Okumak şifadır

Türkiye kitap okuma alışkanlığında dünyada 86. sırada yer alıyor maalesef. Okumak derken tabi ki ders kitaplarını okumayı kastetmiyoruz. Çünkü sınav geçmek için okumakla merak ve zevk için, ilim için okumak arasında dağlar kadar fark vardır. 

Okurken birçok eylemi de yapıyor oluruz. Hayal kurarız, seviniriz, üzülürüz, ağlarız, gülümseriz. Bazen yoğun bir şekilde düşünür tefekkür ederiz. Daha önceki yazılarımızda da bahsettiğimiz gibi ruh ve bedenimize şifa veren pek çok şeyi kitap okurken yaşarız. Araştırmacı sinirbilimci Profesör Gregory Berns, "Beynimizde meydana gelen değişiklikler, roman okumanın bizi romandaki kahramanın vücuduna taşıyabileceğini ve onun yaşadıklarını his olarak yaşayabileceğimizi ifade etmiştir. 

ABD'deki Emory Üniversitesi'nde yürütülen yeni araştırma, iyi bir kitap okumanın beyinde artan bağlantıya ve kas hafızasına benzer şekilde devam eden nörolojik değişikliklere neden olabileceğini buldu.  Seçilen bir kitabı okumadan önce ve okuduktan sonra öğrencilerin beyinleri MR ile tarandı. Nörolojik değişikliklerin sadece ani bir tepki olmadığını, kalıcı bir etkiye sahip olduğunu kanıtlayarak, etkinin kitabı bitirdikten sonra da devam ettiğini buldular. Science dergisinde yayınlanan araştırma, edebi eserleri okumanın "zihin teorisi" olarak bilinen bir beceri geliştirdiğini gösterdi.

Sussex Üniversitesi'nde yapılan araştırma, müzik dinlemek, çay veya kahve keyfi yapmak, hatta yürüyüş yapmak gibi favorileri geride bırakarak stresi yenmenin en etkili yollarından birinin kitap okumak olduğunu gösterdi. Kalp atış hızı ve kas gerginliği değerlendirilerek yapılan çalışmada, okumaya başladıktan kısa süre sonra katılımcılarda rahatlama tespit edildi. 

Bir araştırmada yazar Dr. David, "Hangi kitabı okuduğunuz gerçekten önemli değil, kendinizi baştan sona sürükleyici bir kitapta kaybederek dünyanın günlük endişelerinden ve stresinden kaçabilir ve yazarın sunduğu hayalleri yaşayabilirsiniz" dedi.

Neurology dergisinde yayınlanan araştırmaya göre, ömür boyu kitap okumanın, yaşlandığımızda beynin formda kalmasına yardımcı olduğunu ve daha yavaş hafıza kaybı yaşandığını buldu. 2001 yılında Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde yayınlanan araştırmaya göre, okuyan yetişkinlerin Alzheimer hastalığına yakalanma olasılığı daha düşük. 

Hollanda'da PLOS ONE dergisinde yayınlanan bir çalışma, kendi kendine yardım kitaplarını okumanın, destek seanslarıyla birleştiğinde, bir yıl sonra daha düşük depresyon seviyeleri ile bağlantılı olduğunu gösterdi. Yine aynı çalışmada okuyanların empati yeteneklerinin geliştiğini bildirdiler. 

Araştırmacı Dr. Robert P. Friedland, "Fiziksel aktivite kalbi, kasları ve kemikleri nasıl güçlendiriyorsa, okumak da beyni hastalıklara karşı güçlendirir" demiştir. Emory Üniversitesinde yapılan bilimsel bir araştırma kitap okumanın bizi daha zeki yaptığını kanıtlıyor. Kitap okuyarak oluşturduğumuz her yeni bellek, yeni nöron yeni beyin yolları meydana getirir ve ruh hallerini dengelemenin yanı sıra kısa süreli hafızayı güçlendirir. 

MRI taramalarını kullanarak araştırma yapan uzmanlar, okumanın beyindeki karmaşık bir devreler ve sinyaller ağını içerdiğini, okuma yeteneğimiz geliştikçe, bu ağlar da gelişme olduğunu bildirdiler. Ohio Devlet Üniversitesi'nin yaptığı bir araştırma, kitap okuyan kişilerin farkındalık seviyelerinin yükseldiğini,  karşılaştıkları zorlukları daha iyi atlatabildiklerini gösteriyor. The Creativity Research Journal'ın yayınladığı bir çalışma, kitap okuyan insanların daha açık fikirli olduğunu böylece daha çok insanla arkadaşlık kurabildiklerini gösteriyor. 

Kitap okurken tüm dikkatimiz hikâyeye odaklanır, kendimizi kitaptaki her ince ayrıntıya kaptırırız. Böylece okumak odaklanmayı ve konsantrasyonu geliştirir. 2009'da araştırmacılar meditasyon, yoga ve okumanın öğrencilerin stres düzeyleri üzerindeki etkilerini ölçtü. Çalışma, 30 dakikalık okumanın kan basıncını, kalp atış hızını ve psikolojik sıkıntı duygularını yoga ve meditasyon kadar etkili bir şekilde düşürdüğünü gözler önüne sermiştir. 

Uzman psikologlar; kaygı, stres, bağımlılıklar ve depresyondan korunmak için her fırsatta kitapla arkadaşlık edilmesi gerektiğini vurguluyorlar ve "okumak ilaçtır" diyorlar. Sakinleşmek ve iyi bir uyku çekmek için en ideal çözüm kitap okumaktan geçiyor. Ancak cihazın yaydığı ışık uyanık tutabileceğinden ekrandan okumak yerine kitap seçmeliyiz. Kitap okuduğunuz süre boyunca okuduğunuzu anlama arasındaki zaman git gide hızlanır ve karar verme, düşünme, anlama gibi mekanizmalarınız diğer insanlara göre daha hızlı çalışır. Bu da sizi kriz anında daha hızlı ve daha mantıklı karar vermenizi sağlar… 

The Power of Introverts kitabının yazarı Susan Cain araştırmalarında, çocuk kitaplarının entelektüel ve duygusal açıdan çocuğun iç dünyasını zenginleştirdiğini özgüvenini sağlamlaştırdığını ifade etmiştir. Sürekli kitap okuyan biri, az da olsa her konuya hakimdir. Bu durum ise ona özgüven kazandırır, son derece rahat ve konuşkan olmasını sağlar. Bu durum, kişinin sosyal alanlarda stresini azaltır. 

Özgüveni zayıf olan ve konuşmaktan çekinen insanlar, genelde yalnız kalmaya meyillidir ve böyle kişilerin psikolojisi gitgide bozulmaktadır. Ayrıca kitap okuyan insanlar asla yalnızlıktan şikâyet etmezler. Yale Üniversitesi'nden bir ekip, 12 yıl boyunca 50 yaş üstü 3600'den fazla yetişkini takip etti. Sonucunda günde 30 dakika kitap okuduğunu bildiren kişilerin yaklaşık iki yıl daha uzun yaşadıklarını keşfetti. Kitap okumak hem yorulduğumuz ortamdan uzaklaştırmakta hem de zihnimizin odağını değiştirerek dinlenme moduna geçişi sağlamaktadır. İyi bir kitap okumaya eşlik eden rahatlamaya ek olarak, okuduğunuz konunun muazzam bir iç huzur ve sükûnet getirmesi mümkündür.

Manevi metinleri okumak kan basıncını düşürebilir ve muazzam bir sakinlik duygusu getirebilir. İnsanı yormayan ve genelde mutlu sonla biten bir roman hikâye okumak, hem ruhumuzda hem beynimizde pozitif enerjinin yayılmasını sağlamaktadır. Okuduğumuz kitaplar sayesinde vizyonumuz gelişir, geleceğe daha umutla bakarız. 

Atatürk başta olmak üzere pek çok lider, en kritik anlarda ve savaşlarda özellikle kitap okumuşlardır. Bu kadar faydası ve ruhumuza bedenimize şifası olan okumak, aynı zamanda büyük bir ibadettir. Çünkü yüce dinimizin ilk emridir ve Kur'an'ın ilk ayeti "oku" (Alak suresi) ile başlamaktadır. 

Okumanın şifasından faydalanmak ümidiyle…