyoruz. İptal edilen randevular yerine, muayene saatinden 1 saat öncesine kadar yeni randevu verebileceğiz. Böylelikle daha fazla hastamızın randevu almasını ve kapasitenin verimli kullanılmasını sağlamış olacağız."

'Konuş, sen nerelisin' diyen DEM Partili Salğucak'a soruşturma

31 Mart yerel seçimlerinde oy vermek için Ömer Keçecigil Okuluna giden askeri ve polis personellerine 'Konuş, sen nerelisin'' diyen DEM Partili Süleyman Salğucak, seçim kanuna muhalefet suçundan dolayı Şırnak İl Emniyet Müdürlüğünde ifadesi alındı.
19.04.2024 16:21:00
İhlas Haber Ajansı
'Konuş, sen nerelisin' diyen DEM Partili Salğucak'a soruşturma
'Konuş, sen nerelisin' diyen DEM Partili Salğucak'a soruşturma
Avukat Ramazan Demir, Şırnak'ta taşımalı seçmen olduğunu düşündüğü kişilere 'Konuş sen nerelisin'' diyerek tepki gösteren Süleyman Salğucak'a soruşturma açıldığını duyurdu.

31 Mart günü Şırnak'a oy vermek için taşınan asker ve polisler tek sıra içeri girerken tepki gösteren 61 yaşındaki Süleyman Salğucak'a soruşturma açıldı.

Avukat Ramazan Demir, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, "Şırnak savcılığı 'Konuş, sen nerelisin' sözünden dolayı Süleyman Salğucak'a 'Seçim kanununa muhalefetten' soruşturma açmış" diye belirtti.

Şırnak Cumhuriyet Başsavcılığı, Salğucak hakkında 'Seçim kanununa muhalefet' ve 'Seçmenin oy kullanmasını engelleme' iddialarıyla ilgili soruşturma açtı.

İliç'te bir işçinin daha naaşına ulaşıldı

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Erzincan'ın İliç ilçesinde maden sahasında meydana gelen heyelanda toprak altında kalan 9 işçiden birinin daha naaşına ulaşıldığını bildirdi

19.04.2024 12:15:00 / Güncelleme: 19.04.2024 12:19:14
AA
İliç'te bir işçinin daha naaşına ulaşıldı
İliç'te bir işçinin daha naaşına ulaşıldı

Bayraktar, X sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, maden sahasındaki arama çalışmalarına ilişkin bilgi verdi.

Kazanın gerçekleştiği 13 Şubat'tan bu yana arama çalışmalarının aralıksız devam ettiğini anımsatan Bayraktar, "Erzincan İliç'te maden sahasında meydana gelen heyelanda ilk günden bu yana aralıksız olarak devam eden arama çalışmaları neticesinde bu sabah bir işçi kardeşimize daha ulaştık. Kardeşimize Allah'tan rahmet, ailesine başsağlığı ve sabırlar diliyorum. Tüm canlarımıza ulaşana kadar yoğun çalışmalarımıza devam edeceğiz." ifadelerini kullandı.

Bayraktar, 5 Nisan'da da İliç'te maden ocağında toprak altında kalan bir işçinin naaşına ulaşıldığını bildirmişti.

Cenaze Adnan Keklik'e ait

Erzincan Valisi Hamza Aydoğdu, AA muhabirine, Sabırlı Deresi bölgesinde ulaşılan cenazenin Adnan Keklik'e ait olduğunu belirterek, aileye başsağlığı diledi.

Aydoğdu, bölgedeki çalışmaların aralıksız sürdüğünü ifade etti.

Erzincan'ın İliç ilçesindeki altın madeni sahasında 13 Şubat'ta meydana gelen toprak kaymasında 9 kişi kaybolmuş ve 5 Nisan'da işçilerden Uğur Yıldız'ın cenazesine ulaşılmıştı. 

logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2024

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.