KKM’nin faturası kabarıyor

MURAT ÇABAS / DETAY HABER

Hükümet, döviz kurundaki yükselişin önüne geçebilmek ve döviz mevduat hesaplarının TL'ye geçişini sağlamak için 20 Aralık 2021 tarihi itibarıyla Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulamasını başlatmıştı. Bu sisteme geçiş yapanların faiz ya da döviz kuru artışı sebebiyle elde ettikleri kazancın ise Hazine tarafından karşılanması kararlaştırıldı. İlk geri ödemesi Mart ayında başlayan KKM'nin Hazine'ye faturası aydan aya sürekli artmaya başladı. KKM ödemeleri, zaten gelir-gider dengesini kuramadığı için bütçe açığı veren Hazine'nin sırtında her ay daha da ağırlaşan bir yüke dönüştü. Diğer bir ifadeyle, Hazine'nin gelirinin çoğunun, vatandaşlardan toplanan vergiler olduğu düşünüldüğünde, KKM'ye yatırım yapan mevduat sahiplerinin kazancı, topyekün vatandaşların sırtına yüklenmiş oldu.

KKM'nin hacmi 1.3 trilyon lira oldu

Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, sosyal medya hesabı üzerinden kur korumalı mevduat (KKM) uygulamasındaki son duruma ilişkin bilgi verdi. Bakan Nebati, yaklaşık 9 ay önce hayata geçirilen kur korumalı mevduat uygulamasının 1.3 trilyon liralık hacmi geçtiğini belirterek, hesaplardaki gerçek ve tüzel yatırımcı sayısının toplam 2 milyon 138 bin 489'a ulaştığını bildirdi. Nebati açıklamasında, "Yaklaşık 9 ay önce vatandaşlarımızın tasarruflarını korumak amacıyla hayata geçirdiğimiz kur korumalı mevduat uygulaması, bugün 1.3 trilyon liralık hacmi geçmiş durumdadır" dedi. Nebati, Türk lirası cinsinden varlıkların artmasının ve tasarrufların vadelerinin uzamasının, finansal sistem dahilinde hem yatırımlar hem de krediler açısından büyük öneme sahip olduğuna dikkati çekti. "Böylece, tasarruf sahibi kazanırken bankacılık sistemimiz önünü görebiliyor ve yatırımcılarımız da likidite ihtiyaçlarını bu sayede kolaylıkla gideriyor" diyen Nebati, şöyle devam etti: "Kredilerin yatırıma, ihracata ve istihdama yönlendirilerek üretken firma ve alanlarla buluşmasını sağlayacak, enflasyondaki ataleti kıracak, dolarizasyonu azaltacak selektif kredi politikalarının temelinde Türk lirası tercihimiz var. Biz, tercihimizi Türk lirasını önceleyen reformist bir anlayıştan yana kullandık. Sistemin çarkları Türk lirası ile besleniyor. Bu bizim paramız, bizim tasarrufumuz ve bizim yatırımımız. Bugün gelinen noktada, kur korumalı mevduat ve katılım hesaplarında gerçek ve tüzel yatırımcı sayısı toplamda 2 milyon 138 bin 489'a ulaştı. Biz Türk liramıza güvendikçe, ülkemizi her türlü şoktan, her türlü gerilim ve krizden korumayı başarırız."

KKM'nin yükü vatandaşların sırtında

KKM'ye yatırım hacmi arttıkça, dolar kuru da yükseldikçe Hazine'nin faturası kabarmaya devam ediyor. Hazine'den KKM'ye ilk ödeme Mart 2022'de gerçekleşti ve 11 milyar 700 milyon 437 bin lira ödendi. Nisan'da 4 milyar 555 milyon 299 bin lira, Mayıs'ta 4 milyar 842 milyon 661 bin lira ve Haziran'da 16 milyar 136 milyon 838 bin lira ödendi. Temmuz ayında ise KKM'ye yapılan ödene ciddi bir artış gösterdi 23 milyar 361 milyon 576 bin liraya yükseldi. Mart ayından Temmuz'a kadar 5 aylık dönemde KKM'nin Hazine'ye faturası toplam 60 milyar 596 milyon 811 bin lira oldu. Hazine zaten sürekli artan bir bütçe açığına maruz kalıyordu, şimdi ekstra bir yük yüklenmiş oldu. Ağustos'ta KKM'ye ödenen meblağ merakla bekleniyor. Muhtemelen 15 Eylül gibi açıklanacak. Ama gidişata bakılırsa Temmuz'daki ödemeden daha yüksek bir meblağ olacak gibi görünüyor. Hazine gelirlerinin çoğunluğu vatandaşlardan toplanan vergilerden oluşuyor. Dolayısıyla Hazine'nin sırtına yüklenen her yük esasında vatandaşın yükü anlamına geliyor.

KKM bütçe açığını artırıyor

Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın verilerine göre, 2022 yılı Temmuz ayında merkezi yönetim bütçe giderleri 261 milyar TL, bütçe gelirleri ise 197 milyar TL ve bütçe açığı 64 milyar TL olarak gerçekleşmişti. Geçen yılın aynı döneminde ise bütçe 45 milyar 804 milyon TL açık vermişti. Temmuz ayında KKM'ye ödenen meblağın 23.4 milyar lira olduğu dikkate alındığında, Temmuz ayındaki bütçe açığının üçte birinin KKM'ye yapılan ödemelerden kaynaklandığı görülüyor.