Türkiye'm... “Mardin”

Merhaba dostlar! Öncelikle bu köşeye ilginizden dolayı teşekkür ederim, bazı dostlar bana sormuşlar neden Akdeniz veya Ege bölgesinden başlamadın diye. 

Evet doğru, Akdeniz ve Ege bölgeleri bu cennet vatanın adeta eşsiz güzelliklerini içinde barındırıyor, tabi ki oraları da bu köşeye taşıyacağım ama Güneydoğu ve Doğu Anadolu bölgelerinden başlamamın sebebi, ülkemizin büyük yerleşkelerinde yaşayan vatandaşlarımızdan birçoğu kendi atalarının yaşadığı hatta doğduğu yerlere hayatlarında bir defa dahi gitmemiş olmaları. Ben de biraz da o arkadaşlara ve tabi ki keşfetmeyi seven tüm ülkemiz insanına rota çizmelerine yardımcı olmak istediğimden bu şehirlerimizden başlamak daha uygun olur diye düşündüm.

Evet, isteseniz bu hafta da sizleri yine Güneydoğu Anadolu bölgesine götüreyim, Güneydoğu Anadolu bölgesinin eşsiz güzelliklerle dolu Dicle Bölümü'nde yer alan Mardin, bu haftaki gezimizin durağı olarak benzersiz bir deneyim sunuyor. Bu tarihi şehir, sadece Türkiye'nin değil, dünyanın da dikkatini çeken bir kültür mozaiğine sahip. Mardin'in taş sokakları, mimari harikaları ve derin tarihî geçmişi, ziyaretçilerine adeta tarihte yolculuk yaptırıyor.

Mardin, birbirinden etkileyici tarihi yapılarıyla ünlüdür. Bunların başında da Mardin Kalesi yer alır, Türkiye'nin en eski ve en etkileyici yapılarından biri olarak kabul edilir. Mardin şehrinin muhteşem manzarasına hakim bir tepenin üzerinde yer alır. Bu kale, tarihi boyunca pek çok farklı medeniyete ev sahipliği yapmıştır ve bu da onu kültürel açıdan son derece zengin bir miras haline getirmiştir. 

Artuklular, Akkoyunlular ve Osmanlılar gibi büyük imparatorluklar, kaleyi stratejik bir askeri üs olarak kullanmışlar ve zamanla kaleye kendi mimari özelliklerini eklemişlerdir. Mardin Kalesi, sarp kayalıklar üzerine inşa edilmiş ve doğal savunma avantajları sayesinde tarihin çeşitli dönemlerinde neredeyse ele geçirilemez olarak kabul edilmiştir. Kalenin içinde ve çevresinde, dönemin sosyal ve askeri yaşamına dair pek çok yapı bulunmaktadır. 

Turistler için Mardin Kalesi, sadece tarihi ve mimari özellikleriyle değil, aynı zamanda buradan Mardin şehri ve Mezopotamya ovasının o uçsuz bucaksız manzaralarını sunmasıyla da büyük ilgi çeker. Kaleye çıkan dar sokaklar ve tarihi evler, ziyaretçilere adeta zaman içinde bir yolculuk yapma fırsatı sunar. Mardin'in simgesi haline gelen kale, şehrin kültürel mirasını koruma ve tanıtma çabalarının da bir parçasıdır. 

Şehrin en uğrak bir diğer yeri de tarihi Ulu Camii'dir. Yaklaşık olarak 11. yüzyılda Artuklular döneminde inşa edilmiş olan bu eser, Mardin'in mistik atmosferi içinde adeta bir zaman yolculuğuna çıkartır ziyaretçilerini. Mardin'in eşsiz taş işçiliğinin ve İslami mimarinin özelliklerini taşıyan Ulu Camii, şehrin en yüksek noktasında konumlandığı için etkileyici bir manzaraya da sahiptir.

Mardin Ulu Camii, çoğunlukla kesme taştan yapılmış olup, dikkat çekici minaresi ile ünlüdür. Minare, İslam dünyasında nadir görülen spiral şeklinde bir yapıya sahiptir ve bu özelliğiyle ziyaretçilerin ilgisini çeker. Caminin iç mekânı, sadeliği ve huzur veren atmosferi ile dikkat çekerken, dışarıdan bakıldığında ise Mardin'in tarihi dokusuna mükemmel bir şekilde uyum sağlar.

Mardin'de gezdikçe tarihin tozlu sayfalarını bir bir aralar gibi olursunuz. Bu sayfalardan biri de Kasımiye Medresesi'ne açılır, Artuklular döneminde başlanıp, Akkoyunlular zamanında 15. yüzyılın sonlarında tamamlanmış olan bu eser, Mardin'in zengin tarihini ve mimari çeşitliliğini gözler önüne serer. 

Kasımiye Medresesi, taş işçiliğinin ince detaylarıyla dikkat çeken muazzam bir yapıdır. Bu yapı, eğitimden sağlığa birçok farklı amaca hizmet etmiş, zaman içinde değişen ihtiyaçlara göre farklı kullanımlara ev sahipliği yapmıştır.

Mardin evleri yapı itibari ile çok özel evlerdir,  tarihi ve kültürel zenginlikleriyle dikkat çekici yapılardır. Bu evler, bölgenin coğrafi ve iklimsel koşullarına uyum sağlamak, aynı zamanda tarihi ve kültürel mirası yansıtmak amacıyla özel olarak inşa edilmiştir. 

Mardin evleri, genellikle kesme taş kullanılarak yapılmıştır. Bu taşlar, bölgedeki taş ocaklarından çıkarılarak, evlerin inşasında kullanılmıştır. Kesme taşlar, Mardin'in sıcak yaz aylarında iç mekânları serin tutma, kış aylarında ise ısıyı içerde tutma özelliğine sahiptir. Bu özellik, Mardin evlerinin iklimsel koşullara uyum sağlamasında önemli bir rol oynar.

Mardin, tarihi dokusu ve kültürel mirasıyla olduğu kadar zengin mutfağıyla da dikkat çeken bir şehirdir. Mardin mutfağı, çok çeşitli etnik ve kültürel grupların bir arada yaşamasının bir sonucu olarak, birçok farklı lezzeti bünyesinde barındırır. Bu mutfak, özellikle Mezopotamya'dan süzülüp gelen lezzetlerle, Arap, Kürt, Süryani gibi farklı kültürlerin mutfak geleneklerinin harmanlanmasıyla oluşmuştur.

Mardin'in en ünlü yemeklerinden biri, hiç şüphesiz 'kibe' mumbar dolmasıdır. Bulgur, kıyma ve çeşitli baharatların karışımıyla hazırlanan kibe, mumbar denilen ince bağırsaklara doldurulur ve suda haşlanıp sonra kızartılır. Bu özel lezzet, Mardin sofralarının vazgeçilmezlerinden biridir. Bir diğer benzersiz tat ise sembusek; yarım ay şeklindeki bu kapalı pide, içine konulan kıyma, soğan ve baharat karışımıyla damaklarda iz bırakır.

Tatlı olarak, Mardin'e özgü bir başka lezzet ise şehriyeli irmik helvasıdır. İrmik, şehriye, süt, şeker ve çeşitli kuruyemişlerin bir araya gelmesiyle hazırlanan bu tatlı, Mardin'in tatlı mutfağının en güzel örneklerinden birini oluşturur. Mardin mutfağı, lezzetli yemekleriyle olduğu kadar, misafirperverlik ve uzun sofralarıyla da tanınır. Bu şehir, sunduğu benzersiz yemeklerle, ziyaretçilerine unutulmaz bir gastronomi deneyimi sunar.

İşte ülkemizin ne kadar zengin bir kültüre sahip olduğunu gezdikçe görüyoruz. Mardin adeta bir umman Mardin'in bu yazıya taşıyamadığım o kadar çok zenginliği var ki, sizler Mardin'e yolunuz düştüğünde mutlaka bu keşifleri kendiniz için deneyimleyin.