Yurttaş Kane'den Başkan Trump'a

Sinemanın bir toplumun karakterini bu kadar iyi yansıttığı başka bir film izlemedim. Amerika'yı anlamak için; sosyal, siyasal ve ekonomik alanda yazılmış onlarca kitap okuyabilirsiniz. Ya da sadece 1941 yapımı siyah beyaz Yurttaş Kane "Citizen Kane" filmini izleyebilirsiniz. 
Üstat yazar ve editörümüz, Okan Egesel Bey'in bu filmle ilgili olarak; filmin ana fikri "rosebud" kelimesi üzerinden yaptığı analiz de en az film kadar orijinaldir. Dinlemenizi tavsiye ederim. 
Yurttaş Kane (Citizen Kane), Amerikan sinemasının da en iyi filmleri arasında gösterilir. Orson Welles'in yönettiği filmi bu kadar önemli yapan; sinema tekniği açısında bazı yenilikler olarak gösterilse de filmi asıl önemli yapan Amerikan toplumu hakkında halen dahi geçerli olan göndermeler yapmasıdır. Filmi izlerken, Kane karakteri üzerinden Amerika'nın çocukluğuna inebilir, toplumun sosyo-psikolojik çözümlemesini yapabilirsiniz.
Film, 1942'de 9 dalda ödüle aday gösterilmiş ve en iyi senaryo dalında ödül almıştır. Film ABD'de "kültürel, tarihi ve estetik olarak önemli" gelmiş geçmiş en mükemmel filmlerden biri olarak kabul edilmektedir. 
Uluslararası ansiklopedilerde filmin karakteri Charles Foster Kane için dönemin Donald Trump'ı olarak bahsedilir. Bu nedenle filmdeki ABD'li medya patronu Citizen Kane üzerinden bugünkü Donald Trump'ı ve Amerikan toplumunu anlarız demek yanlış olmaz. Sermayenin içinde yetişen bir çocuk. Sermaye, güç ve hırsının esiri olup; saldırganlaşan bir Yurttaş Kane karakteri olarak çıkar karşımıza. 
Filmin başından sonuna kadar "rosebud" kelimesi üzerinde oluşturulan gizemin ne olduğunu söylememiz filmi halen izlememiş olanlar için doğru olmaz. Filmi asıl önemli yapan, Amerika'yı anlamak için bize şifre veren de filmin sonunda açığa çıkan "rosebud" dur. Bu kelime, ülkenin en zengin 10 adamı haline gelen Yurttaş Kane'in neden hala mutlu olamadığını da bize anlatır. 
Filmdeki bazı diyaloglardan; "Bu Amerikan halkı nasıl bir insan? Gerçekte Amerika'nın siyaset ve ekonomisi nasıl işliyor?" gibi cevapları da bulabiliriz. İşte Yurttaş Kane filminden bazı diyaloglar:
"Bu kadar zengin olmasam belki iyi bir adam olabilirdim."  
"5. caddenin ortasında birini vursam, hiçbir seçmenim bana sırt dönmez."
"Kane hiçbir şey vermez, sadece bahşiş bırakır." 
"Beni sevmezlerse paramla beni zorla sevmelerini sağlayacağım."
Bugünkü eleştirmenler tarafından dönemin Donald Trump'ı olarak gösterilen filmdeki medya patronu Kane, neredeyse her şeye sahip olmuştur. Filmde her şeyi isteyen o duygusuz ve bencil adam; bir tek başkan olamamıştır. Filmde verilen mesajların tamamı bugünkü Amerikan toplumu için de aynen geçerlidir. Onu da Donald Trump başarmıştır. Anlaşılıyor ki 1941 yapımı siyah beyaz film Yurttaş Kane "Citizen Kane" den bugünkü başkan Donald Trump'a Amerikan toplumunda ve siyasetinde değişen bir şey yok. Zira filmde 1941 yılında verilen mesajların tamamı bugünkü Amerikan toplumu içinde aynen geçerlidir. Kiminle müttefik olduğumuzu iyi bilelim.