AB Dönem Başkanı Belçika, gelecek hafta sonu yapılacak Laeken zirvesi öncesinde, Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası (AGSP) konusunda sıkıntılı günler geçiriyor

Geçen haftaya kadar, AGSP'nin "Türkiye tarafından bloke edildiğini" açıklarken, "sataşkan ve tehditkar" tavırları dikkati çeken AB Dönem Başkanı Belçika Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Louis Michel'in, ABD, İngiltere ve Türkiye arasında varılan uzlaşmadan sonra, "susmayı tercih ettiği" gözlemleniyor.

Cem umut basıyorNATO toplantıları için Brüksel'de bulunan Dışişleri Bakanı İsmail Cem, AGSP konusunda, "Biz bir metin üzerinde anlaştık. Bize, (Siz merak etmeyin, biz garanti veriyoruz) gibi sözler söylenmiş olması söz konusu değil. Ortada çok ciddi bir metin var. NATO-AB işbirliği kapsamında, bu metinüzerinde üçlü bir karar alındı. (ABD, İngiltere, Türkiye). Garanti, metinin içindedir. Biz, NATO ve AB'nin kabul edeceği metini hazırladık. İkibuçuk senedir bunun mücadelesini veriyoruz. Bu metin, yazılı veya sözlü güvenceden çok daha güçlü bir şeydir. Şimdi bu metin NATO'da aynen kabul edilip, AB tarafından da benimsenir ve kural olursa, AGSP konusu çözümlenmiş ve AB-NATO arasındaki sağlıklı işbirliğinin temeli ortaya çıkmış olacak.

Metnin içeriğini, resmiyet kazanmadan açıklayamıyoruz. Bizim için en önemli olan, Türkiye'nin güvenliğini doğrudan ilgilendiren konular çözüldü. Teknik askeri konular fevkalade önemliydi. Askerimiz bu konulara çok hakim. Bu konular da çözüldü. AB tarafından düzenlenecek, NATO imkan ve yeteneklerinin kullanılmadığı operasyonlarda kısmen mesafe alındı, tam istediğimiz gibi olmadı.

Oluşan bir Avrupa gücünün dışında kalmamak da çok önemliydi. (Türkiye uzlaşmıyor, kabul etmiyor) deniyordu. Uzlaştık, herkesten de teşekkür aldık. Başbakan, Genelkurmay Başkanı, koalisyon liderleri tam mutabakat içinde onayladılar. Olay bizim için bitti. Bundan sonrası, AB'nin kendi meselesidir."

AB Dönem Başkanı sinirliAB Dönem Başkanı sıfatıyla, NATO-AB Konseylerinin ortak toplantısından sonra basının karşısına çıkan Louis Michel, AGSP'nin Laeken zirvesinde operasyonel olacağını ve bunun tarihi bir karar oluşturacağını söyledikten sonra, "Çok hassas bir konu olduğu için derinine inmek istemiyorum" dedi.

Michel, bu konuyla ilgili soru soran yabancı bir gazeteciye de sert tepki göstererek, "Galiba beni anlamadınız, bu konuda sorulara yanıt vermeyeceğimi söyledim" diye konuştu.

Muhabir sorusunun, Michel'e değil, basın toplantısına katılan NATO Genel Sekreteri George Robertson ve AB Yüksek Temsilcisi Javier Solana'ya yönelik olduğunu söyleyerek söz aldı ve "Ankara ile varılan anlaşmadan memnun musunuz yoksa siz de susmayı mı tercih ediyorsunuz?" sorusunu yöneltti.

Michel'in tavrından rahatsız ve sorunun kendilerine yöneltilmesinden memnun gözüken Robertson ve Solana, uzun yanıtlar vererek farklı bir yaklaşım sergilediler.

Robertson, özetle "bu konuda çok şey söylenebileceğini, Ankara'davarılan uzlaşmanın olumlu yönde atılmış önemli bir adım olduğunu, uzunsüredir askıda bekleyen, çözümü zor bir sorunun söz konusu olduğunu, AB kanadından da pozitif bir bakış gerektiğini" ifade etti.

Solana da, "Ankara'da varılan uzlaşmanın çok pozitif ve yapıcı olduğunu, 15'ler tarafından ciddiyetle inceleneceğini umut ettiğini, konunun Pazartesi günü yapılacak AB Genel İşler Konseyi'nde veya Laeken zirvesi sırasında sonuca ulaştırılacağına inandığını" söyledi.

Yunanistan vetoyu planlıyorBelçikalı diplomatik kaynaklar, Ankara'da yapılan "zorlu müzakerelerde", İngiltere'nin, AB'yi temsil ettiğini ve AB başkentleri ile diyalog halinde görüşmeleri yürüttüğünü kabul ediyorlar.

Yunanistan'ın "bazı itirazları, tereddütleri ve değişiklik önerileri" olduğunu kaydeden Belçikalılar, "sorunun çözülmüş sayılmadığını, çok hassas bir döneme girildiğini" söylerken, "topun AB kanadında olduğunu" da onaylıyorlar.

AB Konseyi toplantıları sırasında gelişmeleri yorumlayan bir diplomat, "Türkiye'yi eleştirmenin daha kolay olduğunu, Belçika'nın rahatsızlığının, AB bünyesinden bir uzlaşmazlık çıkacak gibi gözükmesinden kaynaklandığını" söyledi. Aynı diplomat, "Müzakereler sırasında Ankara'nın, AB Dönem Başkanı Belçika'ya fazla yüz vermediğini" ileri sürerek, güya "zaten sorunlu ve sönük geçen Belçika Dönem Başkanlığı'nın, olası bir başarıda imzasının bulunmayacak olmasının sıkıntısını yaşadığını" savundu.

Ecevit nasıl bu kadar net konuşabiliyor?

AGSP konusunda son durum analizi, 14-15 Aralık tarihinde yapılacak Laeken zirvesinde gerçekleştirilebilecek. AB ülkeleri, "Ankara ile yeni tartışmalara girmek gereği ve olanağı bulunmadığının bilinci ile" bu tarihe kadar Atina'yı ikna çabalarını sürdürecekler.

Öte yandan Brüksel'de durum bu merkezde iken Başbakan Bülent Ecevit'in Ankara'da, "AGSP'nin, NATO olanaklarından yararlanmadan, kendi başına girişeceği harekatlarda da Türkiye'ye danışacağı, AGSP'nin Türkiye'ye yönelik herhangi bir harekatının söz konusu olmayacağı" şeklindeki net ve kesin açıklamaları ihtiyatla karşılandı.