logo
19 MART 2024

Rejim mi sistem mi?

19.01.2017 00:00:00
AKP+MHP Anayasa koalisyonunun hazırladığı teklif neyi değiştiriyor? Anayasayı değiştiriyor elbette?
Ancak amaç rejim değişikliği mi yoksa sistem değişikliği mi?
Ülke ve de TBMM epeydir hükümet sistemi tartışmalarına sahne olmaktadır.
15 Kasım 2016 tarihinde ise TBMM'de grup toplantılarında yapılan konuşmalar, bu tartışmaya başka bir boyut kazandırdı. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, başkanlık sistemi tartışmalarının bir rejim tartışması olduğunu belirtmiştir. Aynı gün Başbakan Binali Yıldırım şu açıklamayı yapmıştır: "Rejim tartışması 1923'te bitti. Cumhuriyeti tartışan kimse yok!"
Tartışma, anayasa değişiklik teklifinin müzakere ve oylama sürecinde Meclis'te sürüp gidiyor.
Bu tartışma, konunun sadece teknik hükümet sistemi tartışmalarından öte olduğunu göstermekte ve devletin temel niteliği olan cumhuriyet ilkesinin değerlendirilmesini önümüze koymaktadır.
Cumhuriyet kavramına ilişkin tartışmalar kökenini Antik Roma Döneminde bulmaktadır. Bu dönemin önemli düşünürlerinden Cicero, devlete ilişkin sorunların halkın meselesi olduğunu belirterek cumhuriyetçi felsefenin temellerini atmıştır.
Burada kastedilen cumhuriyet kavramı ile devlet başkanının bir monark olması ya da seçimle gelmesi fark edilmeksizin devletin iyi bir anayasal düzene sahip olması, yani gücün adil bir şekilde dağılması kastedilmektedir.
Ortaçağın ardından ise cumhuriyetçilik düşüncesi Kant, Montesquieu gibi düşünürlerin ışığında, despotizmin ortadan kaldırılması, olarak anlaşılmaya başlamıştır. Buna göre cumhuriyet yasanın egemenliğidir. Bu yaklaşım günümüz hukuk devletinin de temelini oluşturmaktadır.
Mutlak monarşiye karşı parlamenter demokrasinin yükselişi, cumhuriyetçi düşüncenin kendisine monarşiden öte tek adamlık rejimini hedef almasını sağlamıştır.
20. yüzyılda ise özellikle 1. Dünya Savaşı sonrası monarşilerin yıkılıp cumhuriyetlerin kurulduğu dönemlerde cumhuriyetçilik anlayışı, hanedanların yıkılıp yerine seçimle işbaşına gelen yöneticiler üzerinde odaklanmaktaydı. Bu bağlamda cumhuriyetle kastedilen; yöneticilerin seçimle işbaşına gelmesini amaçlayan dar anlamda cumhuriyetçilik anlayışıdır.
Günümüzde kabul gören ise, geniş anlamda cumhuriyetçiliktir. Yöneticilerin seçimle işbaşına gelmesiyle yetinmez; rejimin, demokrasi, hukuk devleti, sosyal devlet ile donatılmasını ister.
Anayasa değişikliği teklifine baktığımızda, parlamenter rejim tasarımının aksine devlet başkanını olağanüstü güçlendiren bir değişime uğraması, rejimin cumhuriyetçi niteliğiyle bağdaşmamaktadır.
 
Prof. Dr. Ali Ünal Emiroğlu / diğer yazıları
Süleymaniye hatadan dönmeli
İstikrarı hakim kılmakta kararlıyız
Parası olan kaçırıyor, olmayan kaçıyor
8 yılda ülkemizden çıkan yerli sermaye miktarı 600 milyar dolar
Kaftancıoğlu da ifadeye çağrıldı
İki şüphelinin ifadesi ortaya çıktı
Erdoğan 4. Kolordu Komutanlığı'nda konuştu
Irak ve Suriye mesajı
Utan dünya!
Bombalardan kurtulanlar açlıktan ölüyor
Ali Koç'tan tarihi çıkış
'Gerekirse bir alt lige düşeceğiz'
TİP adaylığını çektiğini duyurmuştu
Ses kayıtları yayınlandı
İmamoğlu İnşaat Genel Müdürü ifade verdi
'Para sayma' soruşturması sürüyor
Makas açılınca, Altınok için sahaya indi
Mansur Yavaş'ı hedef aldı
'Darende'ye hizmet için yola çıktık'
BTP'den Darende'de büyük miting
Ankara anketinden büyük fark çıktı
Mansur Yavaş kendiyle yarışıyor
"Gazze en büyük açık hava mezarlığına dönüştü"
AB Yüksek Temsilcisi Josep Borrell
İsrail'e 35 bin ton silah ve mühimmat taşındı
Büyük çoğunluğu ABD'den
Doğrusu 11 bin dolar
Sığınmacıların geliri Türklere sayılmış!
"Koltukta vakit geçirmeye değil çalışmaya talibiz"
BTP Aksu Adayı Bilal Şahin
Süleymaniye hatadan dönmeli
İstikrarı hakim kılmakta kararlıyız
Parası olan kaçırıyor, olmayan kaçıyor
8 yılda ülkemizden çıkan yerli sermaye miktarı 600 milyar dolar
Kaftancıoğlu da ifadeye çağrıldı
İki şüphelinin ifadesi ortaya çıktı
Erdoğan 4. Kolordu Komutanlığı'nda konuştu
Irak ve Suriye mesajı
Utan dünya!
Bombalardan kurtulanlar açlıktan ölüyor
Ali Koç'tan tarihi çıkış
'Gerekirse bir alt lige düşeceğiz'
TİP adaylığını çektiğini duyurmuştu
Ses kayıtları yayınlandı
İmamoğlu İnşaat Genel Müdürü ifade verdi
'Para sayma' soruşturması sürüyor
Makas açılınca, Altınok için sahaya indi
Mansur Yavaş'ı hedef aldı
'Darende'ye hizmet için yola çıktık'
BTP'den Darende'de büyük miting
Ankara anketinden büyük fark çıktı
Mansur Yavaş kendiyle yarışıyor
"Gazze en büyük açık hava mezarlığına dönüştü"
AB Yüksek Temsilcisi Josep Borrell
İsrail'e 35 bin ton silah ve mühimmat taşındı
Büyük çoğunluğu ABD'den
Doğrusu 11 bin dolar
Sığınmacıların geliri Türklere sayılmış!
"Koltukta vakit geçirmeye değil çalışmaya talibiz"
BTP Aksu Adayı Bilal Şahin
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2024

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.