Dünyanın en görkemli sarayı
24.12.2004 00:00:00
Dünyanın en görkemli eserleri arasında bulunan Topkapı Sarayı; geniş bir alan içerisinde kasırları, köşkleri, cami ve kütüphaneleriyle Osmanlı'nın yönetim ve hanedanlık ikametgâhı olarak kullanılıyordu Çeşitli dönemlerde Osmanlı padişahlarının emirleriyle ek yapıların kazandırıldığı Topkapı Sarayı, Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'u fethinden sonra 1473 yılında görkemli bir boyut ve işlev çeşitliliğiyle tamamlanmıştır. Saray, Cumhuriyet'in ilanından sonra 3 Nisan 1924'te Atatürk'ün emriyle müzeye dönüştürülerek günümüze kadar gelmiştir.
Fatih devrinden Abdülmecid'e kadar Osmanlı padişahlarının oturduğu Topkapı Sarayı, Sarayburnu sırtları üzerinde, şehrin birinci tepesinde, Zeytinlik adı verilen bölgede kuruludur. 1400 metrelik surlarla çevrili olan Topkapı Sarayı'nın Marmara tarafındaki Otluk kapısı ve Haliç tarafındaki Demirkapı'dan başka küçük ölçüde beş kapısı daha vardır. Sur-i Sultani adı verilen surun ana girişi, Ayasofya arkasındaki Bab-ı Hümayun'dur. Onun arkasında da darphane yer almaktadır.
Saray hayatını yansıtan eserler
Topkapı Sarayı içinde: kasırlar, köşkler, devlet daireleri, saray halkına ayrılan koğuşlar, camiler, kütüphaneler ve büyük bir mutfak vardır. Önünde toplar durduğundan sahil sarayına, Topkapı Sarayı denilmiştir. Birinci Avlu'nun kuzeybatısında Arkeoloji Müzesi ile Sanayi-i Nefise Mektebi (Şark Eserleri Müzesi) yapılmıştır. Burada yer alan en eski yapı ise, Fatih'in yaptırdığı Çinili Köşk'tür. "Sırçasaray Köşkü" ve sur üzerindeki Sultan İkinci Mahmud tarafından yaptırılan "Alay Köşkü" 1472'den bugüne bozulmamıştır.
Saray'a Mimar Sinan katkısı
Sarayın "Alay Meydanı" denilen birinci avlusundan "Babüsselam" adı verilen kapıya ulaşılır. İkinci avlunun sağ tarafında Dolap ocağı, Marmara'ya bakan sınır boyunca Mimar Sinan'ın yaptığı mutfaklar, Aşçılar koğuşu, hamamı, camii, ayrıca Vekilharç dairesi ve Yağhane vardır. Avlunun sol tarafında "Kubbealtı" denilen iki kubbeli daire vardır. Üçüncü avlu veya Enderun'a geçişi sağlayan büyük kapıya ise, "Akağalar kapısı" denir. Bu kapının iç tarafında elçilerin ve vezirlerin kabulünde kullanılmış "Arz odası" bulunur.
Mukaddes Emanetler ve Hırka-i Saadet Dairesi
"Enderun kütüphanesi" sarayın kütüphanelerinin en büyüğüdür. Üçüncü avlunun sağ tarafında Enderun mektebi, meşkhanesi, Seferli koğuşu, bugün "Hazine dairesi" olan ve Fatih devrinden kalma köşk, Sultan İkinci Selim devrinden kalma bir hamam kalıntısı, solda Silahdar hazinesi ve de "Mukaddes Emanetlerin" saklandığı dört kubbeli "Hırka-i Saadet Dairesi" yer almaktadır. Ağalar Camii'in arkasında padişahın yemeğinin özel olarak hazırlandığı "Kuşane" vardır. Üçüncü avludan iki yol ile dördüncü avluya "Çadır Köşkü" ve Abdülmecid tarafından yaptırılan "Mecidiye Kasrı"na inilir. Buradan bugün "Gülhane Parkı" denilen, Sarayburnu bahçesine çıkılır.
Fatih devrinden Abdülmecid'e kadar Osmanlı padişahlarının oturduğu Topkapı Sarayı, Sarayburnu sırtları üzerinde, şehrin birinci tepesinde, Zeytinlik adı verilen bölgede kuruludur. 1400 metrelik surlarla çevrili olan Topkapı Sarayı'nın Marmara tarafındaki Otluk kapısı ve Haliç tarafındaki Demirkapı'dan başka küçük ölçüde beş kapısı daha vardır. Sur-i Sultani adı verilen surun ana girişi, Ayasofya arkasındaki Bab-ı Hümayun'dur. Onun arkasında da darphane yer almaktadır.
Saray hayatını yansıtan eserler
Topkapı Sarayı içinde: kasırlar, köşkler, devlet daireleri, saray halkına ayrılan koğuşlar, camiler, kütüphaneler ve büyük bir mutfak vardır. Önünde toplar durduğundan sahil sarayına, Topkapı Sarayı denilmiştir. Birinci Avlu'nun kuzeybatısında Arkeoloji Müzesi ile Sanayi-i Nefise Mektebi (Şark Eserleri Müzesi) yapılmıştır. Burada yer alan en eski yapı ise, Fatih'in yaptırdığı Çinili Köşk'tür. "Sırçasaray Köşkü" ve sur üzerindeki Sultan İkinci Mahmud tarafından yaptırılan "Alay Köşkü" 1472'den bugüne bozulmamıştır.
Saray'a Mimar Sinan katkısı
Sarayın "Alay Meydanı" denilen birinci avlusundan "Babüsselam" adı verilen kapıya ulaşılır. İkinci avlunun sağ tarafında Dolap ocağı, Marmara'ya bakan sınır boyunca Mimar Sinan'ın yaptığı mutfaklar, Aşçılar koğuşu, hamamı, camii, ayrıca Vekilharç dairesi ve Yağhane vardır. Avlunun sol tarafında "Kubbealtı" denilen iki kubbeli daire vardır. Üçüncü avlu veya Enderun'a geçişi sağlayan büyük kapıya ise, "Akağalar kapısı" denir. Bu kapının iç tarafında elçilerin ve vezirlerin kabulünde kullanılmış "Arz odası" bulunur.
Mukaddes Emanetler ve Hırka-i Saadet Dairesi
"Enderun kütüphanesi" sarayın kütüphanelerinin en büyüğüdür. Üçüncü avlunun sağ tarafında Enderun mektebi, meşkhanesi, Seferli koğuşu, bugün "Hazine dairesi" olan ve Fatih devrinden kalma köşk, Sultan İkinci Selim devrinden kalma bir hamam kalıntısı, solda Silahdar hazinesi ve de "Mukaddes Emanetlerin" saklandığı dört kubbeli "Hırka-i Saadet Dairesi" yer almaktadır. Ağalar Camii'in arkasında padişahın yemeğinin özel olarak hazırlandığı "Kuşane" vardır. Üçüncü avludan iki yol ile dördüncü avluya "Çadır Köşkü" ve Abdülmecid tarafından yaptırılan "Mecidiye Kasrı"na inilir. Buradan bugün "Gülhane Parkı" denilen, Sarayburnu bahçesine çıkılır.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
