Masa başında alınan kararın sonucu

Ünlü tarihçi Herodot, Pers'lerin karar alışlarını şöyle anlatır: "Persler önemli kararlar alacakları zaman bunu içki masalarında tartışırlardı. Sonra aynı kararı bir de ayık kafayla gözden geçirirlerdi. Uygun bulurlarsa uygularlardı. Ayık olarak aldıkları kararları da içki masalarında tartışırlardı."

"Bu şekilde karar almak ne kadar da saçma" dilebilirsiniz. Haklısınız, gerçekten saçma ama burada öyle yada böyle alınan kararları tekrar gözden geçirme söz konusu. Masa başında alınan bazı kararların alınış tarzı, çok mu mantıklı? Mizah konusu olabilecek yüzlerce karar göstermek mümkün.

Bu hükümet döneminde de masa başında kararlar alınıyor ve aynı yanlışlıklar sürüyor. Mesela, hükümet, Bangledeşli Prof. Dr. Muhammed Yunus'un "Yolsuzbank" projesine büyük bir heyecanla sarıldı. Anlı şanlı toplantılar düzenlendi, iddialı konuşmalar yapıldı. Prof. Dr. Yunus bile şaşkınlığını gizleyemedi ve "projemiz, bu güne kadar hiç bir ülkede bir Başbakan tarafından başlatılmadı." demek zorunda kaldı. Peki bu projeden istenen sonuç alındı mı? Hayır. Alınmadı, alınamazdı. Çünkü Türkiye'nin şartları ile Bangledeş'in şartları aynı değildi. Ayrıca bu proje devlet eliyle uygulanabilecek bir proje değildi. Bunlar projeye öncülük eden Diyarbakır AKP milletvekili Prof. Dr. Aziz Akgül'ün iyi niyetinden şüphe ettiğimiz için söylemiyoruz. Amacımız, alan çalışması yapmadan alınan kararları isabetsizliğine dikkat çekmektir.

Masa başında alınan ve fiyasko ile sonuçlanan bir başka karardan söz etmek istiyorum. Tarım Bakanlığı geçen yıl "Kırsal alanda Sosyal destek projesi" adıyla bir proje başlattı. Proje Tarım ve Köyişleri Bakanı Sami Güçlü ile Devlet Bakanı Beşir Atalay'ın protokol imzalamasıyla başlatıldı. Protokol, kırsal kesimlerde yaşayan ekonomik ve sosyal durumları iyi olmayan çiftçilere Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Teşvik Fonu (Fak-Fuk Fonu) desteği ile süt ve koyun dağıtılmasını içeriyordu. Belirtilen şartları taşıyan yoksul çiftçilere, iç piyasadan ihale usulü ile 200 trilyon liraya temin edilen hayvanlar dağıtıldı. Tabi ki bedava değil. Çiftçiler borçlandırıldı. Bakanların, bürokratların, çok sayıda basın mensubunun katıldığı törenle dağıtılan hayvanların ne yazık ki 270'i öldü. Şimdi ne olacak? Kredi kullanan fakir çiftçiler, inekleri kaybettikleri için haliyle borçlarını ödeyemeyecekler.

Araştırma, inceleme yapmadan alınan kararın sonucu elbette böyle olur. Hükümet iyilik yapayım derken, fakir çiftçilerimize kötülük yaptı. Dertli başlarını daha çok derde soktu. Halbuki tarım bakanlığının bu projeyi uygulamaya koymadan önce araştırma yapması, alt yapıyı hazırlaması ve çiftçileri eğitmesi gerekirdi. Bu hayvanları alan çiftçiler, bunları nasıl bir ahırda, hangi şartlarda besleyecektir? Kendisini beslemekten yoksun çiftçi, hayvan besleyebilir mi? Bu sorulara cevap aranmadı. Bu hayvanları dağıtan yetkililer herhalde hayvan bakımının bir bilgi ve tecrübe istediğini bilmiyorlardı. Bilmeyebilirler ama bilenler uyardılar. Niçin kulak asmadılar? Kaynak yetersizliği bahane edilerek tarımsal destekleri azaltan hükümet, maalesef 200 trilyonluk bir kaynağı çarçur etmiştir. Eğer bu kaynak rasyonel bir şekilde tarım sektörüne aktarılsaydı. Bir çok yaraya merhem olabilirdi.

Zengin ülkelerin çiftçisi, devletten aldığı sübvansiyonlarla ayakta duruyor. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ülkelerin çiftçileri geçtiğimiz yıl 257.3 milyar dolar tutarında devlet desteği aldılar. OECD'nin yıllık raporunda yer alan verilere göre OECD ülkesi çiftçilerinin 2003 yılı kazançlarının yüzde 32'si sübvansiyonlardan oluşuyor. En çok devlet desteği alan çiftçiler, İsviçre, Norveç, Kore ve Japonya'da sübvansiyon oranı yüzde 58 ile 74 arasında değişiyor.

Türkiye'de ise bu gelişmelerin tam tersi yapılıyor. Teknik bakımdan bile tarıma destek verilmiyor. Çiftçilerimiz hâla, dededen babadan gördüğü usullerle ürün yetiştirmeye çalışıyor. Ziraat mühendislerimiz de işsiz geziyorlar. Dahası, "İşlenecek toprağı boş duran bir ülkede ziraat mühendisi nasıl işsiz olur." diye soran bir yetkili de çıkmıyor.