Enflasyon nasıl düştü?

Enflasyon düştü diyorlar ama vatandaşın cebindeki enflasyon artmaya devam ediyor. Milliyet'ten Güngör Uras, her bayram el öpenlerine mendil hediye eden Ayşe teyzenin bu bayram mendil alamadığını yazıyor Ayşe Hanım Teyzem her bayram elini öpmeye gelenlere mendil hediye ederdi. Küçükler için ise (eski İstanbul âdetini sürdürür) mendilin içine şeker parası koyarak beş on kuruş sıkıştırırdı. Bir süredir mendil içine para koyma âdetini terk etti. Mendiller küçüldü.Bayram öncesi takıldım, "Ayşe Hanım Teyzeciğim, mendilimi hazırla. Bayramın ilk günü el öpmeye size geleceğim" dedim. Ciddileşti. "Kusura bakma, bu bayram mendil yok. O kadar pahalı hale geldi ki, mendil almamaya karar verdim... Enflasyon düştü diyorlar... Enflasyon düşüyor da, mendil nasıl pahalanıyor? Benim aklım ermiyor" dedi.Bayramda elini öpmeye gittiğimde, "Anlat bakalım, enflasyon düşerken pahalılık nasıl artıyor?" deyince anlattım.Enflasyon düşüyorEnflasyon (en basit anlatımıyla) fiyatların artması, para değerinin düşmesidir. Halkımızı etkileyen enflasyon (fiyat artışları) genelde tüketici fiyatları endeksinin yıllık ortalama artış oranıyla izleniyor.Bu orana göre tüketiciyi etkileyen enflasyon (yıllık ortalama) 2002 yılında yüzde 50.1 idi. 2003 ve 2004 yıllarında sırasıyla yüzde 25.6 ve yüzde 11.1 oldu. Bu yılın ortalaması yüzde 8.1 olarak gerçekleşti.Demek ki enflasyon düşüyor. Fakat enflasyonun düşmesi fiyatların ucuzlaması anlamına gelmiyor. Yıllık ortalama fiyat artışlarının küçülmesi anlamına geliyor. Bir önemli nokta daha. 2005 yılında enflasyon (tüketici fiyatlarındaki ortalama artış oranı) yüzde 8.1 dolayında ama, bu oran, ortalama oran. Giyim ve ayakkabı fiyatları yüzde 3.5 oranında arttı. Ama 10 ayda konut kiralarındaki artış oranı yüzde 19.3 oranında gerçekleşti. Ulaştırma gideri ortalama yüzde 15.3 oranında arttı. Eğitim harcamaları yüzde 13.0 oranında arttı.Pahalılık artıyorEnflasyonun düşmesi sevinilecek bir gelişme. Ekonominin bütünü için iyi bir şey. Ama bazıları enflasyon düşerken bunu fark edemiyor. Bazıları için hayat pahalanıyor.2005 yılında halkımızın büyük bölümünün, memurların, emeklilerin, işçilerin büyük kısmının net geliri, fiyatlardaki artış kadar artmadı. Gelir artışı fiyat artışlarının altında kalanlar için, "enflasyon düşerken hayat pahalandı".Ayşe Hanım Teyzem'e bir de örnek verdim. Dedim ki, "100 lira geliriniz var. 100 lirayla ekmek alıyorsunuz. Enflasyon düştü, ekmek 120 lira olacak yerde 110 liraya satılıyor. Ama sizin geliriniz gene 100 lira. Bu durumda enflasyon düşmüştür ama, sizin için ekmek pahalanmıştır. Sizin geliriniz 100 lira yerine 130 lira olsa idi ve de ekmek 110 liraya satılsa idi, siz 'Hem enflasyon düştü. Hayat eskisi kadar pahalı değil' diyebilirdiniz."