Anadolu'daki sivil mimari örneklerinin en önemlilerine sahip şehirlerden biri olan Şanlıurfa bir açık hava müzesini andırıyor; şehirde tarihi değere sahip 39 cami, 1 namazgah ve 7 tekke bulunuyor

Harran Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Cihat Kürkçüoğlu, GAP Bölgesi'nde topografik yapısını yüzyıllardır koruyabilmiş tek şehrin Şanlıurfa olduğunu söyledi. Kürkçüoğlu, "Şanlıurfa'nın mimarlık tarihinin başladığı şehir olduğu düşüncesini desteklemektedir" dedi.

Yüzlerce tarihi eser bulunuyor

Geçmişten beslenen mimari geleneğin, günümüzde zengin mimari örnekleriyle süslendiğine dikkati çeken Cihat Kürkçüoğlu, şöyle konuştu: "Kentte dini mimari tarzında tarihi değere sahip 39 cami, 1 namazgah, 7 tekke yer alıyor. Şanlıurfa bu yönüyle Anadolu'daki sivil mimari örneklerinin en önemlilerine sahip ender şehirlerden biridir. Geçmişte yapılan yüzlerce tarihi eser incelendiğinde, plan olarak birbirinden farklılık gösteriyor. Bu da kentte sivil mimarinin ulaştığı seviyeyi gözler önüne seriyor."

Hazreti İbrahim'in

doğduğu mekan

Şanlıurfa Valiliği'nin web sitesinde ise Hazreti İbrahim'in doğduğu, Hazreti Eyyub'un yaşadığı bildirilen 11 bin yıllık tarihi geçmişe sahip şehirde, dini, sosyal tesis, su, mezar, askeri, ticaret, konut ve anıt mimarisi olmak üzere toplam 8 farklı alanda yüzlerce mimari eser bulunuyor. Şanlıurfa'da, mezar mimarisi tarzında 13 türbe yer alıyor. Özellikle Osmanlı döneminde sosyal tesis mimarisi tarzında önemli eserler verildiği belirtilen Şanlıurfa'da, söz konusu dönemde 7 medrese, 4 mektep, 1 kütüphane, 2 hastane, 1 yetimhane inşa edilmiş. Su mimarisi tarzında 8 köprü, 12 çeşme, 2 sebil, 1 su kemeri, 1 subendi, 1 maksem (su haznesi), 8 hamam, 3 çimecek (gusülhane), 21 su değirmeninin bulunduğu Şanlıurfa'da, Balıklıgöl civarındaki iç kale veşehir surları ise askeri mimarinin en güzel örneklerini oluşturuyor.

"Urfa Taşı" ile

inşa edilen evler

Tarihi İpekyolu üzerinde yer alan ve bu özelliğiyle geçmişten beriticaret kervanlarına ev sahipliği yapan şehirde, özellikle Haşimiye Meydanı civarında yoğunlaşan tarihi 10 han, 8 kapalı çarşı ve 1 basmahane halen ticaret yapılan alanlar olarak değerlendiriliyor. Köşkler, konaklar ve evlerin oluşturduğu sivil mimari yönünden bölgedeki diğer illere göre ayrı bir yeri bulunan Şanlıurfa'da, Beykapısı ve Hekimdede mahallelerinde "Urfa Taşı" ile inşa edilen evler ise mimarisiyle dikkati çekiyor. Harb-i Umumi (Şehitler Abidesi), Mustafa Kemal Paşa Anıt Çeşmesi (Yol Gösteren Çeşmesi), Milli Mücadele Şehitleri Abidesi ve Garnizon Şehitleri Abidesi ise Şanlıurfa'nın anıt mimarisi tarzındaki önemli eserler arasındaki yerini koruyor.