'Neme gerek' ahlakına son!

Dünkü yazımızda Kanuni'nin, mürşidi Yahya Efendi'ye sorduğu bir sorudan bahis açmıştık. Ve bu soruya aldığı kısa fakat hikmetli cevabın arka planını bugünkü yazımızda açıklayacağımızı belirtmiştik.Öyle yapacağız.Önce soruyu ve cevabı tekrar hatırlayalım isterseniz.Kanuni hocasına sorar:- Devletimizin encamı ne ola?Cevap kısa ve hikmetlidir:- Neme gerek!Dün, bu cevap karşısında Kanuni'nin ne tür duygular geçirdiği bahsine kısa da olsa değinmiştik.Dilerseniz, cevabın mahiyetini biraz geciktirelim ve Yahya Efendi'nin cevap şekline küçük bir not düşelim.Aslına bakılırsa bu cevap şekli Yahya Efendi'ye has bir özellik değil. Genelde bütün Hak dostlarının bu tür halleri mevcut. Bu, muhatabı sabır imtihanıyla karşı karşıya bırakan bir üslup. Ayrıca hikmetli sözü işitenin, gönül dünyasında çıktığı o gizemli yolculuk da cabası.Biliyoruz ki erenlerin işi talipleri Hakka iletmektir. Bu yolculuk kalp yoluyla gerçekleşir. Talip bu yolculuk esnasında -tabiri caizse- halden hale geçer. Sorular sorar, cevaplar bekler; hikmetin peşini kovalar anlayacağınız.İşte bu noktada mürşid, talibi, maksada eriştirmek gayesiyle bazen çetrefilli soruların merkezinde bırakır. Fakat bu durum, kafa karışıklığı oluşturan hallerle, psikolojik açmazlarla karıştırılmasın. Bu halde talip yalnız değildir; mürşidin sıkı kontrolü altındadır.Neyse maksadımız tasavvufun inceliklerini anlatmak değil. Buna ilmimizin yetmeyeceği aşikar.Bu kısa parantezi açmamızın sebebi, devlet idaresini elinde bulunduran irade ile ona yol gösterici konumundaki insan arasındaki ilişkiyi vurgulamaktan ibaret.Gelelim bu hikmetli ve kısa cevabın perde arkasına.Gönül adamı Yahya Efendi 'neme gerek' ifadesiyle öyle bir gerçeğin altını çizmiştir ki; o gerçek devleti devlet yapan en önemli unsurdur. Adaletten bahsediyoruz. Hakkın sahibine teslim edilişinden, hukuktan bahsediyoruz.Evet, Yahya Efendi şunu demek istemektedir unvanı 'Muhteşem' olan büyük padişaha:- Eğer zulüm yayılır, fakir fukara feryada başlarsa ve devletin yönetim kademelerinde olanlar kendi menfaatlerini devletin menfaatinin üzerine çıkarırlarsa, üstelik, bütün bunlar olurken birileri bunları görür de sesini çıkarmazsa ve 'Amaaan neme gerek' derlerse, bil ki devletin yıkılışı yakındır.İşte Allah dostunun 'neme gerek' veciz ifadesinin arka planı bu. Müthiş bir öngörü. Tam isabet.Tarihin akışına şöyle bir baktığımızda Yahya Efendi'nin tespitinin aynen çıktığını görüyoruz. Yetkiyi elinde bulunduranların, bunun ağır bir sorumluluk olduğu gerçeğinden hareket etmek yerine, 'bu yetkiyle acaba kendime hangi menfaati sağlarım' duyguyla hareket etmeleri koskoca bir devletin sonunu getirmiştir. Ve tarih bu örneklerle doludur.Peki günümüzde durum nedir?Bana göre daha da vahimdir. Güvenerek yetki verdiğimiz insanlar bugün ya istismarın baş aktörüdür ya da buna göz yumanlar safındadır. Yani 'neme gerek' diyenlerden.Peki biz bu işin neresindeyiz? Tabii ki tam ortasında. Yetki sahibinin istismarına 'ahlanmak' işin en kolay tarafıdır ve sorumluluğu üstümüzden atmanın da beyhude gayretidir. Yani biz de 'neme gerek'ciyiz.Bu böyle gider mi?Git-mez.Önce biz 'neme gerek' ahlakından kurtulacağız. Sorumluluk alacağız. Günlük kaygıların cenderesinden kurtulup, büyük ufuklara gözümüzü dikeceğiz.Ve büyük ufuklara gözünü dikmiş, yüce gönüllü insanlara emaneti teslim edeceğiz.