Diyabet teşhisi nasıl konur?
Uzm. Dr. Müjgan Or, diyabet hastalığının birçok insanın hayatına bir anda giren ve başta karbonhidratlar olmak üzere protein ve yağ metabolizmasını ilgilendiren bir hastalık olduğunu ve dikkat edilmesi gerektiğini söyledi
17.05.2012 00:00:00
Kaç tip diyabet olduğu, nedenleri ve tedavisinin nasıl yapılacağı hakkında bilgiler veren Uzm. Dr. Müjgan Or, "Tip 1 diyabet, daha çok çocuklarda ve genç erişkinlerde görülür. Pankreasta bulunan ve insülin üreten beta hücrelerinin zedelenmesiyle meydana gelmektedir.
Mutlak veya görece bir insülin yetersizliği olduğundan hastalar ömür boyu insülin hormonunu dışarıdan (enjeksiyon yoluyla) almak zorundadırlar. Toplumdaki diyabet vakalarının yüzde 10'unu tip 1 diyabet vakaları oluşturmaktadır. Tip 1 diyabet genel olarak kuzey ülkelerinde daha sık görülmektedir. Tip 2 diyabet ise, sıklıkla erişkinlerde ve şişman kişilerde görülmektedir. Ayrıca tip 2 diyabet hastalarının oldukça büyük bir bölümünün de ailesinde şeker hastalığı vardır. 1. 2. ve 3. derece akrabalarında şeker hastalığı olan kişilerin, tip 2 diyabet hastası olma ihtimali oldukça yüksektir.
Yapılan bilimsel araştırmalara göre; anne ve babasının her ikisinde de şeker hastalığı görülen bir kişinin, tip 2 diyabet hastası olma ihtimali yaklaşık olarak yüzde 25'tir. Bu son derece yüksek oranı göz önünde bulundurarak ebeveynlerinde şeker hastalığı olan insanların, düzenli olarak kan şekerlerini ölçtürmesinde büyük bir yarar vardır. Tip 2 diyabetliler hastalıklarının başlangıcında ve sıklıkla çok uzun bir süre insülin ihtiyacı olmaksızın yaşamlarını sürdürebilmektedirler. Bu nedenle tip 2 diyabet insüline bağımlı olmayan diyabet olarak da isimlendirilmektedir. Genel olarak erişkin nüfusta yüzde 4-8 oranında tip 2 diyabet görülmektedir" dedi.
Uzm. Dr. Or, diyabet teşhisinin, çeşitli uluslararası kuruluşların belirlediği ölçütlere göre konulmakta olduğunu ifade ederek şu bilgileri verdi: "Klasik diyabet bulguları olan bir kişide herhangi bir zamanda ölçülen plazma glikoz düzeyinin 200 mg/dl'ye eşit ya da üzerinde olması. En az 8 saatlik aç (kalori almayan) bir kişide plazma şekerinin 140 mg/dl'ye eşit ya da üzerinde olması. Şeker yükleme testinde (OGTT) 2. saatteki plazma glükoz düzeyinin 200 mg/dl'ye eşit ya da üzerinde olması. Yakın zamanda Amerikan Diyabet Birliği açlık kan şekeri sınırını 126 mg/dl'ye eşit ya da üzerinde olarak belirlemiştir."
Diyabetin nedenleri ve tedavisi ile ilgili de bilgi veren Dr. Or, "Pankreas bezinin yorulması, kandaki şekerin belli seviyede kalması, pankreas bezinin salgıladığı insülin hormonu ile olur. Pankreas bezini yoran etmenler ise, oburluk, şişmanlık, ihtiyarlıktır. Diyabet, bir beslenme hastalığıdır. Bu nedenle dengeli beslenmeye özen gösterilmeli, yani karbonhidrat-protein-yağ dengesi sağlanmalıdır. Yağsız süt, yoğurt, yağsız et, balık, yumurta, patates, hububat, bakliyat yenmelidir. Sebzelerden lahana, tere, soğan, marul, salatalık, turp, domates, patlıcan ve yerelması tavsiye edilir. Meyvelerden ise ekşi elma, limon, greyfurt, yeşil erik, koruk gibi ekşi olanlar tercih edilmelidir" şeklinde konuştu. (İHA)
Mutlak veya görece bir insülin yetersizliği olduğundan hastalar ömür boyu insülin hormonunu dışarıdan (enjeksiyon yoluyla) almak zorundadırlar. Toplumdaki diyabet vakalarının yüzde 10'unu tip 1 diyabet vakaları oluşturmaktadır. Tip 1 diyabet genel olarak kuzey ülkelerinde daha sık görülmektedir. Tip 2 diyabet ise, sıklıkla erişkinlerde ve şişman kişilerde görülmektedir. Ayrıca tip 2 diyabet hastalarının oldukça büyük bir bölümünün de ailesinde şeker hastalığı vardır. 1. 2. ve 3. derece akrabalarında şeker hastalığı olan kişilerin, tip 2 diyabet hastası olma ihtimali oldukça yüksektir.
Yapılan bilimsel araştırmalara göre; anne ve babasının her ikisinde de şeker hastalığı görülen bir kişinin, tip 2 diyabet hastası olma ihtimali yaklaşık olarak yüzde 25'tir. Bu son derece yüksek oranı göz önünde bulundurarak ebeveynlerinde şeker hastalığı olan insanların, düzenli olarak kan şekerlerini ölçtürmesinde büyük bir yarar vardır. Tip 2 diyabetliler hastalıklarının başlangıcında ve sıklıkla çok uzun bir süre insülin ihtiyacı olmaksızın yaşamlarını sürdürebilmektedirler. Bu nedenle tip 2 diyabet insüline bağımlı olmayan diyabet olarak da isimlendirilmektedir. Genel olarak erişkin nüfusta yüzde 4-8 oranında tip 2 diyabet görülmektedir" dedi.
Uzm. Dr. Or, diyabet teşhisinin, çeşitli uluslararası kuruluşların belirlediği ölçütlere göre konulmakta olduğunu ifade ederek şu bilgileri verdi: "Klasik diyabet bulguları olan bir kişide herhangi bir zamanda ölçülen plazma glikoz düzeyinin 200 mg/dl'ye eşit ya da üzerinde olması. En az 8 saatlik aç (kalori almayan) bir kişide plazma şekerinin 140 mg/dl'ye eşit ya da üzerinde olması. Şeker yükleme testinde (OGTT) 2. saatteki plazma glükoz düzeyinin 200 mg/dl'ye eşit ya da üzerinde olması. Yakın zamanda Amerikan Diyabet Birliği açlık kan şekeri sınırını 126 mg/dl'ye eşit ya da üzerinde olarak belirlemiştir."
Diyabetin nedenleri ve tedavisi ile ilgili de bilgi veren Dr. Or, "Pankreas bezinin yorulması, kandaki şekerin belli seviyede kalması, pankreas bezinin salgıladığı insülin hormonu ile olur. Pankreas bezini yoran etmenler ise, oburluk, şişmanlık, ihtiyarlıktır. Diyabet, bir beslenme hastalığıdır. Bu nedenle dengeli beslenmeye özen gösterilmeli, yani karbonhidrat-protein-yağ dengesi sağlanmalıdır. Yağsız süt, yoğurt, yağsız et, balık, yumurta, patates, hububat, bakliyat yenmelidir. Sebzelerden lahana, tere, soğan, marul, salatalık, turp, domates, patlıcan ve yerelması tavsiye edilir. Meyvelerden ise ekşi elma, limon, greyfurt, yeşil erik, koruk gibi ekşi olanlar tercih edilmelidir" şeklinde konuştu. (İHA)
