Nevruz Bayramı'nın önemi

Dünyanın köklü kültür ve medeniyetine sahip milletlerinden biri olan Türk milletinin, kendine özgü örf, âdet ve gelenekleri vardır. Türkler, gecenin ve gündüzün eşit olduğu 21 Mart gününü yılın ilk günü kabul etmiş ve binlerce yıl bu günü, "Yeni Gün" veya "Ergenekon Günü", "Çağan", "Ulusun Ulu Günü" gibi adlarla yılbaşı olarak kutlamıştır.
Dünyanın en eski bayramlarından biri olan Nevruz, bir halk bayramıdır. Nevruz, Türk dünyasında, ortak kültürel değer olması yönüyle önemli bir yere sahip olup, Türk dünyasında ortak heyecanlarla yüzyıllardır Türk kültürüne özgü özelliklerle kutlanılmaktadır. Başka bir ifade ile Nevruz, Türk boylarının genel ve ortak bir tarihî değeridir.
Nevruz, Türk tarihinin, millî tefekkürünün, halk felsefesinin bayramıdır. Bu bayram, Azerbaycan, Başkurt, Gagauz, Hakas, Karaçay, Kaşkay, Kazak, Kırgız, Nogay, Özbek, Türkmen, Uygur gibi bütün Türk boyları tarafından bilinip, kutlanmaktadır. Her biri farklı bir coğrafyada yaşayan bu Türk boyları öz millî, tarihî, coğrafî, geleneksel zenginliklerini bu bayrama katmışlardır.
Nevruz, insanlığın avcılıktan tarım toplumuna geçtiğinden beri baharı müjdelediği için bolluğu, bereketi, doğanın dirilişini, insanın doğayla barışmasını simgeler. Türk kültüründe de Nevruz milli bir kimlik taşımaktadır. Binlerce yıldır yeniden dirilişi, doğanın yenilenmesini, bolluğu, bereketi, üremeyi simgeleyen Nevruz her dönemde Türk tarihindeki yerini almıştır. İslamiyet öncesi kopuzlarla şiir söylenerek, eğlenceler tertiplenerek kutlanılan Nevruz İslamiyet sonrasında da Anadolu'da kutlanmıştır.
İslamiyet öncesi doğayla barışma, günahlardan arınma günü olarak inanılan nevruza İslamiyet sonrası Hz. Adem ile Havva'nın buluştuğu gün, Adem'in çamurdan yaratıldığı gün, Hz. Yusuf'un kuyudan kurtarıldığı gün, Hz. Nuh'un gemisinin karaya çıktığı gün gibi dini anlamlar yüklenerek İslam kültürü içine yerleştirilmiştir.
Nevruzla ilgili en eski rivayetlerden biri bugünün Türklerin Ergenekon'dan çıkışı olduğudur. Selçuklularda Nevruz bayramı çeşitli eğlenceler düzenlenerek, yemekler yapılarak kutlanmış güneşin koç başına girdiği gün olarak kabul edilmiştir. Osmanlı'da Nevruz "Nevruz-u Sultani" ya da "Nevruz" adıyla her yıl gerek halk, gerek saray tarafından coşkuyla kutlanmıştır.
Diğer taraftan nevruz hakkında büyük Ehl-i Beyt âlimlerinden Allame Meclisi ünlü hadis kitabı Biharü'l-Envar'da şöyle yazıyor: "Bazı muteber kitaplarda şunun yazıldığını gördüm: Cemşid, dünyayı fethedip İran topraklarını mamur eyledi. Onun bu hareketi için gerekli şartların oluşması ve işlerinin yoluna girmesi eski Ferverdin ayının ilk günü olan Nevruz'da sağlandığından bu gün acemlerin yılbaşı olarak kabul edildi. Bu günün bayram olarak kutlanma geleneğini ilk olarak yapan da (eski İran şahlarından) İfridun dur. (Hz. Peygamber Efendimizin, Kâbe üzerindeki putları kırması için Hz. Ali'yi omuzlarına aldığı gün, Nevruz günüydü).
Ehl-i Beyt İmamlarının altıncısı Hz. İmam Ca'fer Sadık (a.s)'dan nakledilen bazı hadislerde bu güne maneviyat boyutu kazandırabilecek birtakım müspet olayların cereyan etmiş olduğu kaydedilmektedir. Örneğin, Mualla bin Huneys'in naklettiği bir hadiste şöyle geçmektedir: 'Nevruz Allah Teala'nın insanlardan, sadece O'na tapmaları ve şerik koşmamaları, peygamberlerine, hüccetlerine ve imamlara iman getirmeleri için ahit aldığı gündür. Nevruz, Hz. Nuh un gemisinin Cudi dağına oturduğu gündür. Nevruz, binlerce kişi oldukları halde ölüm korkusundan memleketlerinden çıkmaları üzerine Allah'ın ölün demesiyle ölen ama sonra tekrar dirilttiği insanların tekrar dirildikleri gündür. Nevruz, Hz. İbrahim'in kavminin putlarını kırdığı gündür.'"
(Yine bu günde Hz. Peygamber Efendimiz, Hz. Ali'yi cinleri, İslam dinine davet etmek üzere cinler vadisine göndermiştir). İmam Ali ve Fatimatü-z Zehra ile 21 Mart'ta evlenmiştir. Hz. Muhammed'in Nübüvveti'nin kendisine tebliğ edildiği gündür. Aynı zamanda, Hz. Muhammed (a.s.), İmam Ali'yi Gadir-i Hum'da, veda haccında Maide Suresi 67. ayete göre övmesi ve Ehl-i Beyt'ini emanet etmesi 21-22 Marta rastlar.
Bu açıklamalardan şu sonuca varıyoruz ki; İslam'dan önce vaki olan mezkûr müspet olayların vukuunun bu güne denk gelmesi, bu güne manevi bir boyut da kazandırmakta ve onu, sırf bir yılbaşı olma özelliğinden çıkarmaktadır. Eski insanların bu güne olan ilgisinin altında da bu gibi manevi nedenler yatmaktaydı. Bu hususta İslam adına açıklama yapmak için en yetkili makam Ehl-i Beyt İmamlarıdır. Ehl-i Beyt İmamlarından ise bu hususta iki çeşit açıklama geldiğini görmekteyiz. Birincisi ki, aynı zamanda Ehl-i Beyt taraftarları arasında da en meşhur olanıdır. Bu günün, İslam'dan önce ve sonra ona müsadif olan birtakım müspet ve manevi olaylar yüzünden mübarek bir gün oluşunu beyan etmektedir. Türk İslam aleminin Nevruz bayramı mübarek olsun.