Büyük Çerkes Sürgünü ve soykırımı, tarihsel bağlamda değerlendirildiğinde, bir halkın yaşadığı en büyük trajedilerden biri. Bu olay, sadece Çerkeslerin değil, insanlık tarihinin de kara lekelerinden biri olarak kabul ediliyor. Çerkeslerin yaşadığı bu acı dolu süreç, günümüzde de anılmakta ve tarihsel bir bilinç oluşturulmaya çalışılıyor.
19. yüzyılın ortalarında gerçekleşen Büyük Çerkes Sürgünü ve soykırımı, Kafkasya'nın yerli halklarından olan Çerkeslerin tarihindeki en trajik olaylardan biri. Bu olay, Rus İmparatorluğu'nun Kafkasya'yı kontrol altına alma çabaları sonucunda meydana gelmiş ve yüz binlerce Çerkes'in topraklarından zorla çıkarılması ve binlercesinin ölümüyle sonuçlandı.
Tarihsel Arka Plan
Çerkesler, yüzyıllardır Kafkasya'nın batı bölgelerinde yaşayan, kendine özgü kültürleri ve dilleri olan bir halk. Rusya'nın Kafkasya'yı ele geçirme politikası, 18. yüzyılın sonlarından itibaren başlamış ve 19. yüzyıl boyunca devam etti. Rus İmparatorluğu, Kafkasya'nın stratejik önemini fark etmiş ve bu bölgeyi kontrol altına almak için uzun soluklu bir askeri harekat başlattı.
Sürgünün Nedenleri
Büyük Çerkes Sürgünü'nün temel nedenleri, Rus İmparatorluğu'nun Kafkasya'yı kolonize etme ve bu bölgeyi tamamen kontrol altına alma isteğinden kaynaklanıyordu. Çerkesler, Rusların bu emellerine karşı direniş göstermiş ve uzun süre Rus işgaline direndiler. Ancak, Rusların askeri üstünlüğü ve Çerkeslerin modern silahlardan yoksun oluşu, bu direnişin kırılmasına yol açtı.
Sürgün ve Soykırım Süreci
1864 yılı, Çerkesler için en acı verici yıl oldu. Bu yıl, Çerkes direnişinin tamamen kırıldığı ve Çerkeslerin büyük çoğunluğunun topraklarından sürüldüğü yıldır. Rus ordusu, köyleri yakmış, insanları katletti ve sağ kalanları Karadeniz kıyılarına sürdü. Buradan Osmanlı İmparatorluğu'na zorla göç ettirilen Çerkesler, insanlık dışı koşullarda yolculuk etmiş ve binlercesi bu süreçte hayatını kaybetti.
Sürgünün sonuçları
Büyük Çerkes Sürgünü ve soykırımı, Çerkes halkının demografik yapısını büyük ölçüde değiştirmiş ve diaspora topluluklarının oluşmasına neden oldu. Günümüzde Türkiye, Suriye ve Ürdün gibi ülkelerde önemli sayıda Çerkes diasporası bulunuyr. Sürgün, Çerkes kültürü ve kimliği üzerinde derin izler bırakmış ve Çerkeslerin tarihindeki en büyük travmalardan biri oldu.
Bu trajik olay, Çerkes kültürünün korunması ve yeniden inşası sürecini de etkiledi. Diasporadaki Çerkesler, kültürel kimliklerini ve dillerini koruma çabası içinde olmuşlar ve bu konuda çeşitli sivil toplum örgütleri kurdular. Sürgün ve soykırımın anılması, Çerkesler için bir kimlik unsuru haline gelmiş ve her yıl anma etkinlikleri düzenleniyor.
Büyük anma Düzce'de
Kafkas Dernekleri Federasyonu (KAFFED) bu yıl 21 Mayıs 1864 Çerkes Soykırımı ve Sürgünü Anma Etkinlikleri programı için 25 Mayıs günü Düzce'de bir anma programı düzenliyor. Nart ateşinin yakılacağı etkinlikte, sürgünde hayatını kaybeden soydaşlarını anacak olan Çerkesler, çeşitli etkinliklerle de sürgün ve soykırımı anacak.
Kayseri Kafkas Derneği ve Eskişehir Kafkas Kültür dernekleri de 21 Mayıs günü kendi şehirlerinde sürgün anma programları düzenleyecek.
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, sosyal medya hesabından paylaşım yaparak, 'Aziz milletimizin bilmesini isterim ki; insan kaçakçılığı yaparak, ülkemizi düzensiz göçün hedefi ve transit geçiş yolu haline getirmeye çalışan insan tacirlerine asla fırsat vermeyeceğiz. Ülkemizin her bölgesinde kararlılıkla sürdürdüğümüz operasyonlarımız aralıksız devam edecek' ifadelerine yer verdi.
Bakan Yerlikaya'nın paylaştığı bilgilere göre Göç İdaresi Başkanlığı ile Emniyet Genel Müdürlüğü Göçmen Kaçakçılığıyla Mücadele ve Hudut Kapıları Daire Başkanlığı koordinesinde Kocaeli İl Emniyet Müdürlüğünce yapılan çalışmalar sonucu; Kocaeli merkezli Kayseri, Manisa, Mersin, Eskişehir, Isparta, İstanbul ve Uşak'ta göçmen kaçakçılığı organizatörleri ve düzensiz göçmenlere yönelik düzenlenen operasyonlarda 25 şüpheli yakalandı ve 25'i de tutuklandı. 86 düzensiz göçmen ise yakalandı. Hatay İl Emniyet Müdürlüğü Göçmen Kaçakçılığıyla Mücadele ve Hudut Kapıları Şube Müdürlüğünce düzenlenen operasyonda ise 7 şüpheli yakalanırken 4'ü tutuklandı. 3'ünün işlemleri devam ediyor. 106 düzensiz göçmen yakalandı. Ankara merkezli Bursa, Adana, Gaziantep ve Şanlıurfa'da düzenlenen operasyonlarda da yakalanan 8 şüpheli de tutuklandı. Yakalanan düzensiz göçmenler, İl Göç İdaresi Müdürlüklerine teslim edildi ve sınır dışı işlemleri başlatıldı. Operasyonlar sonucu, suçta kullanıldığı tespit edilen 14 adet araç ile çok miktarda dövize el konuldu.
Yapılan son değerlendirmelere göre, ülke genelinin parçalı yer yer çok bulutlu, Akdeniz'in iç kesimleri, İç Anadolu'nun güneyi ile Afyonkarahisar, Ankara, Çankırı, Kars, Ardahan, Bitlis, Van, Hakkari, Gaziantep ve Kilis çevrelerinin yerel sağanak ve gök gürültülü sağanak yağışlı geçeceği tahmin ediliyor.
Marmara'nın güneyi, Ege ve Batı Akdeniz'de toz taşınımı bekleniyor.
Meteoroloji Genel Müdürlüğünden alınan tahminlere göre, hava sıcaklıklarında önemli bir değişiklik beklenmiyor, genellikle mevsim normalleri civarında seyredecek. Rüzgarın genellikle kuzeyli, yurdun güney kesimlerinde batı yönlerden hafif, ara sıra orta kuvvette, yağış alan yerlerde yağış anında yer yer kuvvetlice esmesi bekleniyor.
MARMARA
Parçalı bulutlu geçeceği tahmin ediliyor. Bölgenin güney kesimlerinde toz taşınımı bekleniyor.
EDİRNE °C, 27°C
Parçalı bulutlu
İSTANBUL °C, 23°C
Parçalı bulutlu
KIRKLARELİ °C, 24°C
Parçalı bulutlu
KOCAELİ °C, 26°C
Parçalı bulutlu
EGE
Parçalı ve az bulutlu, Afyonkarahisar çevrelerinin öğle saatlerinden sonra yerel sağanak ve gök gürültülü sağanak yağışlı geçeceği tahmin ediliyor. Bölge genelinde toz taşınımı bekleniyor.
A.KARAHİSAR °C, 26°C
Parçalı, yer yer çok bulutlu, öğle saatlerinden sonra yerel sağanak ve gök gürültülü sağanak yağışlı
DENİZLİ °C, 33°C
Parçalı bulutlu
İZMİR °C, 28°C
Parçalı ve az bulutlu
MANİSA °C, 32°C
Parçalı ve az bulutlu
AKDENİZ
Parçalı bulutlu, iç kesimlerinin yer yer çok bulutlu, yerel sağanak ve gök gürültülü sağanak yağışlı geçeceği tahmin ediliyor. Bölgenin batısında toz taşınımı bekleniyor.
ADANA °C, 30°C
Parçalı, yer yer çok bulutlu, kuzey çevreleri yerel sağanak ve gök gürültülü sağanak yağışlı
ANTALYA °C, 26°C
Parçalı ve az bulutlu, iç kesimleri yer yer çok bulutlu
BURDUR °C, 29°C
Parçalı bulutlu
HATAY °C, 29°C
Parçalı bulutlu
İÇ ANADOLU
Parçalı, yer yer çok bulutlu, bölgenin güneyi ile Ankara ve Çankırı çevrelerinin yerel sağanak ve gök gürültülü sağanak yağışlı geçeceği tahmin ediliyor.
ANKARA °C, 25°C
Parçalı, yer yer çok bulutlu, öğle saatlerinden sonra kısa süreli yerel sağanak ve gök gürültülü sağanak yağışlı
ÇANKIRI °C, 27°C
Parçalı, yer yer çok bulutlu, öğle saatlerinden sonra kısa süreli yerel sağanak ve gök gürültülü sağanak yağışlı
ESKİŞEHİR °C, 26°C
Parçalı, yer yer çok bulutlu
KONYA °C, 27°C
Parçalı, yer yer çok bulutlu, öğle saatlerinden sonra yerel sağanak ve gök gürültülü sağanak yağışlı
BATI KARADENİZ
Parçalı bulutlu geçeceği tahmin ediliyor.
BOLU °C, 24°C
Parçalı bulutlu
DÜZCE °C, 26°C
Parçalı bulutlu
SİNOP °C, 19°C
Parçalı bulutlu
ZONGULDAK °C, 19°C
Parçalı bulutlu
ORTA ve DOĞU KARADENİZ
Parçalı bulutlu geçeceği tahmin ediliyor.
AMASYA °C, 26°C
Parçalı bulutlu
SAMSUN °C, 21°C
Parçalı bulutlu
TOKAT °C, 24°C
Parçalı bulutlu
TRABZON °C, 18°C
Parçalı bulutlu
DOĞU ANADOLU
Parçalı ve çok bulutlu, Kars, Ardahan, Bitlis, Van ve Hakkari çevrelerinin yerel sağanak ve gök gürültülü sağanak yağışlı geçeceği tahmin ediliyor.
ERZURUM °C, 18°C
Parçalı ve çok bulutlu
KARS °C, 16°C
Parçalı, yer yer çok bulutlu, öğle saatlerinden sonra yerel sağanak ve gök gürültülü sağanak yağışlı
MALATYA °C, 27°C
Parçalı bulutlu
VAN °C, 18°C
Parçalı ve çok bulutlu, yerel sağanak ve gök gürültülü sağanak yağışlı
GÜNEYDOĞU ANADOLU
Parçalı bulutlu, Gaziantep ve Kilis çevrelerinin öğle saatlerinden sonra yerel sağanak ve gök gürültülü sağanak yağışlı geçeceği tahmin ediliyor.
DİYARBAKIR °C, 30°C
Parçalı, yer yer çok bulutlu
GAZİANTEP °C, 30°C
Parçalı, yer yer çok bulutlu, öğle saatlerinden sonra yerel sağanak ve gök gürültülü sağanak yağışlı
SİİRT °C, 28°C
Parçalı, yer yer çok bulutlu
ŞANLIURFA °C, 34°C
Parçalı bulutlu
