Doç. Dr. Sühan Tomaç, şaşılığın halen nedeni belli olmayan bir hastalık olduğunu belirtirken, oluşumunda çeşitli faktörlerin rol oynayabildiğini söyledi. En sık olanının ailesel faktörler olabileceğini bildiren Tomaç, “Belli bir genetik geçiş olmamakla birlikte ailede şaşılık, göz tembelliği, yüksek kırma kusuru olanlarda şaşılık daha sık görülür. Her iki gözde göz hareketlerini sağlayan, göz küresinin hemen dışında yer alan 6 adet kas bulunur. Beyin, gözdeki bu kasların ve her iki gözün birbiri ile koordineli çalışmasını sağlar. Beyin kontrolündeki eksiklik veya kaslardaki anatomik ve yapısal bozukluklar, bu kaslardan bir veya daha fazlasının fonksiyonunun bozulmasına ve dolayısıyla şaşılığa neden olur” dedi. Şaşılığın bazen doğumsal olabildiğini ve ilk 6 ay içinde başladığını söyleyen Tomaç, şaşılığın içe, dışa, yukarı veya aşağı olabileceğini bildirdi. Tomaç, “Sonradan gelişen formları ise çoğunlukla 2-4 yaş arasında başlar. Bebeklik döneminde ilk 6 ay içindeki ara ara olan kaymalar normaldir, çünkü iki gözü paralel tutmayı sağlayan beyin kontrolü henüz tam gelişmemiştir” dedi.
Doç. Dr. Tomaç sözlerine şöyle devam etti: “Altı aydan sonra devam eden kaymaların ise düzeltilmesi gerekir. Bebeklik, hatta erken çocukluk döneminde burun kökünün basık olmasından dolayı yalancı kayma izlenimi olabilir. Bu durum çocuk büyüyüp, burun kökü geliştikçe kaybolur. Daha ziyade yan bakışlarda belirgindir, bazen gerçek kayma ile birlikte de olabileceğinden göz doktorunun görmesinde fayda vardır. Kayma hep aynı gözde oluyorsa, o gözde görmenin az olduğunun veya olacağının belirtisidir ve mutlaka muayene edilip sağlam gözün kapatılarak önlem alınmasını gerektirir.”

Kaymalar devamlı olabilir
Kaymalar devamlı olabileceği gibi bazen ve özellikle de dışa kaymalar ara ara olabileceğini veya kaymanın sadece belli bakış pozisyonlarında ortaya çıkabileceğini belirten Doç. Dr. Tomaç, “Bazen beyinden göz kaslarına giden sinirlerde felç oluşmasına bağlı da şaşılık oluşabilir. Felçlere bağlı kaymalar doğumsal olabileceği gibi kafa travması, ateşli hastalık, ileri yaşlarda da hipertansiyon, şeker hastalığına bağlı gelişebilir. Göz hareketlerinde bozukluk ve genellikle kısıtlılık olan bu tip kaymalarda doğumsal değilse genellikle çift görme şikayeti vardır. Altı-sekiz ay içinde geçmezse şaşılık ameliyatı veya ileri yaşlardaki hastalarda prizmatik gözlüklerle tedavi gerektirir” diye konuştu.
Şaşılık tedavisinde ilk olarak gözde herhangi bir kırma kusuru olup olmadığına bakıldığını belirten Tomaç, “Kırma kusurlarının düzeltilmesinde esas amaç görmeyi düzeltmek olmakla birlikte, hipermetropi içe kaymaları, miyopi ise dışa olan kaymaları düzeltebilir. Gözlükle düzelmeyen veya kırma kusuru olmayan hastalarda ameliyat gereklidir. Kayma ara ara ise kontrolün azaldığı veya kaymanın arttığı zaman ameliyat gerekirken, kayma devamlı ve kayma miktarı fazla ise hemen ameliyat yapılabilir” dedi.
Doç. Dr. Toma Okula başlamadan önce kaymanın düzeltilmesi çocuğun psikolojik olarak etkilenmemesi açısından önemli olduğunu dile getirdi. (İHA)