Şimdi dedolarizasyon zamanı

Dedolarizasyon kısaca ekonomiyi dolardan arındırma yani bir nevi mali temizlik demektir. Türkiye ekonomisinin en büyük sorunu çoklu para sistemine sahip olmasıdır. Dış ticaretle hiçbir ilgisi olmayan veya hayatında hiç yurtdışı seyahat yapmayan kişiler dahi ceplerinde döviz bulunduruyorlar. Maalesef ülkemizdeki bu alışkanlık 90'lı yıllarda döviz büfelerinin açılmasıyla başladı. 
Dövizle uzaktan yakından ilgisi olmayan kişilerin döviz talep etmelerinin en büyük sebebi TL'nin tasarruf kabiliyetini yitirmesidir. Cebimizdeki TL günden güne eriyince onu değer kaybetmeyen bir varlığa dönüştürme çabası, döviz talebini harlandırıyor. Çözüm de TL'ye istikrar kazandırmaktan geçiyor. Döviz bozdurma seferberliğinin başarısı da ancak TL'nin istikrara kavuşmasına bağlıdır. 
Piyasada, doların dolaşması emisyonumuzun TL cinsinden olmasının önündeki en büyük engeldir. Hali hazırda eline 3 kuruş para geçirenler döviz büfelerine koşuyor. Memurlar ve sabit gelirliler de bu kervana çoktan katıldılar. Aybaşı gelince çekilen maaşlar dolara çevrilerek harcanıyor. 2001 krizindeki döviz hareketliliğini hatırlatan tablolar olağan hale geldi. 
Doların dizginlenmesi için Milli Para kavramını iyi anlamamız gerekir. Milli Para, 2005 yılında Prof. Dr. Haydar Baş tarafından Milli Ekonomi Modeli'nde tanımlanmıştır. Milli Para, rezerv para olarak dikte ettirilen doların karşılığı olarak değil, ülke kaynaklarına karşılık basıldığı için otomatik olarak doları devre dışı bırakır. Zaten Milli Para meselesi tam olarak anlaşılmaz ve de uygulama sahasına sokulmazsa asla ve kat'a dedolarizasyon eylemi başarılı olamaz. Dedolarizasyonun başarısının olmazsa olmaz şartı Milli Paranın devreye sokulmasıdır. 
İstikrarlı Milli Para devreye girdikten sonra emisyonda dolaşan doların herhangi bir işlevi kalmayacağı için kişilerin ellerinde dolar tutmaları anlamını yitirecektir. Bu sayede dolar talebi sıfıra yaklaşacak ve iç piyasada tamamen ortadan kalkacaktır. Döviz talebi sadece dış ticaretle uğraşanlar ve yurtdışına çıkanlar için bir anlam ifade edecektir. 
Dış ticaret açısından da durum aynıdır. Milletler arası ticarette milli para birimleri rahatlıkla kullanılabilecektir. Böylece dedolarizasyon hem içeride hem de dışarıda ekonomimizin mikrobu haline gelen doları etkisizleştirecektir. ABD Hazine Bakanı john Connally 1971 yılında  "Dolar bizim para birimimiz ama sizin sorununuz." lafını da zat-ı alilerine yedirmiş olacağız. Dış ticarette Milli Paralar devreye girdiğinde dolar onların parası olmaya devam ederken aynı zamanda büyük sorunları haline gelecektir.