Kayıtdışının faturası ağır

Türk-İş'in hazırladığı rapora göre, kayıt dışı çalışanlar nedeniyle devletin toplam sosyal güvenlik primi ve vergi kaybı, asgari ücret düzeyi dikkate alındığında yıllık 21.2 milyar lirayı buluyor

Türkiye'nin en büyük işçi sendikası konfederasyonu Türk - İş, kayıt dışı istihdamın maliyetine yönelik bir rapor hazırladı. Raporda, kayıt dışı istihdamın, çalışanların gelir getirici çalışmalarının kısmen veya tamamen ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının (Sosyal Güvenlik Kurumu, Gelir İdaresi Başkanlığı, Bölge Çalışma Müdürlüğü, İŞKUR İl Müdürlüğü) bilgisi dışında bırakılması olduğu vurgulandı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Hanehalkı İşgücü Araştırması 2010 yıllık sonuçlarına göre, esas işlerinden dolayı herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna kayıtlı olmayanların toplamının 9 milyon 772 bin kişiye ulaştığına dikkat çekilen raporda, bunların 3 milyon 535 bininin ücretli veya yevmiyeli, 3 milyon 95 binin ise kendi hesabına çalışan konumunda olduğuna işaret edildi.

Kayıtdışı oranı yüzde 43.3TÜİK verilerine göre, 2010 yılı itibariyle kayıt dışı istihdam oranının yüzde 43.3 seviyesinde olduğu belirtilen raporda, Türkiye'de ücretli veya yevmiyelilerle kendi hesabına çalışan, ancak herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna kayıtlı olmayanların toplamının 6 milyon 630 bini bulduğu kaydedildi. Türkiye'de kayıt dışı istihdamın ülke ekonomisine ve sosyal güvenlik sistemine maliyetinin yüksek olduğu vurgulanan raporda, asgari ücret temel alınarak yapılan bir hesaplamanın, kayıt dışı istihdam nedeniyle alınamayan sosyal güvenlik prim ve vergi kaybının boyutunu ortaya koyduğu ifade edildi.Raporda, 2010 yılında geçerli olan yıllık ortalama asgari ücret tutarının brüt 744.75 lira olduğuna dikkat çekilerek, "Kayıt dışı istihdam edilen 6 milyon 630 bin kişinin, asgari ücret tutarı üzerinden kayıtlı duruma getirilmesi durumunda, devletin gerek sosyal güvenlik primi (işsizlik sigortası primi dahil) ve gerek gelir vergisi açısından önemli geliri söz konusu olacaktır" denildi. Rapora göre, 3 milyon 335 bin ücretli ve yevmiyeli için asgari ücret üzerinden ödenmesi gereken sigorta primi ve vergi toplamı yıllık 11.9 milyar liraya karşılık geliyor. Bunun 9 milyar 4 milyon 69 lirasını SGK primi, 1 milyar 708 milyon 678 lirasını gelir vergisi, 947 milyon 875 bin lirasını işsizlik sigortası primi, 208 milyon 706 bin lirasını ise damga vergisi oluşturuyor. Kendi hesabına çalışan 3 milyon 95 bin kişi için ödenmesi gereken sosyal güvenlik prim tutarı da 9 milyar 266 milyon 105 bin liraya ulaşıyor.